WZM Dziady 3

#0120

kotek

Dziady III - podsumowanie

Spis treści

• Geneza utworu
• Dramat romantyczny
• Przedmowa
• Prolog - przemiana bohatera
• Sceny: I - IX
• Ustęp

Geneza utworu

Mamy rok 1831, na ziemiach polskich wybucha powstanie listopadowe w którym Mickiewicz nie bierze udziału ponieważ, nie zdążył na czas. Dziady cz. 3 są niczym innym jak jego osobistymi przeprosinami i wytłumaczeniem swojej nieobecności (stało się tak z powodu swojego kobieciarstwa , jego uwagę skradła jedna z dam w Dreźnie). Ukazuje on jednocześnie swojej cierpienie i nienawiść do cara. Nawiązuje on również do swojej zsyłki do Rosji z powodu należenia do Towarzystwa Filomatów i Filaretów, mówi o tym na przykładzie polskich studentów starających się propagować polską kulturę którzy również zostają zesłani lub zamknięci w więzieniach.

Dziady III jako dramat romantyczny

- otwarta kompozycja - kompozycja wyspowa - sceny nie są połączone zasadą przyczynowo-skutkową; - synkretyzm utworu - pieśni zemsty, bajka Żegoty; - obecność scen zbiorowych - scena więzienna; - brak zasady trzech jedności - czas akcji przekracza dobę, akcja dzieje się w różnych miejscach, jest wiele wątków; - fantastyczne istoty i zdarzenia - bohaterami są aniołowie i diabły; - otwarte zkończenie - nie mamy pewności co stało się z Konradem; - wizyjność - widzenie ks. Piotra, widzenie senatora; - kontrast - spór diabłów o duszę Nowosilcowa (połączenie tragizmu z komizmem);

Przedmowa

W przedmowie ukazany są losy Polaków pod panowaniem cara. Car jest negatywnie nastawiony do wszystkiego co polskie. Kary dla Polaków są nie ludzkie. Ważna w tym wypadku jest postać Nowosilcowa. Polacy kończą w więzieniach, są zsyłani na Syberie lub są zabijani za takie rzeczy jak: - Szerzenie polskiej kultury - Czytanie/posiadanie polskich książek Widoczne są również motywy mesjanistyczne, przykładowo porównywanie narodu polskiego do narodu wybranego którą również miała spotkać nagroda tak samo jak miało to miejsce z narodem wybranym

Prolog - przemiana bohatera

Czas wydarzeń: 1 listopada 1823 r.Miejsce akcji: klasztor - cela więzienna Bohater śpi w celi, czuwa nad nim anioł stróż, zsyłający mu wizje. Po przebudzeniu Więzień stwierdza, że sny mają ogromne znaczenie. Poźniej zapada w kolejne drzenki, podczas jednej z nich odbywa się walka aniołów i szatanów o jego duszę. Budzi się on z myślą, że zostanie uwolniony, ale też - wygnany. W tym momencie budzi się w nim patriota, następuje przemiana w bohatera bajronicznego. Umiera w nim Gustaw, rodzi się Konrad, co zapisał na kamiennej ścianie.

D. O. M. GUSTAVUS OBIIT M. D. CCC. XXIII CALENDIS NOVEMBRIS

z drugiej strony: HIC NATUS EST CONRADUS M. D. CCC. XXIII CALENDIS NOVEMBRIS

Scena I - więzienna

Czas: Noc wigilijna 1831 roku

Żegota opowiada swoim przyjaciołom fragment utworu „Diabeł i zboże”, według tej bajki nieważne jak bardzo będziemy starać się działać przeciwko bogu i tak robimy to na marne, ponieważ wola Boska i tak się dokona. Na koniec bohaterowie śpiewali o swojej niedoli, ostatecznie do głosu dochodzi Konrad który zaczyna on swoją małą improwizacje podczas której mówi on od tym, że znajduje się ponad wszystkim i wysokością swoich lotów dorównuje nawet Bogu.

W scenie pierwszej więźniowie, dzięki zgodzie kaprala Polaka, spotykają się w celi Konrada. Podczas tej sceny bohaterowie rozmawiają o sytuacji w Polsce m.in. zsyłce studentów za czytanie polskich utworów (nawiązanie do zsyłki Mickiewicza). Tematem nad którym się pochylili był również ich marny los. Wspomniana jest postać Nowosilcowa, bardzo ważna jeśli chodzi o naród polski, sprawował on nadzór nad policją w Księstwie Warszawskim. Na rozkaz Cara niszczył on wszystko co polskie.

