Stanisław Moniuszko

Stanisław Moniuszko

1819-1872

ojciec polskiej opery narodowej

K. Stolarek

Na dzisiejszej lekcji poznasz: -życie i twórczość Stanisława Moniuszki, -najsłynniejsze dzieła Moniuszki, - formę opery.

Życie rodzinne i patriotyzm

Moniuszko urodził się w 1819 r. na wsi pod Mińskiem (obecnie Białoruś). Jego mama grała na fortepianie i pięknie śpiewała. Stasiu był wychowany w duchu patriotyzmu. Jako dziecko uczył się pieśni ludowych i patriotycznych. Jego ojciec i bracia walczyli w armii Napoleona.

Życie dorosłe i twórczość W wieku 18 lat wyjechał na studia do Berlina. Po powrocie ze studiów w wieku 21 lat ożenił się i zamieszkał w Wilnie, tam pracował jako organista. W wieku 39 lat przeprowadza się z całą rodziną (miał aż 10 dzieci!) do Warszawy, gdzie został zaturdniony jako dyrektor (czyli dyrygent) Teatru Wielkiego.

Wysłuchaj najbardziej znanej pieśni Moniuszki w wykonaniu kontratenora Jakuba Orlińskiego.

Ten niezwykle utalentowany i ceniony polski kompozytor i pedagog może pochwalić się dorobkiem około 300 utworów. W tym dziewięciu oper (jedna niedokończona), trzech baletów, ośmiu operetek, pięciu mszy i 268 pieśni.

Czy wiesz, że "Prząśniczka” została oficjalnym hejnałem Łodzi i grana jest codziennie na trąbce, o godzinie 12:00, z okna Urzędu Miasta Łodzi?

Halka - pierwsza polska opera narodowa

Pierwsza jej premiera w 1848 r. w Wilnie nie podniosła sukcesu. Natomiast druga premiera w 1858 r. w Warszawie wywołała entuzjazm i łzy wzruszenia. Straszny dwór to równie znakomita i popularna opera Moniuszki z 1865 r. Do dziś obie są wystawiane na scenach.

Śpiewniki domowe

Moniuszko zilustrował swoją muzyką poezję poetów polskich. Wydał 12 śpiewników domowych - zbiór pieśni z towarzyszeniem fortepianu. Moniuszko chciał stworzyć szeroki i urozmaicony repertuar dla polskich salonów, a więc przede wszystkim dla muzykujących amatorów.

OPERA - przedstawienie teatralno - muzyczne. Łączy grę aktorską i taniec z muzyką i śpiewem.ARIA - solowa pieśń w operze.

Sprawdź swoją wiedzę na temat opery!

Utrwalenie wiadomości - uzupełnij zdania:

S. Moniuszko tworzył muzykę, której ważnym tematem były problemy poczucia przynależności .......... oraz narodowości polskiej. W muzykę Moniuszki wplecione są elementy o charakterze ............ Przez jakiś czas pracował jako .......... opery, a także wykładał w Warszawskim Instytucie Muzycznym. W czasach powstania styczniowego jego utwory objęte były ........., dlatego akcenty polityczne były w tej operze nieco ukryte, pisane pod carską cenzurę. S. Moniuszko przeszedł do historii jako twórca polskiej ......... narodowej. Jedną z najsłynniejszych jego oper jest opera ........... Pieśni Moniuszki zebrano w 12 ......., jednak tylko połowa z nich została wydana za życia artysty. Postały po to, by zacieśniać więzi rodzinne, by popularyzować śpiew, a także by móc ćwiczyć śpiewanie w domowym zaciszu.

Który dawny banknot przedstawia Stanisława Moniuszkę?

Czy rozpoznajesz innych wielkich Polaków na powyższych banknotach?

ZADANIE DOMOWE

Nagraj własne wykonanie pieśni "Prząśniczka" i wyślij mi je w wiadomości prywatnej. Pamiętaj o ważnych elementach takich jak: rozśpiewka, prawidłowa postawa, oddychanie, dykcja, interpretacja.

Dziękuję!