Historia

HISTORIA

XIX

Prezentacja

Kultura i sztuka oświecenia w Europie

1751

1766

Oś czasu

1751

1584

1789

1848

1453

OŚWIECENIE

Barok

romantyzm

pozytywizm

Renesams

Miej odwagę być mądrym

motto oświecenia

Oświecenie to...

W rozumieniu szerszym: epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem ze sztandarowym dziełem encyklopedią powszechną

nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na koniec XVII wieku do początku XIX wieku, szerzący deizm, indyferentyzm religijny, naturalizm i krytykę Kościoła

Przyjmuje się, że ramy czasowe polskiego oświecenia obejmują okres od lat 40. XVIII wieku do roku 1822

Trójpodział władzy

Szeroki krąg zainteresowań myślicieli, pisarzy i badaczy epoki oświecenia oraz ich odwaga w podejmowaniu trudnych i drażliwych nieraz problemów, wpłynęły na rozwój badań nad polityką, ustrojem i społeczeństwem. Jednym z pierwszych autorów podejmujących owe kwestie był francuski pisarz polityczny Monteskiusz. W swym najważniejszym dziele - "O duchu praw", poświęconym badaniom ustroju różnych państw, przedstawił zasadę trójpodziału władzy. Zgodnie z tą regułą w państwie powinna panować równowaga między niezależnymi władzami: prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Władza ustawodawcza

LOREM IPSUM

MONARCHA ABSOLUTNY

Władza wykonawcza

Władza sądownicza

Trójpodział władzy

Książki były modne

Upowszechnienie się publicznej oświaty sprawiło, że lektura stała się codziennym zajeclem większośći społeczeństwa, nawet warstw biedniejszych. Książki znacznie potaniały, wzrosły ich naktacy. Europę pokryta gęsta sieć bibliotek, wypożyczalni i księgarń. Mieszkańcy miast z upodobaniem odwiedzali kawiarnie i herbaciarnie, gdzie czytano prasę i dyskutowano. Życie iteliektuaine i towarzyskie tączyło się również w licznych modnych salonach prowadzonych przez arystokracje i bogatych mieszczan, którzy na cykliczne spotkania w swoich domach zapraszali artystów, uczonych, pisarzy.

Zadbano także o najmłodszych

Wielką wagę w oświeceniu przywiązywano do wychowywania dzieci. Powstawały książki przeznaczone specjalnie dla nich, w szkołach starano się im wpoić zasady tolerancji, religijnego braterstwa wszystkich ludzl. Dużą popularnością cieszyły się metody wychowawcze wzorowane na Emliu Jeana-Jacques'a Rousseau. Przejawiały się one m.in. w tendencji do tego, aby kobiety z wyższych warstw społecznych rezygnowały z mamek i osobiscie karmiły potomstwo piersią.

Główne ideologie oświecenia :

1. deizm-wiara w jednego boga
2. ateizm-brak wiary w jakiegokolwiek boga
3. racjonalizm-uznanie rozumu za uniwersalną zdolność człowieka do rozróżniania prawdy i fałszu
4. liberalizm-uznanie wolności za najwyższą wartość
5. utylitaryzm-zaspokajanie własnych potrzeb, które przynoszą pożytek ogółowi

Edukacja podstawą rozwoju społecznego

Oświeceniowi pisarze i filozofowie byli przekonani, że upowszechnienie wiedzy oraz idei wolności i tolerancji rozproszy mrok ciemnoty i zła w żyCiu społecznym. Kluczem do osiągnięcia tego celu miało być przede wszystkim podniesienie poziomu wykształcenia spoleczeństwa. W XVI w. rozkwitły biblioteki publiczne i prasa, znacznie ograniczono analfabetyzm. W calej Europie zmienił się również model kształcenia. Przełomu dokonal Fryderyk Wielki w Prusach. Wprowadzono tam całkowicie świecki, opłacany przez państwo system nauczania, który obejmował dzieci w wieku od 5 do 13 lat. W Polsce natomiast powstało pierwsze w Europie ministerstwo oświaty - Komisja Edukacji Narodowej (1773), której członkowie opracowali spójny i jednolity system powszechnej edukacji.

