Romowie, czyli mniejszość etniczna w Polsce

NEWS PAPER

#0120

6.03.2021

Autorka : Oktawia Wiśniewska 8a

Romowie

czyli mniejszość etniczna w Polsce

Romanipen

Flaga Romów

Niespisany kodeks postepowania Romów. Mówi o ogóle ich tradycji. Nie obejmuje ich stosunków z osobami obcymi. Składają się na niego prawa, tabu oraz sankcje.

Jest ona uznana przez wiele międzynarodowych organizacji. Czerwony okrąg symbolizuje indoaryjskie dziedzictwo Romów.

Spis treści

03

01

02

Informacje ogólne, język

Historia

Strona tytułowa

04

06

05

Wywiad

Kuchnia itp.

Tradycje

07

09

08

Wystawa

Mapy

Zwyczaje

11

10

12

Piosenki

Koniec

Bibliografia

Język

Głównie posługują się jezykiem romskim. Należy on do grupy indoaryjskich języków indoeuropejskich. Nie jest on nigdzie jednak zapisany, dlatego jest uważany za bardziej podrodzinę językową niż za osobny język.

Przeważnie Romowie w wyniku presji otoczenia przyjmują język kraju w którym aktualnie się znajdują, nakładając tym samym na niego swój dialekt - łączą te dwa języki ze sobą.

Romowie

Ogólne informacje

Romowie są to ludzie należący do mniejszości etnicznej w Polsce. Potocznie nazywani Cyganami, lecz ta nazwa przez większość społeczeństwa jest uważana za obraźliwą. To określenie niesie za sobą spory ładunek emocjonalny (który ma wydźwięk pozytywny lub negatywny).

Grupa ta jest pochodzenia indyjskiego, a jej członkowie tworzą diasporę, czyli rozproszenie się jej członków pośród inne narody. Ogółem ich liczebność wynosi od 8 do 15 mln osób. W wielu krajach muszą ukrywać swoją tożsamość, gdyż są prześladowani.

Historia

Romów w Polsce

Jednakże na podstawie Konstytucji 3 maja, kilka miesięcy po jej uchwaleniu wydano uniwersal mówiący, iż edykty z 1557 r., 1565r. i 1578r. przestają obowiązywać. Poprzez to Romom nie zagrażała już banicja. W czasie międzywojennym Polskę zamieszkiwało ok. 30 tys. Romów. W momencie II wojny m.in i ta grupa etniczna została poddana masowemu mordu ze strony III Rzeszy. Po zakończeniu wojny rząd postanowił pomóc Romom. Jego wsparcie przyczyniło się do osiadłego trybu życia na terenach Polski.

Pierwsze wiadomości o Romach pojawiły sie w XI w. Wtedy był to lud głównie koczowniczy, żyjący z wróżbiarstwa i łupiestwa. Zaczął siać on niepokój w Europie Zachodniej, dlatego rozpoczęła się ich migrować na wschód. Wtedy Europa wrzała od edyktów antyromskich. Romowie zaczęli szukać schronienia w Polsce. Zostali posądzeni tam o uprawianie magii, za co spalano ich na stosie lub wieszano. Wkrótce zaczęły powstawać nieoficjalne pisma sprzeciwiające się ich obecności. Postawiono im ultimatum, albo dostasują się do Polski albo zostaną poddani banicji. Surowo ukarani zostali także ludzie, którzy im pomagali.

Wywiad z Romkami

Kuchnia

Medycyna

Posiłki

Zabobony

Romowie zdecydowanie gustują w kuchni ostrej, wiele przysmaków zapożyczyli od ludów bałkańskich. Nie wolno im spożywać mięsa końskiego oraz psiego. Najczęściej spotykaną potrawą jest rósł oraz kurze mięso. Najbardziej popularnym daniem wśród Romów jest jeż, ale także zupa z pokrzyw, czy kwaśny barszcz z wiśni gotowany na mięsie.

Romowie głównie kultywują ziołolecznictwo. Z trującego sromotnika robią nalewkę do smarowania obolałych miejsc, z młodych majowych pędów lub pąków sosen robią syrop na kaszel. Żywą ropuchę przywiązują do ropiejącej rany, aby wyciągnąć gorączkę.

Podczas przygotowywania posiłków przestrzegana jest bardzo higienia pracy. Garnki oraz naczynia są zawsze pucowane na błysk. Posiłek gotują wyłącznie kobiety. Podczas biesiady obowiązują dwa stoły - jeden dla kobiet, drugi dla mężczyzn.

Jednym ze środków zepewniających szczęście oraz do odpędzania zła są amulety oraz talizmany, które w szczególności są dawane dzieciom, ponieważ one są najbardziej narażone na zły urok, "złe spojrzenie". Najczęściej spotykany jest woreczek z zielem i żelazem.

Tradycje Romskie

Ważne jest również przekazywanie swojej wiedzy i religii z pokolenia na pokolenia, szczególnie że romskie prawa czy zwyczaje nie zostały nigdy spisane. Dużą tradycją objętę są także romskie stroje, a w szczególności ubrania kobiet. Jednymi ze stałych cech damskiego ubioru, który mimo upływających lat mało się zmienił są : długa, fałdzista spódnica, chusta przewieszona przez ramię oraz mnóstwo ozdób.Romowie posiadają także swojego króla, który stoi na czele całego społeczeństwa. Jego zadaniem jest reprezentowanie Romów oraz stawanie w ich obronie, ale także zbiera on podatki i utrzymuje porządek w społeczeństwie.

