M 7

Stanisław Moniuszko i opera.

Cele: - poznam życie i twórczość S. Moniuszki - dowiem się, co to jest opera KS: - wiem, kim był S. Moniuszko - znam tytuły oper S. Moniuszki - wiem, z jakich elementów składa się opera

Stanisław Moniuszko (1819-1872) - polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista. Twórca polskiej opery narodowej oraz wybitny twórca pieśni.

Stanisław Moniuszko żył w epoce romantyzmu. Urodził się w Ubielu na Białorusi. Tworzył przede wszystkim opery i pieśni. Jego dzieła operowe cieszyły się wielką popularnością i odegrały bardzo ważną rolę w historii polskiej muzyki. Z tego powodu kompozytora uważa się za twórcę polskiej opery narodowej. Moniuszko został wychowany w duchu patriotycznym. Dzięki rodzicom oraz stryjom poznał historię Polski. Nauczył się też wielu pieśni patriotycznych i ludowych. W późniejszych latach w swojej twórczości często nawiązywał do polskiego folkloru muzycznego.

PIEŚNI

Moniuszko skomponował prawie 300 pieśni przeznaczonych na głos i fortepian. Ukazywały się one drukiem w kolejnych częściach "Śpiewników domowych". Najbardziej znane spośród tych utworów to: "Prząśniczka", "Stary kapral", "Dziad i baba" oraz "Kozak".

"Prząśniczka" w wersji jazzowej

OPERA

Ważne miejsce w twórczości Moniuszki zajmują opery. Kompozytor próbował nadać im narodowy charakter. Nie było to łatwe, ponieważ władze zaborcze zwalczały przejawy polskości. Mimo to, najważniejsze opery Moniuszki: "Halka", "Straszny dwór" i "Hrabina", ukazują życie i zwyczaje Polaków oraz nawiązują do tradycyjnych polskich melodii.

OPERA - to rozbudowane dzieło wokalno - instrumentalne wystawiane na scenie. Składa się z partii solowych i zespołowych, np. chóralnych i baletowych. Aktorzy operowi śpiewają, a ich pieśni nazywa się ariami.

Treść opery zawarta jest w tekście określanym jako libretto. Muzykę do niego tworzy kompozytor.

Opery Stanisława Moniuszki

"Mazur" z opery "Straszny dwór"

Aria Halki z opery "Halka"

Scena operowa

Przedstawienie operowe rozpoczyna orkiestrowy wstęp nazywany uwerturą. Wprowadza on słuchaczy w nastrój dzieła. Po wykonaniu uwertury podnosi się kurtyna, ukazują się dekoracje, a na scenę wchodzą śpiewacy. Cały spektakl składa się z aktów podzielonych na sceny.

Najważniejsze role w operze odgrywają: primadonna i pierwszy śpiewak.

Reżyser kieruje przygotowaniami do spektaklu.

Scenograf projektuje dekoracje i kostiumy.

Układy taneczne opracowuje choreograf.

Chór oraz balet występują w scenach zbiorowych.

Orkiestra zajmuje miejsce w kanale orkiestrowym i jest niewidoczna dla publiczności.

Inspicjent dba o dobrą organizację przedstawienia.

Filmy o Stanisławie Moniuszko