Pustynie gorące i lodowe

krajobraz pustyni gorącej i pustyni lodowej

Pustynie gorące

Wyobraź sobie ogromny teren pozbawiony roślinności. Obszar ten jest pokryty piaskiem unoszonym przez stale wiejący wiatr lub kamieniami. W dzień podłoże rozgrzewa się do takiej temperatury, że można na nim usmażyć jajko. Nocą jest tak zimno, że przydaje się ciepły koc. Tak wygląda Sahara – największa gorąca pustynia świata.

ciekawostka

warunki klimatyczne

W ciągu dnia niebo jest bezchmurne, a temperatura powietrza wynosi nawet 50°C. Brak chmur i bardzo suche powietrze nie pozwalają na opady deszczu. W ciągu nocy ciepło szybko jest oddawane do atmosfery, dlatego tuż przed wschodem Słońca temperatura powietrza często jest ujemna. Mała ilość opadów i bardzo wysoka temperatura powietrza powodują szybkie parowanie i przesuszenie gruntu do znacznych głębokości. Wiejący stale wiatr może tworzyć wielkie piaszczyste wydmy.

PUSTYNIE

Żwirowa

piaszczysta

skalista

tworzy zazwyczaj równinne tereny, piasek wywiewany jest z pomiędzy kamieni zostawiając tzw. bruk

Tworzą się na niej wydmy, które mogą "wędrować" - wiatr przesypuje piasek

można tam spotkać grzyby skalne i ostańce, obejmuje znaczne obszary Sahary

więcej

więcej

więcej

Często na obrzeżach pustyń znajdują się obszary, na których suma opadów jest nieco wyższa. Rośnie tam skąpa roślinność – takie obszary to półpustynie. Na pustyniach występują też oazy – miejsca, gdzie wody jest na tyle dużo, że rośliny mogą rosnąć i się rozwijać.

Świat Roślin

Świat zwierząt

życie na pustyni

Do przeżycia na pustyni przystosowali się także ludzie, którzy często przez nią wędrują. Przede wszystkim trzeba starać się o dostarczenie organizmowi dostatecznej ilości wody.

Ludzie pustyni, tacy jak Berberowie, zajmują się transportem towarów przez pustynię. Wykorzystują do tego celu juczne zwierzęta: konie lub odporne na suszę wielbłądy. Pustynię przemierzają w karawanach tworzonych dla bezpieczeństwa. Samotna wędrówka przez pustynię jest bowiem bardzo niebezpieczna.

filmy

PUSTYNIE LODOWE

Okolice obydwu biegunów są obszarami, które otrzymują najmniej ciepła pochodzącego ze Słońca. W tych rejonach, za kołem podbiegunowym występują dzień polarny i noc polarna. Wokół samych biegunów dzień i noc trwają po poł roku. Kiedy na jednym z biegunów trwa noc polarna, to na drugim jest dzień polarny.

KLIMAT

PUSTYNIE LODOWE przy obu biegunach są podobne pod względem niskich temperatur powietrza i bardzo niskich opadów. Na większości powierzchni tych obszarów nie spotyka się żadnej roślinności. Na biegunach temperatura powietrza waha się pomiędzy −20°C w czasie dnia polarnego do −80°C w trakcie nocy polarnej i nigdy nie osiąga wartości dodatnich. Jedynie na niektórych fragmentach lądu położonych blisko koła podbiegunowego zdarza się temperatura dodatnia – wyłącznie w ciągu dnia polarnego. Przez cały czas wieją tam silne wiatry od biegunów w stronę kół podbiegunowych.

Opady występują wyłącznie w postaci śniegu. Blisko wybrzeży morskich wynoszą kilkaset mm, w głębi lądu około 100 mm, a na biegunach zaledwie 2 mm rocznie. Są więc mniejsze niż w przypadku pustyni gorącej! Z powodu niskiej temperatury śnieg nie topnieje, ale zbija się w coraz grubszą warstwę, tworząc lądolód. Na Grenlandii osiąga on nawet 2–3 km grubości. Jeszcze więcej lodu jest na Antarktydzie, gdzie grubość lądolodu osiąga miejscami nawet 4–5 km. W okolicach bieguna północnego nie ma stałego lądu, lecz powierzchnię oceanu pokrywa warstwa lodu o grubości kilku metrów.

LĄDOLÓD GRENLANDII I ANTARKTYDY

ARKTYKA

Arktyka obejmuje część Rosji, Kanady, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Alaskę (Stany Zjednoczone), Grenlandię , Islandię oraz Ocean Arktyczny. Centrum Arktyki to Ocean Arktyczny, pokryty w dużej części lodem. Otaczają go bezleśne obszary lądowe o przemarzniętym gruncie. Rdzenna ludność Arktyki (Inuici, Lapończycy, Czukcze, Nieńcy) dostosowała się do niezwykle trudnych warunków życia tworząc wyjątkowe kultury.

ŚWIAT ROŚLIN I ZWIERZĄT

Grenlandię i Antarktydę pokrywa gruba, na kilka kilometów (!) warstwa lodu, która utworzyła na tych lądach lądolód. Dzieje się tak kiedy więcej śniegu pada niż się topi. W takich warunkach żadne rośliny sobie nie poradzą. Jedynie na nieiwielkich terenach wybrzeża, gdzie powierzchnia jest wolna od lodu pojawiają się mchy i porosty

ŻYCIE MIESZKAŃCÓW

Antarktyda została odkryta przez Europejczyków dopiero w XVIII w. przez wielorybników. W XX wieku rozpoczęto podróże w kierunku bieguna południowego i badania naukowe. Jak już wiecie zasłużył się w nich również nasz polski badacz Henryk Arctowski. W półroczu zimowym bardzo trudno jest udzielić jakiejkolwiek pomocy badaczom zimującym na stacjach polarnych. Zimą panują tam ciemności, ekstremalnie niska temperatura i huraganowe wiatry. Wszystkie obszary lądowe otoczone są szeroką strefą pływającego lodu utrudniającego żeglugę. Dlatego zimą na Antarktydzie przebywa znacznie mniej ludzi. Obecnie w Antarktyce funkcjonują 82 stacje badawcze, z czego tylko 40 jest czynnych przez cały rok. Antarktyda to jedyny niezamieszkany na stałe kontynent na świecie. Owszem są stacje badawcze, natomiast pracownicy i naukowcy nie mieszkaja tam na stałe. Troszkę inna sytuacja jest na Grenlandii, tam klimat jest łagodniejszy. Ludzie mieszkają na wybrzeżu, gdzie pokrywa śnieżna topnieje w okresie letnim. Na pewno czytaliście książkę o chłopcu z Grenalndii - miał na imię Anaruk i był Eskimosem.

ANTARKTYDA

Jest 5, co do wielkości kontynentem na Ziemi, jej powierzchnia pokryta jest lodem, którego średnia grubość wynosi 1880 m, natomist w njagrubszych miejscach dochodzi do 4-5 km. Pod lodem znajduje się skaliste podłoże, które w wyniku nacisku ogromnych mas lodu znacznie się obniżyło, tworząc głębokie depresje

Piękny film o Antarktydzie - dla chętnych

AAA? - SPRWDŹ CO TO!

Tak mieszka się na Grenlandii

notatka

DZIEKUJĘ

Koniec :)