Śmierć pułkownika

,,Śmierć Pułkownika"

Adam Mickiewicz

GENEZA

Utwór został napisany po upadku powstania listopadowego. Do Mickiewicza, który nie brał udziału w powstaniu, docierały opowieści z Polski dotyczące przebiegu walk. Śmierć Pułkownika opowiada o postaci Emilii Plater, która brała udział w powstaniu, sama ona zainicjowała powstanie na Litwie.

Budowa utworu

Posiada cechy liryki i epiki.

Występują w nim rymy krzyżowe (abab) i przypomina balladę

Jest zbudowany z 5 strof. Trzy pierwsze mają 8 wersów, czwarta ma 7 wersów, a ostatnia 5.

Powstanie listopadowe -1830-1831 powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Objęło Królestwo Polskie i część ziem zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń)

Omówienie utworu

Wydarzenia opisane w utworze, toczą się w chatce leśnika. O wydarzeniach opowiada podmiot liryczny, który jest obserwatorem i nie uczestniczy w nich. Czas akcji nie jest dokładnie określony, ale możemy stwierdzić, że wydarzenia rozgrywają się podczas działań wojennych. Pod chatę przychodzi okoliczny lud z zapytaniami o stan zdrowia Pułkownika i płaczę na wieść o tym, że on umiera. Każdy okoliczny mieszkaniec, wiedział, kim on jest. Był bardzo ceniony i szanowany.

Utwór

Umierający Pułkownik porównany jest do polskiego bohatera narodowego, hetmana Stefana Czarnieckiego, sławnego wodza, prowadzącego wojnę partyzancką ze Szwedami w trakcie potopu szwedzkiego. Sugeruje to, że Pułkownik dokonał wielkich rzeczy w trakcie toczących się walk.

Z kolei opis pożegnania się z wiernym rumakiem przywodzi na myśl tradycję rycerską, w której koń był najwierniejszym towarzyszem rycerza i pozostawał z nim do śmierci. Pułkownik miał cechy takie jak: odwaga, szlachetność, dzielność i takie same musieli mieć dawni rycerze. Gdy umierający Pułkownik wzywa księdza, cały lud modli się o niego, co podkreśla religijność umierającego, która również zalicza się do cnót rycerskich. Wielkość jego postawy może podkreślić też fakt, że towarzyszący mu żołnierze to dawni podkomendni Tadeusza Kościuszki, polskiego bohatera narodowego.

Emilia Plater- kobieta pułkownik

- Urodziła się w Wilnie w 1806 roku - W 1830 roku wybucha powstanie listopadowe - W 1831 roku została honorowanym dowódcą oraz umiera Dopiero na końcu wiersza dowiadujemy się, że sławny pułkownik to tak naprawdę kobieta. Była Polską bohaterką narodową i kapitanem Wojska Polskiego. Była szlachcianką, która wzięła udział w powstaniu wraz ze swoim licznym oddziałem. Ten wiersz jest hołdem dla realnej młodej patriotki, która oddała życie za wolność Polski.

Środki stylistyczne

Wykrzyknienia- pokazuje jaki emocjonalny stosunek do wydarzeń mają bohaterowie, dodaje dramatyzmu np. : ,, Wódz Powstańców - Emilia Plater!"

Pytania retoryczne - pomagają rozbudować napięcie oraz podkreślają zaskoczenie osoby mówiącej np. : ,, Jakie piękne dziewicze ma lica?"

Epitety- powodują plastyczność tekstu i budują świat przedstawiony np. : rannym świtem, żołnierskiej odzieży, rota zielona

Porównanie - Stary żołnierz - on chce jak Czarniecki. . . : Porównanie do Stefana Czarnieckiego - wielkiego dowódcy, służy do pokazania jak wysokiej rangi była bohaterka tekstu.

Metafora- wszedł ksiądz z Panem Bogiem, określa przybycie księdza z ostatnim namaszczeniem.

Dziękuję Weronika -8a

Lorem ipsum dolor