Tradycyjna romska rodzina ma chrakter patriarchalny. Na jej czele stoi mężczyzna, on natomiast podlega starszyźnie oraz przywódźcy całego rodu, którzy czuwają nad przestrzeganiem zasad Romanipen. Ich tradycja nakazuje stawiać romską kulturę na najwyższym miejscu. Mówi także, iż należy posługiwać się językiem romani w swoim środowisku oraz z osobami romskiego pochodzenia. Nawołuje do solidarności współplemiennej, wzajemnej pomocy oraz kultywowaniu swoich obrzędów i rutuałów.

Wystawa poświęcona Romom

Rozmieszczenie Romów w Europie

Rozmieszczenie Romów w Polsce

Zwyczaje

Zaślubiny

Przygotowania do pogrzebu

Opieka

LPorwanie

Po zaślubinach potrzebna jest woda, którą zostaje oblana panna młoda w momencie kiedy zostaje wprowadzona do domu męża. Zwyczajem jest także, iż kobietę nazywa się wtedy "owcą". Nie ma to na celu urażenia kogokolwiek, jest to zaszczytne miano. Po nocy, nazajutrz nazywa się ją "synową". Otrzymuje ona również najjaskrawszą chustkę ( przeważnie czerwoną), która oznacza iż kobieta porzuca stan panieński. Musi ją nosić już do końca życia.

Przeważnie w romskich domach więcej przywilejów posiadają chłopcy. Otacza się ich większą dbałością i opieką niż dziewczynki. Kiedy matka wiąże wstążkę we włosy chłopca, mówiono wtedy, że kiedy dorośnie będzie spadał z konia.

Jednym z romskich zwyczai, który niestety po II wojnie odchodzi w niepamięć jest porywanie przez przyszłego pana młodego swojej wybranki. Polega to na tym, że mężczyzna nakłada na oczy hustę kobiecie i wraz z przyjaciółmi porywa ją do siebie. W trakcie porwania Romowie potrząsają nad głową przyszłej panny młodej woreczek z żołędziami - ma to zapewnić płodność i szczęście.

Przygotowania do pogrzebu w romskich domach wygladają trochę inaczej. Zwyczajem jest, że kupno trumny, ubrań, innych potrzebnych rzeczy oraz opłacenie placu należy do kobiet. To one również ubierają i myją nieboszczyka. Do trumny wkłada się także ulubione przedmioty zmarłego.

Romskie piosenki

Dziękuję za uwagę!

+info

Bibliografia

Fotografie i filmy:https://youtu.be/LHZaxjkZKjkhttps://lh3.googleusercontent.com/proxy/ai1DnAlgtiYMprhGUZlN1U0YWewhI-8AQeb559wuEd93TNl5M9MmxCvYUZI8xoSc3Xm83qWxpzaXmj6NiJUgFTUrk-FEQ79P_b_pz_QNAXWcbGg https://lh3.googleusercontent.com/proxy/6ROeS2wxc9X49eySySvnt49vwwGmB4Dxqq6zWx6l2wUHh90e-kFBLnc0yi0A6VXBAfdYo_vJjAtfTBxvNnfQzoIUI4NWNXU2lydeSstz2zQLghM5JHw_sBCJdGT29Bs0TNnfDQbWMCJ9OqnG1eU https://api.culture.pl/sites/default/files/styles/1920_auto/public/2020-02/cyganie-fot-nac-2.jpg?itok=Sjb-Jyr8 https://youtu.be/YPG9YNO5_30 https://static.smaker.pl/photos/0/d/a/0dad6ae4a6d841bc10ba5403d296b08b_49434_544f9f5c1c8ff_wm.jpg https://i.wpimg.pl/O/644x430/d.wpimg.pl/1034042229--1282472236/cyganki.jpg https://akademiaducha.pl/wp-content/uploads/2018/02/herbology_orig-624x367.pnghttps://i2.wp.com/nagadali.ru/wp-content/uploads/2015/08/Screenshot_53.jpg https://www.tomaszow-lubelski.pl/upload/images/tamburino/tamburino_02.jpg https://creative.ostrowski.czest.pl/wp-content/uploads/2018/02/mniejszosci.png https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Eurogipsy.PNG/260px-Eurogipsy.PNG https://youtu.be/BEiaGUesi0Y https://youtu.be/olU2a2mblnk https://socioloskaimaginacija.com/wp-content/uploads/2020/05/p1.jpg Źródła : http://www.pawlowska.pl/wp-content/uploads/2012/06/11-Kultura-romska.pdf http://www.stowarzyszenie.romowie.net/Tradycja-130.html https://pl.wikipedia.org/wiki/Romowie https://pl.wikipedia.org/wiki/Romowie_w_Polsce https://pl.wikipedia.org/wiki/Romanipen https://pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3l_cyga%C5%84ski