Scena II - wielka improwizacja

Miejsce: Cela KonradaCzas: Noc wigilijna 1831 roku W tej scenie Konrad wyraża swoją niechęć do Boga. Ukazuje on swoją wyższość od innych ludzi, uważa swoje dzieła jako niepojęte dla zwykłego śmiertelnego człowieka. Zaznacza, że jego utwory są również lepsze od dzieła Boga bo nie przemijają. W tej scenie widoczna jest również postawa prometejska , chce on wolności dla narodu polskiego. Konrad jest gotowy nawet zacząć walkę z bogiem, wie doskonale że za to może spotkać go pośmiertna kara, ale ojczyzna i naród jest dla niego ważniejsza. Efektem jego bluźnierstwa było opętanie przez złe duchy.

Scena III - egzorcyzm

Scena 3Bernardyn Piotr przeprowadza egzorcyzm nad Konradem, który zemdlał z wyczerpania po swojej improwizcji. W międzyczasie Konrad ma wizję przepaści oraz katuszy przyjaciela, Rollinsona. Rozprawia on również o bezsensie modlitwy. Dowiaduje się, że Konrada opętał ,,Lukrecy, Leviatan, Voltaire, Alter Fritz, Legio sum". Zły duchy na początku chce osłabić księdza pochlebstwami, później go wyśmiewa, aby na koniec zarzucić mu niesprawiedliwość osądu, gdyż Piotr go każe, a on jest tylko sługa Szatana.

Ksiądz wyciąga z ducha gdzie jest Rollinson oraz jak może uratować jego duszę od przekleństwa, spowodowanego chęcią popełnienia samobójstwa. Po wygnaniu Lukrecego z Konrada, Konrad, za rada księdza, prosi o przebaczenie za grzechy. Zakonnik dziękuje Bogu za litość. W tym czasie nad Konradem odbywa się sąd. Scena kończy się pochwałą skromności i pokory.

Scena IV

Miejsce akcji: dom wiejski pod Lwowem.W nocy Ewa modliła się za rodziców i za ojczyznę przed ołtarzem Najświętszej Maryi Panny. Zmówiła też pacierze za ludzi dręczonych przez Moskali oraz osobny za więźnia - poetę, którego pieśni uważała, za bardzo piękne. Gdy zasnęła, aniołowie zesłali jej piękny sen.

Symbolika snu

Wianek nałożony na głowę Ewy przez Jezusa jest symbolem zaślubin Nieba z Ziemią. Odlot aniołów do nieba po ukazaniu się płonącej róży (symbolu rewolucji) i złożenie jej na sercu dziewczyny symbolizuje przemianę Konrada - nabranie pokory i pogodzenie się z wolą Boską.

Scena V - wizja Księdza Piotra

Miejsce akcji: cela Księdza PiotraKsiądz Piotr podczas modlitwy porównuje się do prochu, niegodnego rozmowy z Bogiem. Dostaje wtedy wizję. Najpierw ukazuje mu się Polska wydana w ręce Heroda. Potem widzi drogi, wszystkie prowadzące na północ, a na nich dzieci pędzone na wygnanie. Jednakże jednemu z nich udaje się uciec. Wyrasta na obrońcę narodu.

"A imię jego będzie czterdzieści i cztery..."

Wybawca zostaje po chwili porwany przed sąd. Sędzia (nazywany przez lud galem) umywa jednak ręce, bo nie widzi w nim winy. Lud karze jednak ukrzyżować mesjasza, przybito go do krzyża z trzech narodów, trzej zaborcy napoili go żółcią. U stóp umierającego stoi zapłakana matka - wolność. Potem wybawca zmartwychstaje, okrywa cały świat swoją szatą, stoi na trzech narodach zaborców.

Podobieństwa

Konrad

Ksiądz Piotr

Opinia o samym sobie Nastawienie do Boga Przebieg rozmowy ze Stwórcą Wynik rozmowy

Opinia o samym sobie i nastawienie do Boga Przebieg rozmowy ze Stwórcą Wynik rozmowy

Scena VI

Przedstawia sen Nowosilcowa, który jest dręczony przez diabły. Na początku senator otrzymuje od cara najwyższe tytuły i nagrody, a inni patrzą na niego z zazdrością. Sytuacja nagle ulega gwałtownej zmianie, gdyż pojawiający się car nawet nie patrzy na senatora, pozostali zaś odwracają się i szydzą oraz żartują z Nowosilcowa. Powoduje to, że mężczyzna czuje jakby umierał. Następnie senator spada z łóżka, co diabły wykorzystują do porwania części jego duszy, abychłostać ją na krańcu świata, do trzeciego piania koguta.

