Świtezianka

TEMAT:

Nastrojowa ballada zrodzona z miłości – Adam Mickiewicz "Świtezianka".

Dziady za nami, ale zostajemy jeszcze w klimacie Mickiewicza, romantyzmu, ludowych prawd, winy i kary za grzechy. Przed nami Świtezianka, również ważna lektura.

Utwór ten opowiada historię dwojga zakochanych w sobie osób, które widują się każdego wieczora. Na ich temat nie wiemy zbyt wiele. Młody mężczyzna jest strzelcem, o dziewczynie natomiast sam autor mówi niewiele: „Młody jest strzelcem w tutejszym borze, Kto jest dziewczyna? – ja nie wiem!” Miejscem spotkań kochanków (sam autor tak o nich mówi: Pewnie kochankiem jest tej dziewczyny, Pewnie to jego kochanka) jest brzeg jeziora Świteź. Młody strzelec obiecywał dziewczynie miłość i wierność, składał jej miłosne przysięgi, chciał ją poślubić i być z nią na zawsze. Poprosił nawet ukochaną, o której na początku nic nie wiedział, kim jest, skąd pochodzi, aby z nim zamieszkała. W odpowiedzi na jego prośbę dziewczyna wyznała mu, iż nie jest pewna stałości jego uczuć: „Może bym prośby przyjęła twoje; Ale czy będziesz mnie stały?”

Strzelec, chcąc zjednać sobie ukochaną i przekonać ją o szczerości swych uczuć, zapewnia ją o swej dozgonnej miłości i wierności: "Piekielne wzywał potęgi, Klął się przy świętym księżyca blasku”. Dziewczyna, ciągle nie wierząc słowom mężczyzny, postanawia wystawić go na próbę i sprawdzić tym samym, czy był z nią szczery. W rzeczywistości jest ona nimfą wodną z jeziora Świteź i właśnie pod tą postacią zaczyna kusić strzelca, chcąc sprawdzić, czy dotrzyma danego jej słowa. Jednak nim przemieniła się w „dziewiczą piękność”, ostrzegła młodzieńca przed niedotrzymaniem przez niego przysięgi. Ów strzelec błąka się szukając ukochanej i właśnie wtedy jego oczom ukazuje się piękna nimfa. Będąc namawianym do miłosnych igraszek, w końcu popełnia grzech niewierności w stosunku do swej ukochanej.

Rzuca się w wody jeziora i dopiero gdy był na jego środku, dostatecznie blisko, aby dokładnie dojrzeć nimfę, rozpoznaje w niej swą ukochaną. Zdradzona i zraniona kochanka przepowiada mu karę, która go spotka za niedotrzymanie przysięgi. Za niewierność ukarany ma być śmiercią fizyczną oraz wiecznym potępieniem: „Surowa ziemia ciało pochłonie, Oczy twe żwirem zagasną. A dusza przy tym świadomym drzewie Niech lat doczeka tysiąca Wieczne piekielne cierpiąc zarzewie Nie ma czym zgasić gorąca.” Karą, jaka spotyka młodzieńca, jest zaklęcie jego duszy w modrzew stojący nad brzegiem jeziora, któremu zapisane jest, iż będzie jęczał z żalu i tęsknoty za utraconym szczęściem.

Ułóżcie plan w odpowiedniej kolejności i przepiszcie go do zeszytu.

• Jeśli chodzi o sam pomysł Mickiewicza na taką tematykę utworu, to autor wielokrotnie słyszał opowieści o nimfach wodnych, zamieszkujących jezioro Świteź. Wierzyli w nie mieszkańcy tamtejszych okolic, a tajemnicze mieszkanki jeziora nazywali świteziankami. Świtezianka jest podobna do syreny. Na podstawie tych opowieści poeta stworzył postać w balladzie.

Jezioro Świteź istnieje naprawdę, leży na Białorusi, niedaleko Nowogródka, tam gdzie urodził się Mickiewicz. Sam jako dziecko często bywał nad Świteziem. Z jeziorem tym wiąże się legenda, która opowiada historię najeźdźców, plądrujących i podpalających średniowieczne miasto o tej samej nazwie. Mieszkańcy ukrywają się w kościele, prosząc Boga o cudowne ocalenie. Wtedy też miasto ulega zatopieniu, najeźdźcy giną, a mieszkańcy zostają przemienieni w niezwykłe rośliny.

Można zerknąć na mapę

TEMAT: Niezwykła wyprawa w tajemniczy świat, czyli "Świtezianka" Adama Mickiewicza

Świat przedstawiony:

BOHATEROWIE

CZAS AKCJI

MIEJSCE AKCJI

+info

+info

+info

TEMAT:"Świtezianka" - poetycki świat ballady.

Świtezianka to ballada, która weszła w skład tom” Ballady i Romanse” Adama Mickiewicza. Książka ukazała się w roku 1822.Mniej więcej w tym czasie poznał Marylę Wereszczakównę. Mówi się, że właśnie to uczucie było jednym z ważniejszych źródeł „Ballad i romansów”

Ballada - co to za gatunek literacki?

Ballada (z francuskiego ballade) to gatunek synkretyczny, czyli łączący w sobie cechy różnych rodzajów literackich: epiki (fabuła, postacie), liryki (nastrojowość, emocjonalność) dramatu (dialogi bohaterów).

Ballada wywodzi się z twórczości ludowej, początkowo śpiewana, występowała zwłaszcza w folklorze Anglii i Szkocji. Od XVIII w. rozpowszechniła się jako krótki utwór poetycki o budowie stroficznej, w którym pieśniarz opowiadał jakąś legendę lub podanie historyczne. Jako gatunek literacki stała się bardzo popularna w okresie romantyzmu, gdyż łączyła ludowość z fantastyką i tajemniczością.

+info