Filozofie w oświeceniu :

Locke'a

Rousseau

• Człowiek rodzi się z umysłem przypominającym czystą kartę, a wiedzę zdobywa dzięki doświadczeniu. • Są dwa źródła doświad- czenia: świat zewnętrzny oraz umysł.

• Miarą człowieczeństwa są wartości moralne, a nie rozum. • Człowiek powinien starać się wrócić do pierwotnego stanu natury.

Filozofie w oświeceniu :

Woltera

Kanta

• Umysł ludzki nie poznaje rzeczy takich, jakimi są naprawdę, ale tak jak się wydają poznającemu je człowiekowi. • Człowiek powinien kierować się w życiu prawem imperatywu kategorycznego, czyli postępować według takich reguł, które chcielibyśmy, żeby były stosowane zawsze i przez wszystkich.

• Podstawą moralności jest prawo naturalne, które mówi: „Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe". • Fanatyzm jest złem, bo prowadzi do nienawiści i bywa przyczyną spotecznego zamętu.

Wielka encyklopedia

Wyrazem dążeń ludzi oświecenia do popularyzacji nowych idei i osiągnięć nauki, a zarazem największym przedsięwzięciem kulturalnym epoki było wydawanie w latach 1751-1780 Wielkiej encyklopedii francuskiej. Redaktorem dzieła został pisarz i filozof Denis Diderot, a jego najważniejszym współpracownikiem - matematyk Jean d'Alembert. Encyklopedia stanowiła swoistą trybunę dla elity intelektualnej epoki. Była atakowana przez Kościól i sity konserwatywne. Przygotowała grunt dla rewolucji francuskiej 1789-1799. Dzieło to bylo kompendium ówczesnej wiedzy i stało się wzorem dla wielu później wydawanych encyklopedii i stowników.

Klasycyzm

Styl artystyczny, który zdominował malarstwo i architekturę. Pozostawał on w opozycji do stylu barokowego - przesadnie ozdobnego, opartego na krzywiznach, nastawionego na wywołanie iluzji i efektów teatralnych. Twórcy klasycystyczni dążylı do uporządkowania kompozycji, zachowania harmonii i prostoty.

Rokoko

Styl artystyczny, którego nazwa pochodziła od elementu dekoracyjnego naśladującego kształt muszli. Rokoko było związane z kulturą dworską, z dążeniem do wysublimowanej elegancji, wytworności i finezji. Dla rokokowych budowli charakterystyczne były lekkość i subtelność. Malarstwo rokoka cechowały jasna, stonowana kolorystyka oraz odejście od realizmu na rzecz nastrojowości, niekiedy nawet fantastyki.

Sztuka

Rokoko

Klasycyzm

Paneon w Paryżu - Jacques-Germain Soufflot

Sanssouci - Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff

Ikony oświecenia

Lorem ipsum dolor sit amet

"Kupidyn budzący Psyche" - Antonino Canova

"Diana w kąpieli" - Francois Boucher

"Oda do radości"

W tej epoce powstał także aktualny oficjalny hymn Unii Europejskiej. W 1785r. stworzył go Fryderyk Shiller, a w 1824r. Ludwig van Beethoven napisał do niego muzykę.

Wynalazki techniczne poprawą jakości życia

Wynalazki techniczne, zastąpienie warsztatów rękodzielniczych manufakturami, rozwój globalnego handlu spowodowały, że znacznie wzrosła dostępność różnych dóbr i obniżyła się ich cena. W XVIl w. średnio zamożna kobieta miała zwykle jedną, czasem dwie suknie wyjściowe, a w XVIII w. kilkanaście. Ubrania szyto głównie z lekkiej i taniej bawełny, która dobrze znosiła pranie i można ją było farbować w modne wzory. Upowszechniły się wyściełane, wygodne meble, spotykane nawet w domach robotników. W XVII w. były one rzadkością. W miastach zaczęły powstawać duże publiczne szpitale, w których leczono również biedotę. Zdrowia nie uważano już za dar boży. Uznano, że każdy człowiek sam jest za nie odpowiedzialny i powinien o nie dbać.

1766

1751

Dziękuję za obejrzenie

Malwina Mul kl. 2EP

XIX