Opór społeczny wobec komunizmu.

Opór społeczny wobec komunizmu.

START

Początek terroru.

Po umocnieniu władzy, komuniści przystąpili do rozprawy z opozycją. Poszukiwano "wrogów ludu", których oskarżano o sabotaż i szpiegostwo na rzecz imperialistów z Zachodu.

Zwalczaniem opozycji zajmowały się specjalne instytucje powołane w tym celu. Były to:

• Ministerstwao Bezpieczeństwa Publicznego (MBP),
• Urząd Bezpieczeństwa,
• tajni współpracownicy.

Kto był wrogiem ludu?

Wrogiem ludu mógł być tak naprawdę każdy. Do więzienia można było trafić za sabotaż gospodarczy, czyli niewłaściwe wykonywanie pracy lub przestępstwo polityczne. W 1954 roku 6 milionów Polaków znajdowało się w więzieniach.

Podziemie antykomunistyczne.

19 stycznia 1945 roku komendant główny AK generał Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej.Decyzja ta miała na celu uchronienie żołnierzy przed represjami ze strony Sowietów.

Podziemie antykomunistyczne

Dowództwo AK tworzyło kolejne organizacje podziemne, których celem była walka z okupantem sowieckim.

1."Niepodległość"("NIE"), 2. Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj, 3. Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN), na czele stał pułkownik Jan Rzepecki.

Wszystkie te organizacje były rozpracowywane przez UB i likwidowane. Członków poddawano surowym represjom

Działalność partyznacka.

Nie wszystskie jednostki AK zostały zdemobilizowane. Do najsłynniejszych oddziałów partyzanckich zaliczyć można:

• oddział majora Mariana Bernaciaka ps Orlik,
• majora Hieronima Dekutowskiego, ps. Zapora,
• Franciszka Jaskulskiego ps. Zagończyk.

Na czym polegała działalność partyzancka?

• atakowano więzienia i posterunki MO i UB,
• zwalczano Polaków współpracujących z nowymi władzami,
• atakowano banki i sklepy, aby zdobyć żywność i finanse,

Taka działalnośc pozwalała propagandzie komunistycznej przedstawiać żołnierzy podziemia jako zwykłych bandytów.

Po rozbiciu WiN działały jeszcze w podziemu organizacje związane z ruchem narodowym m.in. Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, czy 5 Wileńska Brygada AK. Żołnierzy podziemia nazywano niezłomnymi lub wyklętymi.

1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego współpracowników. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji, kontynuującej od 1945 roku dzieło AK.

Najdłużej działającym oddziałem partyzanckim był oddział sierżanta Józefa Franczaka, ps. Lalek. Ukrywał się aż do 1963 roku.

Obejrzyj film.

Odpowiedz na pytania: 1. Ile akcji zbrojnych przeprowadzili żołnierze podziemia? 2. Jak brzmiał rozkaz prokuratury wojskowej dotyczący postępowania ze schwytanymi żołnierzami podziemia? 3. Jakimi siłami dysponowało NKWD na ziemiach polskich w czerwcu 1945 r.? 4. Kiedy miała miejsce i na czym polegała zbrodnia zwana "małym Katyniem"? 5. Jakie okoliczności spowodowały, że amnestia z 1947 roku cieszyła się tak dużym zainteresowaniem ze strony żołnierzy podziemia? 6. Jak przebiegały tzw. procesy kiblowe?

Odpowiedzi znajdziesz w filmie. Zapisz je w zeszycie i prześlij na platformę Classroom jako potwierdzenie wykonania pracy domowej.

Jakim represjom poddawano żołnierzy podziemia?

Kto sądził?

Kary

Pokazowe procesy

Zerwano z podstawowymi zasadami: przestał obowiązywać kanon prawa rzymskiego – „prawo nie działa wstecz”. Zamiast 5‑letnich studiów prawniczych wprowadzono 15‑miesięczne kursy sędziowskie, mające zapewnić kadrę sędziowską będącą przeciwwagą dla sędziów przedwojennych.

Podczas pokazowych procesów przedstawiano ich jako zbrodniarzy i zdrajców. Zeznania i przyznanie się do winy wymuszano torturami.

W czasie pokazowych procesów zapadały bardzo surowe kary. Na śmierć lub dożywotnie więzienie skazywano nie tylko dowódców, ale także zwykłych żołnierzy, a nawet sanitariuszki.

+ info

Przeczytaj tekst źródłowy ze strony 169 podręcznika i odpowiedz na pytania do tekstu.

Żołnierze niezłomni (wyklęci).

Jakie nazwiska muszę znać?

• Witold Pilecki,
• Danuta Siedzikówna "Inka",
• Emil Fieldorf "Nil",
• Jan Rodowicz "Anoda",
• Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka".

Za kulisami bezpieki i partii

W 1953 roku z Polski uciekł na Zachód wysoki funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (bezpieki) - Józef Światło. Na falach Radia Wolna Europa opowiadał o tym, jak funkcjonuje ministerstwo i jak żyją wysocy urzędnicy partyjni.

Co muszę zapamiętać z tej lekcji?

• Jak nazywały się instytucje, które były odpowiedzialne za terror i prześladowanie ludności?
• Jakie organizacje podziemne kontynuowały walkę z okupantem sowieckim,
• W jakim celu ustanowiono Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych,
• Jakimi metodami zwalczano podziemie antykomunistyczne,
• Kilka nazwisk żołnierzy niezłomnych.