Stefan Żeromski

Stefan Żeromski

University Logo

Życie i twórczość

Olga Chmielewska 7d

Dzieciństwo

Pierwsze próby literackie

Stefan Żeromski zadebiutował w 1882 roku w numerze 27 „Tygodnika Mód i Powieści” przekładem wiersza Lermontowa i w „Przyjacielu Dzieci” wierszem „Piosenka rolnika”

Stefan Żeromski urodził się

dom, szkoła, studia

1864

Młoda Polska

Info

14 października w Strawczynie

Stefan Żeromski pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej herbu Jelita. Wychowywał się pod opieką rodziców- Wincentego Żeromskiego oraz Józefy Żeromskiej w Ciekotach, w Górach Świętokrzyskich. Żeromski stracił matkę w 1879roku, a ojca – w 1883roku, oboje są pochowani w Leszczynach.W roku 1873 dziewięcioletni Stefan trafił na rok do szkoły początkowej w Psarach. W 1874 roku rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach. Z tego okresu pochodzą jego pierwsze próby literackie Stefana. Trudności finansowe i początki gruźlicy spowodowały, że gimnazjum ukończył w 1886 roku bez uzyskania matury. W tym samym roku rozpoczął studia w Instytucie Weterynarii w Warszawie .

Dorosłe życie poety

rodzina, wyjazdy

Żeromski nie ukończył studiów z braku pieniędzy. Rozpoczął pracę jako guwerner(nauczyciel domowy) na dworach szlacheckich. W 1892 roku wyjechał do Szwajcarii wraz ze swoją pierwszą żoną- Oktawią Rodkiewiczową, gdzie został bibliotekarzem w Muzeum Polskim w Rapperswilu. Następnie przebywał w Nałęczowie i Zakopanem, a jeszcze później w Paryżu.W roku 1889 urodził mu się syn Adam, który później zmarł na gruźlcę.W 1913 roku założył nową rodzinę z poznaną w 1908 roku malarką Anną Zawadzką. Pare lat później urodziła mu się córka Monika. Od 1919 roku na stałe zamieszkał w Warszawie, gdzie zaczął swoje pierwsze opowiadania i powieści.

Poeta z synem

Żeromski: Bądźmy narodem, gdy decyduje się nasz los

Organizacje

Żeromski- zaangażowany w życie państwa

Żeromski oprócz pisania lubił angażować się w życie społeczne państwa polskiego. Od chwili wybuchu rewolucji 1905 roku w Królestwie Polskim działał w organizacjach demokratycznych i socjalistycznych, zbliżył się wówczas do Polskiej Partii Socjalistycznej. Natomiast po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nigdy nie brał udziału w walkach. Zamiast tego wspólnie z Janem Kasprowiczem i Medardem Kozłowskim stworzył Organizację Narodową.. Działał w pracach Naczelnego Komitetu Zakopiańskiego, a potem został prezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. 22 października 1920 roku został członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa.

najbardziej znane powieści poety

Stefan Żeromski ze względu na zaangażowanie społeczne nazwany był „sumieniem polskiej literatury” lub „sumieniem narodu”. Był to polski prozaik, publicysta, dramaturg. Jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich w historii. Do jego najważniejszych dzieł możemy zaliczyć:

siłaczka

rozdziobią nas kruki i wrony

Ludzie bezdomni

Doktor Piotr

Róża

Początek świata pracy

Popioły

przedwiośnie

Syzyfowe Prace

1897

"Syzyfowe prace"

Info

jedna z bardziej znanych powieści Żeromskiego, która zawiera wiele elementów autobiograficznych.

skąd tytuł "Syzyfowe prace"?

Stefan Żeromski, zastanawiając się nad tytułem powieści o czasach swej młodości i walce młodzieży polskiej z rusyfikacją, pragnął, aby obejmował on wszystkie problemy, poruszane w dziele. Początkowo utwór zatytułował „Wybawiciel”, lecz uznał, że jest on niewystarczający. Ostatecznie powieść została zatytułowana „Syzyfowe prace”( praca nie mająca sensu).

