Daniel NAborowski

Temat:

W jednym oka słowie... Dworny panegiryk i medytacja o nieuchwytnym pięknie.

Wpisz temat do zeszytu.

Daniel Naborowski

- wszechstronnie wykształcony;- przebywał na kosmopolitycznym dworze Radziwiłłów; - uprawiał bardzo nowatorską twóczość;

2. Jego twórczość należy do nurtu dworskiego literatury.

Cechy:- otwartość na nowinki literackie płynące z zachodu; - nawiązywane do twóczości liryków włoskich i francuskich.

wiersz " Na oczy królewny angielskiej..." jest przykładem panegiryku i liryką dworską.

Panegiryk- utwór pochwalny, któego tematem są narodziny potomka rodu, ślub lub śmierć ważnego dla autora bohatera, różne związane z nim uroczystości; Określenie panegiryk jest kategorią podgatunkową; Utwór panegiryczny może też upowszechniać poglądy polityczne mecenasa poety, tworzyć jego pozytywny wizerunek i wpływać w ten sposób na opinię publiczną. Wartość panegiryku zależy od talentu twócy, od horyzontó estetycznych i intelektualnych, do których jest kierowany.

Żródła

postać historycznaElżbieta Stuart- wychowała się w Anglii, wiodłą dostatnie życie; w wieku 17 lat wyszłą za mąż za księcia Fryderyka, został królem Czech; w wyniku wojny protestantó z katolikami- musieli uciekać z Czech, pozbawieni królestwa; - nazywano ją " królową serc";

tytuł

dostarcza nam informacji o tym, kto będzie bohatererm tego tekstu

bohaterka

- córka możnego króla angielskiego,- żona Fryderyka- króla Czech

oczy królewny

Osoba mówiąca komplementuje oczy królewny.

cechy:

- nie pochodnie, lecz gwiazdy--- blask, potrafią złagodizć gniew innych, zapanować nad negatywnymi emocjami--- potrafią wprowadzić spokój;

jej oczy są żródłem miłości ( Kupidyn- Amor --- nawiązanie do mitologii rzymskiej)---- sprawiają, że można się w niej zakochać---- harde prawa- nieodwzajemnienie;

- nie gwiazdy, lecz słońca--- jasność oczu--- nie sposób dostrzec ich prawdziwego piękna, dojrzeć żrodłą tego piękna- tak jest złożone;

- nie oczy, lecz pochodnie- żar- blask- jest obiektem westchnień przez nią nieodwzajemnionych;

nie słońca, ale nieba--- kolor niebieski, oczy piękniejsze niż samo niebo;- nie niebo, a bogowie--- mają moc, ich piękna sprawia, że oddają im czesć włądcy;

Cele panegiryku

polityczny podtekst

komplement

pochwała urody

- zdobycie względów u królowej i króla;- w Czechach toczy się wojna religijna- szala zwycięstwa przechyla się na stronę protestantów- zjednanie łaski zwycieskiego króla może sprzyjać interesom protestantó w Polsce.

hołd dla pięknych oczu królewny angielskiej Eżbiety;

część I

część 2

oczy

pochodnie

została wyodrębniona za pomocąanafory ( powtórzenia wyrazu/ wyrażenia na poczku 4 kolejnych wersów); - wszystkie one są antytezami- zaprzeczeniami wcześniejszych stwierdfzeń , odnoszących się do oczu krolewny;

gwiazdysłońce niebo bogowie

VS

KONCEPT- niezwykły pomysłpoetycki, gra skojarzeń, któych celem jest zaskoczenie czytelnika

cześć 2

OCZY - NIE SĄ JAK NIEBA (ANTYTEZA)-- UZASADNIENIE--- w przeciwieństwie do nieba są oryginalne, nieprzewidywalne i niepowtarzalne ( niebo zaś porusza się w ten sam, jednostajny sposób); -NIE SĄ JAK SŁOŃCA--- UZASADNIENIE--- w przeciwieństwie do słońca--- dwoje oczu- podkereślenie ich piękna; - NIE GWIAZDY--- UZASADNIENIE- w przeciewieństwie do gwiazd, ich piękno można podziwiać nie tylko w nocy; -NIE POCHODNIE--- UZASADNIENIE- silny, mocny wiart może zgasić pochpodnię, natomiast blasku oczu nikt nie jest w stanie zagasić; FUNKCJA: podkreślenie doskonałości i piękna oczu, zwrócenie uwagi, że wcześniejsze stwierdzenia ( metafory) nie oddawały w pełni ich doskonałości; KONCEPTYZM to technika poetycka zapoczątkowana we Włoszech i we Francji--- Giambattistę Marina. Popularny byłw twóczxości borokowych poetów dworskich ( tych, którzy tworzyli na dworach magnackich lub królewskim). - oryginalny sposob przestawieania; - zaskujący pomysł- koncept---- oczy scharakteryzowane za pomocą antytez, uporządkowany sposó poszerzania pojęć za pomocą ktrórych oczy zostałay scharakteryzowane- od tych najprostszych do najbardziej złożonych; pozorne zaprzeczenie wcześniszejszych ustaleń w cześci 2 utworu- correctio ( sprostowanie, poprawianie się)- osoba mówiąca pozornie zaprzecza sama sobie-- efekt zaskoczenia, niezwykłości;\ - śmiała metafora; - oksymorony-środek artystyczny polegający na zestawieniu pozornie sprzecznych pojęć; - wyliczenie- w ostatnim wersie- podkreśleniu wyjątkowści, wzmocnieniu komplementu; - pointa- wypowiedzenie o charakterze podsumowującym- wszystkie określenia można odnieść do jej oczu.

To przykład panegiryku napisanego dla celów bieżącej polityki, jest rownież poetycką medytacją nad nieuchwytnością piękna, trudnością jego opisu, nad złożonością. Wiersz ten jest również wyrazem sceptycyzmu- postawy filozoficznej wyrażającej wątpienie w przyjęte prawy i autorytety--- "Prawdopodobnie zgołą nie wiemy, co to piękno w naturze i piękno w ogólności, skoro ludzkiej piękności przypisujemy tak wiele kształtów" M. de Montaigne'a