URAZY PODCZAS ZAJEĆ RUCHOWYCH I PIERWSZA POMOC

Wypadki i urazy w czasie zajęć ruchowych. Udzielanie pierwszej pomocy.

Jak wiadomo, ryzyko urazu lub wypadku wzrasta proporcjonalnie do trudności danej aktywności ruchowej. Tym bardziej łatwo o kontuzję w czasie tak specyficznych zajęć wychowania fizycznego – zajęć ruchowych – gdzie dłuższą część czasu przebywacie w ruchu. Przyczyn powstawania urazów i wypadków w czasie zajęć ruchowych mamy mnóstwo, chociażby związanych z organizacją toku zajęć, dyscypliną grupy czy stanem technicznym sprzętu. Każdego roku w czasie zajęć ruchowych zdarza się wiele nieszczęśliwych wypadków. Przeważnie są to drobne urazy ciała, bywają jednak wypadki poważne, także śmiertelne. Do najczęściej spotykanych urazów należą stłuczenia, otarcia, rany, skręcenia czy zwichnięcia stawów. Rzadsze są natomiast złamania. Częstość występowania urazów i ich rodzaj zależy w dużej mierze od specyfiki aktywności sportowej, w których czołowe miejsce zajmują zespołowe gry sportowe, zapewniając najwyższy odsetek urazów.

Jakie więc mamy urazy w czasie zajęć ruchowych ,czym się charakteryzują i jak udzielić doraźnej pomocy w czasie ich wystąpienia?

• STŁUCZENIA
• SKRĘCENIA
• RANY I SKALECZENIA
• OTARCIA
• ZWICHNIĘCIA
• ZŁAMANIA

STŁUCZENIA

- należą do najczęściej występujących urazów tkanek miękkich- powstają przy uderzeniu lub upadku na twarde podłoże GŁÓWNE OBJAWY - punktowy ból - obrzęk stłuczonego obszaru - siniak lub krwiak - uczucie ciepła w stłuczonym obszarze - wrażliwość na dotyk PIERWSZA POMOC - zastosowanie zimnych okładów i opatrunku uciskowego - przeważnie takie urazy nie pozostawiają następstw

SKRĘCENIA

Urazy polegające na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie.GŁÓWNE OBJAWY- ostry ból ograniczający ruchomość, nasilający się przy ruchu - krwiak i obrzęk, - wzmożone ocieplenie skóry w okolicy skręcenia PIERWSZA POMOC - odciążenie, unieruchomienie i zastosowanie zimnych okładów - po wstępnym opatrzeniu osoby poszkodowanej, należy zawieźć ją do szpitala

RANY I SKALECZENIA

Przerwanie ciągłości skóry i znajdujących się głębiej tkanek.Rozległość i głębokość ran zależy od rodzaju urazu, jego siły i miejsca, na które działał. GŁÓWNE OBJAWY - krwawienie - uczucie nadmiernego ciepła wokół rany - uczucie pulsowania rany - ból i pieczenie PIERWSZA POMOC - ranę należy przemyć czystą wodą, zdezynfekować. - po odkażeniu można przykleić na ranę lub skaleczenie plaster

OTARCIA

Są one płytkie – uszkodzeniu ulega tylko powierzchowna warstwa skóry. Powstają zazwyczaj pod wpływem przesunięcia skóry po twardym lub szorstkim podłożu. GŁÓWNE OBJAWY - niewielkie krwawienie - ból i pieczenie PIERWSZA POMOC - taka sama, jak przy ranach i skaleczeniach

ZWICHNIĘCIA

Polega na przemieszczeniu końców kości względem siebie, poza fizjologicznepołożenie. GŁÓWNE OBJAWY - silny ból - obrzęk - upośledzenie ruchomości - zniekształcony obrys stawu - patologiczne ustawienie PIERWSZA POMOC - unieruchomienie kończyny i ochłodzeniu - unieruchomioną kończynę pozostawia się w takim ustawieniu w jakim znalazła się po wypadku - natychmiast wzywamy karetkę pogotowia lub transportujemy poszkodowanego do lekarza