Kiedy powstała?

Syzyfowe prace to powieść Żermoskiego wydana w 1897 r. pod pseudonimem Maurycy Zych. Powstała ona na emigracji Żeromskiego do Szwajcarii.

kontekst historyczny

Śmierć syna - książka na jego cześć

w dziełach Stefana Żeromskiego

31 lipca 1918 roku zmarł na gruźlicę dziewiętnastoletni syn poety. Żeromski zadedykował mu tekst publicystyczny o tematyce społeczno-politycznej pt. "Początek świata pracy".

Stefan Żeromski w swoich dziełach bardzo często opisywał różne wydarzenia historyczne, które działy się dawniej w Polsce. Od chwili wybuchu rewolucji w 1905 roku w Królestwie Polskim poeta działał w organizacjach demokratycznych i socjalistycznych. Temu ruchowi poświęcił kilka swoich prac, m.in. opowiadania: "Sen o szpadzie", "Nagi bruk", "Nokturn" oraz dramat "Róża". W syzyfowych pracach również możemy się dopatrzeć kontekstu historycznego, którym jest rusyfikacja w polskich szkołach.

frag. tomik 4/VI

Poeta zapisał ponad 26 tomików, jednak do naszych czasów przetrwało tylko

"(…) 25. VI. (czwartek). A więc to już ostatni dzień, jaki spędzam pod tym dachem, Wiem, że nieraz w życiu powracać będę do tego pokoiku z tęsknotą. Zimni tu byli ludzie, ale wytrwałem z nimi dwa lata, a do ścian serdecznie przylgnąłem. Jutro już będę w Sieradowicach. Ciekaw jestem tej arystokracji."

Dzienniki Żeromskiego

18

Dzienniki to dziennik Stefana Żeromskiego wydany w latach 1953–1956 w Warszawie. Żeromski zaczął je pisać w wieku osiemnastu lat. Prowadził je do 1891 roku.

frag. tomik 4/ VII

"Na opisanie obecnego mojego życia poświęcić by trzeba czasu wiele. Przyczyna leży w tym, że jest ono z dawniejszym zasadniczo sprzeczne. Cechą tamtego i tematem była praca, wśród której zabawa była anomalią, obecne zaś wypełnia tylko w różnych objawach przyjemność — gdzie praca jest także rodzajem zabawy i ma urok dawniejszej zabawy. Do uciech, jakich dawniej nie znałem, zaliczyć trzeba jazdę konno. Na każde żądanie moje stoi gotowy koń, a raczej cała ichstajnia — używam też jak pies w studni. (…)"

Śmierć pisarza

Stefan Żeromski zmarł 20 listopada 1925 roku, w wieku 61 lat na Zamku Królewskim w Warszawie, w mieszkaniu ofiarowanym mu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.

"Dzisiaj umarł Żeromski, cios to dla mnie okrutny z wielu powodów. Umarł na serce. Był o parę lat starszy ode mnie, ale miał szaloną wolę życia i energię. Strata ta polskiej literatury niezastąpiona. Uwielbiałem Go jako genialnego pisarza. Naturalnie, ta nagła śmierć źle podziałała i na mój stan zdrowia. Teraz bowiem na mnie przychodzi kolej umierania."

Napisał Władysław Reymont 2 tygodnie przed swoją śmiercią

Muzea Stefana Żeromskiego

Poecie zostały przeznaczone dwa muzea. Zostało mu tez przypisanych wiele domów

1. Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie – muzeum biograficzno-literackie, oddział Muzeum Lubelskiego w Nałęczowie. Poświęcone jest osobie i twórczości Stefana Żeromskiego.
2. Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego – oddział Muzeum Narodowego w Kielcach.

Nagroda Nobla

Nagrody

otrzymane przez Stefana Żeromskiego

Stefan Żeromski był czterokrotnie nominowany do Nagrody nobla, jednak nigdy jej nie otrzymał

• Order Orła Białego (pośmiertnie, 6 listopada 2018)
• Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia 1921)
• Nagroda im. Elizy Orzeszkowej

Dziękuje za uwagę ;)

źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna