Na czym polegał obrzęd dziadów? klasa VII

T: Na czym polegał obrzęd dziadów?

Zajęcia dla klasy VII

Romantycy czerpali natchnienie do swoich dzieł między innymi z ludowej wyobraźni. To właśnie z nią wiąże się tradycja pogańskiego obrzędu – wywoływania duchów zmarłych. II część Dziadów Adama Mickiewicza jest nie tylko dramatem – obrzędem, ale także swoistym rytuałem, z którym wiążą się zaklęcia, klątwy i wezwania. Z jednej strony nawiązuje on do tradycji świętej uczty (przygotowywania posiłków dla duchów zmarłych), z drugiej natomiast – rozmów, które prowadzono z duchami...

Czym są dziady? Dziady to nazwa ludowego obrzędu zadusznego, wywodzącego się z tradycji rytualnego poczęstunku. Dziady zwane były też ucztą kozła, której przewodniczył Koźlarz lub Guślarz. Ta swoista uczta była organizowana przez pospólstwo dla przywoływanych duchów zmarłych (lub dla zmarłych przodków: dziad = przodek) oraz żebraków, starców i dziadów – jałmużników, na których kończył się poczęstunek. Istotą dziadów było „obcowanie żywych z umarłymi”. W tradycji słowiańskiej (w zależności od regionu) święta zaduszne obchodzono nawet sześć razy do roku, np. na wiosnę ok. 2 maja oraz jesienią – z 31 października na 1 listopada. Jesienne obrzędy były właściwym przygotowaniem do święta zmarłych.

Celem obrzędu dziadów było ugoszczenie dusz, mające na celu – z jednej strony – zdobycie ich „zaufania” i zapewnienie sobie ich przychylności, z drugiej natomiast – udzielenie im pomocy w pozyskaniu wiecznego szczęścia. Dusze karmiono kaszą, miodem, jajkami, kutią oraz częstowano... wódką. Biesiady/uczty przygotowywano zarówno w domach, jak i na cmentarzach, przy grobach przodków oraz w przestrzeniach szczególnych – znaczących miejscach kultu, np. na wzgórzach, pod drzewami uznanymi za święte, przy kaplicach, które powstawały czasami w miejscach kultu pogańskiego. przodków oraz w przestrzeniach szczególnych – znaczących miejscach kultu, np. na wzgórzach, pod drzewami uznanymi za święte, przy kaplicach, które powstawały czasami w miejscach kultu pogańskiego.

W dramacie Mickiewicza, szczególnie w kontekście takich pojęć, jak: „czyściec” i „zbawienie”, występuje swoiste połączenie zwyczajów pogańskich z chrześcijańskimi.We wschodniej Polsce, także na Białorusi i Ukrainie, obrzęd karmienia dusz na grobach zmarłych przetrwał do dziś.

Elementy pogańskie i chrześcijańskie w "Dziadach" Na kształt obrzędu w II cz. „Dziadów” składają się elementy pogańskie i chrześcijańskie. Mickiewicz pragnął uchwycić w swoim dziele obyczaje ludowe. Pamiętajcie, że elementy pogańskie nie były mile widziane przez duchowieństwo, stąd obrządek dziadów odbywał się potajemnie, późną porą, w ustronnych miejscach, niedaleko cmentarza. Zastanówcie się, jakie elementy pogańskie, a jakie chrześcijańskie zostały ukazane w "Dziadach"? Zapoznaj się z informacjami w tabeli poniżej, a następnie przerysuj ją do zeszytu

Odkrycia muzyczne W różnych utworach często muzycy nawiązują do "Dziadów" Mickiewicza. Czy wiesz, że w słynnym utworze Kultu "Baranek" refren jest zaczerpnięty z opisu pasterki Zosi z "Dziadów"? "Na głowie kwietny ma wianek, W ręku zielony badylek, A przed nią bieży baranek, A nad nią lata motylek" Zespół Strachy na lachy również się zainspirował obrządkiem dziadów.

Na dzisiaj to tyle...Dziękuję

Magdalena Oczkowska