Lalka

LALkA

START

INTRO

POSTACI

MISJE

GeNEZA

9 lutego 1887 w 30 numerze warszawskiego dziennika „Gazeta Polska” ukazała się informacja o odbytym w Bernie procesie młodej kobiety, która została oskarżona o kradzież lalki. Została ona uniewinniona, ponieważ sprzedawca zeznał, że zabawka jednak była zakupiona u niego. O tym sprawozdaniu prasowym Prus napisał kilka zdań w XX arkuszu swoich Notatek o kompozycji. Scenę o podobnej tematyce wprowadził później także do powieści (tom II, rozdział VIII).

Z wypowiedzi samego pisarza wynika, iż proces ten miał decydujące znaczenie w skrystalizowaniu się pomysłu na powstanie Lalki. Z tego też wydarzenia narodził się tytuł utworu. W sierpniu i na początku września tego samego roku Prus intensywnie pracował nad Lalką.

MISJE

POSTACI

INTRO

Link

Ignacy Rzecki

Izabela Łęcka

Julian Ochocki

Stanisław Wokulski

Next

POSTACI

INTRO

MISJE

Link

Michał Szuman

Henryk Szlangbaum

Profesor Geist

Baronostwo Krzeszowscy

POSTACI

INTRO

MISJE

Misja 1

Misja 3

Misja 4

Misja 2

Misja 5

INTRO

MISJE

POSTACI

Link

START

Pytanie #1

"Do starozakonnych rośnie niechęć" odnosi się do:

Starszego pokolenia ludzi wierzących

Zakonników ze Starego Miasta

Relacji polsko-żydowskiej

SPRÓBUJ PONOWNIE

Pytanie #2

Jaki zabieg stylistyczny zastosowano, by przedstawić różnice między Paryżem a Warszawą?

Hiperbolizację

Kontrast

SPRÓBUJ PONOWNIE

Pytanie #3

Czego świadectwem jest sposób przedstawienia Żydów w powieści?

Narastającego kryzysu "kwestii żydowskiej"

Sentymentu Bolesława Prusa do tego narodu

Formującej się przyjaźni polsko-żydowskiej

SPRÓBUJ PONOWNIE

SPRÓBUJ PONOWNIE

Misja 1

Misja 3

Misja 4

Misja 2

Misja 5

INTRO

MISJE

POSTACI

WITAJ W MISJI 2!

W „Lalce” miłość przedstawiona jest na dwa różne sposoby. Pierwszym z nich są osoby niesamowicie idealizujące swoje uczucia, jak i sam obiekt westchnień. Zalicza się do nich Wokulski, którego wizja miłości, nie różni się praktycznie niczym od tej z epoki romantyzmu. Jest także druga grupa. Głosi zupełnie inne poglądy, są one bardziej charakterystyczne dla pozytywizmu. Osoby te patrzą na swoje uczucia trzeźwo, a nawet bez emocji. Samo zjawisko miłości jest dla nich czymś pustym i niegodnym straty ich cennego czasu. Takimi postaciami był zarówno Rzecki, jak i Szuman.

START

Pytanie #1

Kto uważał miłość za coś niszczącego i dlaczego?

Izabela Łęcka, ponieważ miała zbyt duże oczekiwania

Tomasz Łęcki, ponieważ uważał, że liczy się tylko wyjątek

Michał Szuman, ponieważ był nieszczęśliwie zakochany

SPRÓBUJ PONOWNIE

Pytanie #2

Dla której grupy społecznej miłość najmniej wartościowa oraz pozbawiona uczuć ?

Mieszczaństwa

Arystokracji

Biedoty

SPRÓBUJ PONOWNIE

Pytanie #3

Dlaczego miłość Wokulskiego i Łęckiej skazana była na porażkę?

Izabela była zbyt dużą egoistką

Wokulski był mile widziany przez Izabelę

Wokulski zbyt idealizował miłość

Misja 1

Misja 3

Misja 4

Misja 2

Misja 5

INTRO

MISJE

POSTACI

WITAJ W MISJI 3!

START

SPRÓBUJ PONOWNIE

ASYMILACJA ŻYDÓW

XIX wiek w naszej historii zapisał się dziejami Polaków jako narodu bez państwa. Był to jednocześnie czas kształtowania się polskiej tożsamości narodowej. W szczególnej sytuacji znaleźli się wówczas Żydzi, którzy przed rozbiorami na ziemiach Polski stanowili 10 proc. ludności.

Na jakich zasadach Żydzi chcieli funkcjonować w Polsce? Znaczna ich część mówiła o sobie, że są Polakami wyznania mojżeszowego, inni, że są polskim Żydami, jeszcze inni, że są Żydami z Polski. Znamienne jest stanowisko Bertolda Merwina - posła na sejm galicyjski, późniejszego legionisty i wykładowcy historii wojskowości: „Niech nam żaden […] antysemita nie mówi, że Żydzi zdani tu są na łaskę gościnności. To nieprawda! Jesteśmy – i potwierdzenia żadnego, żadnej książeczki legitymacyjnej nie potrzebujemy. […] uważamy się za takich samych, jak najlepszy ze …skich czy …iczów”. Te słowa brzmią jak krzyk rozpaczy, dlaczego ktoś, kto tyle zrobił dla Polski i to nie tylko w czasie zaborów, musi się stale z czegoś tłumaczyć, musi robić więcej, aby być uznanym za Polaka. Uczestnicząc w powstaniu, Żydzi deklarowali swój wybór, przynależność do polskiej społeczności.

SPRÓBUJ PONOWNIE

Memy

SPRÓBUJ PONOWNIE

Misja 1

Misja 3

Misja 4

Misja 2

Misja 5

POSTACI

INTRO

MISJE

WITAJ W MISJI 4!

O dziele słów kilka

"Lalka" jest dziełem przełomowym, określanym jako romans epok. Łączy w sobie to, co było kwintesencją pozytywizmu oraz coś zupełnie nowego, wręcz egzotycznego. Coś, czego społeczeństwo drugiej połowy XIX wieku nie potrafiło zbytnio pojąć.

Ciekawe, co Wokulski sądzi o kolejnych czytelnikach jego przygód

„Jak on na nią patrzył... (...) Dzieci spoglądały na nią, na czekoladę i na ciastka, z ciekawością i łakomstwem głodnych zwierzątek, a ten kupiec – tak samo na nią patrzył”

ZMYSŁOWOŚĆ

Uniwersum damsko-męskie jest u Prusa zwizualizowane. Spojrzenie staje się medium komunikacji i supremacji. W powieściowym świecie spojrzenie jest mową. Oczy wyrażają to, czego wypowiedzieć nie wypada lub to, czego wypowiedzieć się nie da: „jej oczy umiały tulić, pieścić, płakać bez łez, palić i mrozić”. Do opisu bohatera, poznania oraz zakochania użyte zostały wszystkie zmysły. W różnych momentach postaci zwracają uwagę na atuty kochanków przy pomocy różnolitych doznań. Jednak tym, co łączy elementarne doznania pięciu zmysłów jest przestrzeń ciała.

Bardzo ciekawie sytuację zgorszonego społeczeństwa przedstawia Tadeusz Boy-Żeleński - znany tłumacz, poeta i aktywista.

Misja 1

Misja 3

Misja 4

Misja 2

Misja 5

POSTACI

INTRO

MISJE

ZMYSŁOWOŚĆ

W powieści przedstawionych jest kilku naukowców: Geist, Ochocki, Szuman, pasje naukowe posiada również Wokulski. Wszyscy jednak traktowani są jako nieszkodliwi dziwacy, żyją w nędzy lub zamykają się w swoich pracowniach i nikt nie interesuje się wynikami ich prac, nowymi odkryciami. Społeczenstwo nadal żyje w ciasnych kręgach dawnej świadomości, a traktując w ten sposób wybitne umysły swojej epoki, zamyka sobie drogę do poszerzenia horyzontów.

„Geist jeden, ja drugi, Ochocki trzeci… Ze dwu jeszcze znajdziemy i za cztery albo pięć lat wyczerpalibyśmy owe osiem tysięcy doświadczeń, potrzebnych do znalezienia metalu lżejszego niż powietrze. No, a wtedy co?… Co stanie się z dzisiejszym światem na widok pierwszej machiny latającej, bez skrzydeł, bez skomplikowanych mechanizmów, a trwałej jak okręt pancerny?” Zdawało mu się, że szmer uliczny za jego oknami rozszerza się i potęguje ogarniając cały Paryż, Francję i Europę. I że wszystkie głosy ludzkie zlewają się w jeden ogromny okrzyk: „Sława!… sława!… sława!…” „Oszalałem?” — mruknął.

START

PYTANIE #1

Jak społeczeństwo w Lalce było nastawione względem nowych wynalazków i odkryć ówczesnych naukowców?

Negatywnie

Pozytywnie

Obojętnie

SPRÓBUJ PONOWNIE

PYTANIE #2

Czy Prus dowodzi na przykładzie Heleny Stawskiej, że pozycja kobiet w społeczeństwie jest znacznie niższa niż status mężczyzny?

Tak

Nie

SPRÓBUJ PONOWNIE

PYTANIE #3

Słowa Szumana: ,,... nawet między zwierzętami nie znajdziesz tak podłych bydląt jak ludzie '' odnoszą się do:

Układów finansowych między obywatelami

Relacji między biedotą a mieszczaństwem

Nadrzędnego uczucia miłości

SPRÓBUJ PONOWNIE

PYTANIE #4

Jakie cechy są uwydatnione w postaci Wokulskiego?

Cechy romantyka

Cechy pozytywisty

Obie

SPRÓBUJ PONOWNIE

Ostatnie zadanie. W którym roku wydano "Lalkę"?

2958 - 1068

Dzięki, kochani! Serdecznie pozdrownia od Team'u oraz Bolka i spółki!