Scena VII

Salon warszawski ukazuje skrajne postawy społeczeństwa polskiego. Przy drzwiach siedzą młodzi, wrażliwi patroici, którzy boleja nad losem ojczyzny. Wymieniają się informacjami o niedawnych aresztowaniach i represjach. Jeden z nich, Adolf, rozmawia również z innymi opowiadając historię Cichowskiego, który wypuszczony po wielu latach niewoli, stracił rozum. Przy stoliku miejsce zajmuje arystokratyczne, eleganckie, wytworne towarzystwo, prowadzące błahe rozmowy na nieznaczące tematy. liczy się dla nich bezpieczne dostatnie życie, więc godzą się na carski reżim i nie buntują. Na wieści o Cichowskim część bagatelizuje sprawę, a pozostali twierdzą, że sa to tematy zbyt niebezpieczne do rozmów.

Scena VIII

Wspomina, że przychodzi codziennie, bo chce prosić o zwrócenie wolności synowi, ponieważ sobie bez niego sama nie radzi. Nowosilcow twierdzi, że nic nie wie o tej sprawie, ale obiecuje przyjrzeć się temu. Po jej wyjściu senator i doktor dyskutuja o możliwych sposobach pozbycia się Rollinsona. Rozpoczyna sie bal. Goście prawią Nowosilcowi fałszywe komplementy oraz podlizują się mu, a za jego plecami śmieją się z niego oraz przeklinają. Scenę kończa rozważania księdza Piotra oraz matki Rollinsona, na temat upozorowanego samobójstwa młodego Rollinsona.

W swym gabinecie senator rozmawia z doktorem o antycarskim spisku, odkrytym pośród uczniów Uniwersytetu Wileńskiego. Według nich najlepszym sposobem na zapobieganie buntowi są aresztowania. Pelikan i Bajkow zwracają uwagę, że ich więzień, Rollinson, został tak okrutnie pobity, że aż się rozchorował. Urzędnicy zastanawiaja się jak poradzić sobie z tym problemem. W tym momencie do gabinetu wdziera się matka Rollinsona z towarzyszką.

Scena IX

Gdy kobieta straciła prawie już nadzieję pojawiają się wozy na których czele jedzie jej ukochany (według jej przekonania). Postać mężczyzny jest pocięta mieczami wiele razy, według guślarza to rany zadane przez naród wroga, w tym momencie należy się odwołać do momentu w którym Konrad mówił że czuje za cały naród i to według mnie to potwierdza. Jedna rana na czole jest jednak niezagajaną nawet przez śmierć, tą raną według mnie jest jego zmiana osobowości którą sam sobie uczynił.

Ta scena jest bardzo tajemnicza. Akcja jej dzieje się podczas staropolskiego obrządku Dziadów. Kobieta stara się znaleźć swojego ukochanego którego ostatni raz widziała po swoim ślubie (charakterystyczny motyw miłości romantycznej która nie doszła do skutku). Tej nocy miała nadzieję go zobaczyć, prosi o pomoc w znalezieniu go Guślarza. Podczas całej nocy widzą schowani przeróżne duchy i zjawy. Guślarz stara się go wezwać, ale nie odpowiada na wołania (zmienił prawdopodobnie imię).

Ustęp

Autor zawiera w ustępie swoje przemyślenia odnośnie carskiej Rosji i rządów tam prowadzonych. Uważa, że Rosjanie są tak samo krzywdzeni przez cara, co inne prześladowane narodowości, szczególnie podkreśla to w ,,Drodze do Rosji". Twórca wierzy, jednak że rosyjski lud również powstanie przeciw władzy carskiej. Krytykuje piękno carskich budowli, we fragmentach ,,Przedmieścia stolicy'' i ,,Petersburg", gdyż powstały dzięki niewolniczej pracy, podczas której śmierć poniosło tysiące. ,,Pomnik Piotra Wielkiego'' jest porównaniem Marka Aureliusza, jako cesarza kochanego przez swój lud i dbającego o dobro cesarstwa i cara Piotra Wielkiego, który pędzi na swym koniu nie zważając na nic. W ,,Przeglądzie wojska'' podkreśla nie ludzkie okrucieństwo, poprzez śmierć żołnierzy za niewinne przewinienia. Ukazuje również wyścig szczurów po carską pochwałę. Utwór kończy refleksja pełna żalu o śmierci w carskiej służbie.

Dziękujemy za uwagę!

Michał PapierzańskiWeronika Stryjska Zofia Mosiek

+koty