Alkohole monohydroksylowe

ALKOHOLE MONOHYDROKSYLOWE

• BUDOWA I NAZEWNICTWO ALKOHOLI

• METANOL I ETANOL - WŁAŚCIWOŚCI

• METANOL I ETANOL - ZASTOSOWANIE

Szereg homologiczny alkoholi

NaCoBeZu:

• Umiem zapisać wzory sumaryczne, półstrukturalne i strukturalne alkoholi o łańcuchach prostych (do 5 atomów węgla w cząsteczce);
• Potrafię utworzyć nazwy systematyczne alkoholi;
• Umiem wyjaśnić pojęcia: grupa funkcyjna, grupa alkilowa, pochodna weglowodoru, alkohol.

Co to są pochodne węglowodorów?

1. Pochodne węglowodorów to związki powstałe z cząsteczek węglowodorów w wyniku zastąpienia jednego lub wielu atomów wodoru atomami innych pierwiastków lub grupami atomów.

Co to jest grupa funkcyjna?

2. Grupa funkcyjna to atomy lub grupy atomów występujące w pochodnych węglowodorów i nadające im charakterystyczne właściwości np.

-OH grupa hydroksylowa -COOH grupa karboksylowa -COO- grupa estrowa

Co to jest grupa alkilowa?

3. Grupa alkilowa (alkil) to grupa powstająca przez odłączenie atomu wodoru od cząsteczki alkanu.

CH3-

Grupa metylowa

Grupa etylowa

Co to są alkohole?

4. Alkohole to związki chemiczne, pochodne węglowodorów, w których atom wodoru jest zastąpiony grupą –OH, która jest grupą funkcyjną.

Wzór ogólny alkoholi

Nazewnictwo

5. Nazwy alkoholi tworzymy od nazw węglowodorów dodając końcówkę –ol np. etanol, propanol.

Przerysuj tabelę do zeszytu i uzupełnij według wzoru

Nazwa alkanu

Nazwa alkilu

Nazwa systematyczna

Metan

metyl

metanol

Etan

Propan

Butan

pentan

6. Alkohole, podobnie jak węglowodory, tworzą szereg homologiczny:

Ćwiczenie: Przerysuj tabelę i uzupełnij.

Nazwa alkoholu

Wzór sumaryczny alkoholu

Wzór półstrukturalny alkoholu

Metanol

Etanol

Propanol

Butanol

Pentanol

Metanol i etanol

NaCoBeZU: Umiem opisać właściwości fizyczne i chemiczne metanolu i etanolu; Potrafię zapisać równania reakcji spalania metanolu i etanolu; Potrafię opisać negatywne skutki działania metanolu i etanolu na organizm ludzki.

METANOL

ETANOL

1. METANOL – właściwości:

Lotna, palna, bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu, dobrze rozpuszcza się w wodzie. Jest silną trucizną i już w niewielkich ilościach może spowodować śmierć.

2. ETANOL - właściwości

Lotna, palna, bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu, dobrze rozpuszcza się w wodzie, ścina białko. Jest to proces nieodwracalny.

Badanie palności etanolu

Mieszanie alkoholu z wodą

OBSERWACJA – objętość mieszaniny wody z alkoholem jest mniejsza (o kilka %) niż suma objętości wody i alkoholu użytych do tej mieszaniny.

WNIOSKI – zachodzi zjawisko kontrakcji, czyli zmniejszenie objętości roztworu dwóch mieszających się cieczy.

Mieszanie alkoholu z wodą

Badanie odczynu roztworu wodnego etanolu

OBSERWACJA – uniwersalny papierek wskaźnikowy i fenoloftaleina nie zmieniły zabarwienia.

WNIOSKI – roztwory wodne alkoholi mają odczyn obojętny. Nie ulegają dysocjacji jonowej (czyli nie rozpadają się na jony pod wpływem wody).

6. Jak powstaje etanol?

Alkohol etylowy powstaje w procesie fermentacji alkoholowej.

Przebieg reakcji:

7. Jak wykryć etanol?

Zmiana zabarwienia roztworu zawierającego etanol z pomarańczowej na zieloną pozwala na wykrycie etanolu.

7. Jak wykryć etanol?

Zastosowanie etanolu

Zastosowanie metanolu

Zadanie domowe:

Zapoznaj się z dodatkowymi materiałami umieszczonymi w notesie zajęć. Zrób skecznotkę opisującą właściwości i zastosowanie metanolu i etanolu.

Dziękuję za uwagę!