RENESANS

Renesans

wprowadzenie do epoki

Ala Krawczyk

Po dzisiejszej lekcji powinieneś umieć:

• określić ramy czasowe renesansu,
• wymienić zdarzenia i okoliczności, które doprowadziły do upadku średniowiecza,
• przedstawić genezę nowej epoki,
• omówić pojęcia określające renesans zawarte w lekcji,
• zaprezentować nowe role człowieka,
• znać słowa Terencjusza, które stały się hasłem humanistów,
• przedstawić humanistyczna koncepcję Boga i człowieka,
• zaprezentować myślicieli renesansu,
• omówić najważniejsze fakty związane z renesansem w Polsce.

Renesans następuje po średniowieczu

Nazwa pochodzi z języka francuskiego i oznacza powtórne narodziny, stąd inna nazwa tej epoki to odrodzenie

Odrodzenie ideałów, norm, filozofii antyku.

Renesans narodził się we Włoszech

Dlaczego Włochy?

Granice ­czasowe:

Polska

Europa Północna

Włochy

Początek ­renesansu

1450

1492

1453

Te wydarzenia zmieniły świat:

1492

1543

1450

1517

Siły rozbijające monolit średniowiecza:

• Odkrycie Kopernika: inne spojrzenie na wszechświat, zachwianie starą pewnością co do miejsca Ziemi i człowieka w kosmosie. Wzrost zaufania do nauki i rozumu ludzkiego.

• Odkrycia geograficzne – są inne kultury, jest inny świat, są inne wierzenia! Inne towary – bogacimy się.

• Warstwa feudalna słabnie – warstwa kupiecka (mieszczaństwo) roś­nie w siłę.

• Ruch reformacji – osłabienie Kościoła, spadek zaufania do religii, rozbicie jedności religijnej Europy.

• Rozpowszechnienie druku – języki narodowe zastępują uniwersalną łacinę.

Skąd taka zmiana?

Dlaczego nagle ludzie zapragnęli cieszyć się życiem, być przedsiębiorcami i uznawać, że człowiek to wielka wartość?

Pojęcia określające epokę

Humanizm

Antropocentryzm

Reformacja

Harmonia

Mecenat

Nowe role człowieka

Renesansowy umysł

Zdobywca

Bankier z żonąQuentin Massys 1514

Kupiec

Dworzanin

Mecenas

Patriota

Uwaga! Są to postawy nowe wobec znanych ze średniowiecza: rycerza, ascety, anonimowego twórcy.

Słynne hasło humanistów renesansowych

Homo sum et nihil humanum a me alienum esse puto

„Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce”

Terencjusz

Humanizm głosił, że najwyższą wartością moralną i źródłem wszelkich innych wartości jest człowiek. Największą zaś wartością dla człowieka jest osiągnięcie szczęścia i pełni życia. Przekonanie, że to człowiek jest miarą wartości, odnoszono zarówno do sfery duchowej, jak i fizycznej. Artyści tworzyli nie dla chwały Bożej, ale dla sławy, uważanej za jedyny sposób na nieśmiertelność. Dążenie do przyjemności życiowych było hasłem tej epoki.

Humanistyczne koncepcje człowieka

Człowiek jest najpełniejszym na ziemi odbiciem świata idei, powinien więc dążyć do zjednoczenia z tym światem.

Człowiek winien dążyć do życiowej harmonii i umiaru – pracować nad osiągnięciem słynnego stoickiego złotego środka.

Człowiek powinien z umiarem – ale jednak czerpać przyjemności z życia.

Humanistyczne koncepcje Boga

Deus Artifex

(Bóg Twórca, Bóg Artysta)

Deus Pater

(Bóg Ojciec)

Deus Ridens )

(Bóg śmiejący się

Myśliciele renesansu

Erazm z Rotterdamu

Niccolo Machiavelli

Tomasz Morus

GiovanniPico delle Mirandola

Złoty wiek kultury polskiej

renesans w Polsce

osobowości polskiego renesansu

Renesans to epoka rozkwitu Rzeczypospolitej. W XVI wieku było to ogromne państwo, obejmujące obszar niemal 1 mln km i zamieszkałe przez mniej więcej 10 mln ludzi. Polska stała się znaczącym krajem pod względem politycznym, militarnym, gospodarczym oraz kulturowym.

Czas na zadania :)

zadanie 2

Na podstawie tekstu zamieszczonego poniżej powiedz,na czym polega wyjątkowa pozycja człowieka we wszechświecie.

Otóż wydaje mi się, że teraz wreszcie zrozumiałem, dlaczego najbardziej szczęśliwą i najbardziej godną wszelkiej czci istotą jest człowiek i czemu zawdzięcza on swą niezwykłą sytuację i wybrany los we wszechświecie, którego zazdroszczą mu nie tylko zwierzęta, ale nawet gwiazdy i duchy ponadświatowe. (...) O jakże to wielka hojność Boga Ojca, jakże wielkie i godne podziwu jest szczęście człowieka! Dano mu mieć to, czego zapragnie, i być tym, czym zechce.

zadanie 3

Renesans to epoka wielkich ogkryć. Podaj, po jednym przykładzie odkrycia:

• naukowego

• geograficznego

• technicznego

zadanie 4

Dziękuję:)

https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c160-renesans/charakterystyka-renesansu