ZŁAMANIA

Przerwanie ciągłości kości powstałe w wyniku działania siły większej niż kość może wytrzymać. Wyróżnia się złamania zamknięte (złamanie bez rozerwania skóry) ,złamania otwarte (z przerwaniem ciągłości skóry). GŁÓWNE OBJAWY - zniekształcenie zarysów kończyny - ból przy dotyku - trzeszczenie i tarcie odłamów - ból nasilający się przy ruchu - krwiak i obrzęk PIERWSZA POMOC - złamaną kończynę należy zabezpieczyć, unieruchamiając dwa sąsiadujące ze złamaniem stawy (poniżej złamania i powyżej złamania), a następnie wzywamy pogotowie - nie wolno nastawiać ani poruszać uszkodzoną kończyną - w przypadku złamania otwartego, kiedy pęknięta kość przebija skórę, pod żadnym pozorem nie należy próbować wpychać wystających kości do rany. Jeśli istnieje taka możliwość, trzeba tylko ranę przykryć jałowym opatrunkiem, starając się nie przemieścić odłamków kostnych.

Bardzo często spotykamy się ze stwierdzeniem, że sport to zdrowie i jest ono jak najbardziej prawdziwe, ale tylko pod pewnymi warunkami. W momencie kiedy nie będziemy przestrzegać podstawowych zasadach, aktywność fizyczna może być przyczyną wielu dolegliwości narządu ruchu. Oczywistym jest, że całkowita prewencja urazów w sporcie jest nierealna, ale przygotowanie organizmu do wysiłku i wykonywanie go w sposób racjonalny sprawia, że ilość urazów może zostać ograniczona. W tym właśnie momencie widzimy, jak ważna jest profilaktyka wszelkich kontuzji i urazów w czasie aktywności ruchowych. Na koniec poświęcimy chwilę także temu zagadnieniu.

Kilka złotych zasad profilaktyki kontuzji i urazów: 1. Dostosowanie intensywności wysiłku do aktualnych możliwości. 2. Stopniowe zwiększanie intensywności wysiłku. 3. Regularne uprawianie aktywności fizycznej (unikanie nagłych „zrywów”). 4. Właściwa rozgrzewka – każda aktywność musi być poprzedzona rozgrzewką przygotowującą organizm do intensywnego wysiłku. 5. Stosowanie ćwiczeń rozciągających po zakończonej aktywności fizycznej. 6. Wykorzystywanie różnorodnych form ruchu – zróżnicowana aktywność sprawia, że pobudza się różne grupy mięśniowe. 7. Stosowanie treningu uzupełniającego - ćwiczenia funkcjonalne, stabilizacyjne, propriocepcji. 8. Przestrzeganie odpowiednio długich przerw pomiędzy aktywnościami – organizm potrzebuje czas na regenerację. 9. Zaprzestanie aktywności w przypadku pojawienia się dolegliwości bólowych – symptomy ostrzegawcze. 10. Konsultacja specjalistyczna w przypadku istniejących zaburzeń narządu ruchu (płaskostopie, skolioza, kolana koślawe/szpotawe, wiotkość stawów) – nieprawidłowości aparatu ruchu predysponują do rozwoju kontuzji. 11. Utrzymujące się dłużej dolegliwości mimo zaprzestania aktywności są wskazaniem do przeprowadzenia specjalistycznej diagnostyki. 12. Indywidualny dobór sprzętu sportowego, dostosowanego do konkretnej osoby (waga, wzrost, wady narządu ruchu). 13. Kontrola stanu technicznego sprzętu przed każdą aktywnością. 14. Stosowanie różnych form ochrony narządu ruchu (kask, ochraniacze, stabilizatory).

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

ALEKSANDRA STĘPKA