WOS

Mniejszosc narodowa

Łemkowie

Klaudia Komnacka

Spis tresci

Kultura

Przedstawienie

Obyczaje

Religia

Język

Jedzenie

Koniec

Muzyka

Zrodla

Przedstawienie

Czyli kim są Łemkowie i gdzie mieszkają:

Przedstawienie

Łemkowie to mniejszość etniczna w Polsce, do której należy 9 641 osób. Głównie zamieszkują województwo dolnośląskie – (4 735 osób). Tradycyjnie członkowie tej mniejszości zamieszkiwali tzw. Łemkowszczyznę, czyli Beskid Niski i część Beskidu Sądeckiego. Niewielka część Łemków podkreśla swoją przynależność z narodem ukraińskim.

spis treści

Kultura

Kultura Łemków

Posiadają wiele własnych cech kulturowych i gwarowych. Kultura ludowa Łemków w formach sprzed 1947 r., należy do historii: nie ma już łemkowskiego i nie tylko łemkowskiego stroju, budownictwa, tradycyjnej obrzędowości. Pochłonęły je nie tyle wysiedlenia, co gwałtowna, bardzo szybka modernizacja społeczna. Dawny strój ludowy został zredukowany do form muzealnych. Podobnie nie ma dziś łemkowskiego budownictwa ludowego – są tylko jego zabytki. Architekturę ludową rugowały narzucane przez państwo przepisy budowlane, a później – coraz mniejsza dostępność drewna budowlanego. Ludowe pieśni i obyczaje wypierało radio, a potem – telewizja, narzucające kulturę wielkomiejską jako dominujący wzorzec. Wreszcie szkoła rugowała dialekty. Mimo tych przeciwności, przez wiele lat trwały próby ratowania przez działaczy łemkowskich pozostałości rodzimej tradycji i kultury, lecz dopiero lata 80-te XX w. przyniosły ożywienie. Powstał Zespół Pieśni i Tańca „Łemkowyna”, wydano dwujęzyczne łemkowsko-polskie tomiki wierszy Petra Murianki, Władysława Grabana, Stefanii Trochanowskiej i Pawła Stefanowskiego.

spis treści

Obyczaje

Obyczaje

Najważniejszym dla Łemków świętem było Boże Narodzenie (obchodzone 7 stycznia). Należy ono do 12 wielkich świąt. Przygotowania do tego święta rozpoczynały się bardzo wcześnie. W okresie przed tym wielkim świętem, gromadzono się na wspólne przędzenie lnu. Spotkania te nazywano ,,weczirky". Natomiast przed samymi świętami odbywała się zabawa zwana ,,łomanyk". Polegała na tym, że do dziewcząt zebranych przy przędzeniu lnu przychodzili chłopcy przebrani za Żyda, Cygana, niedźwiedzia, barana. Młodzież bawiła się w ten sposób, że chłopcy łapali dziewczęta leżące na podłodze za nogi i przeciągali tam i z powrotem.

spis treści

Religia

Religia

Łemkowie w zdecydowanej większości należą do dwóch Kościołów: Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz Kościoła Katolickiego Obrządku Bizantyńsko-Ukraińskiego.

spis treści

Jezyk

Jezyk

Język łemkowski należy do grupy języków wschodniosłowiańskich, o cechach pogranicznych – z licznymi elementami zachodnio i południowosłowiańskimi, wpływami węgierskimi, rumuńskimi, ale też z zachowanymi komponentami cerkiewno-słowiańskimi. W dotychczasowych klasyfikacjach dialekty łemkowskie zaliczane były zazwyczaj do ukraińskich bądź rusińskich. W Polsce uznany za odrębny język.

spis treści

Jedzenie

Jedzenie

W kuchni łemkowskiej najczęściej wykorzystuje się mąkę żytnią i owsianą, siemię lniane, olej lniany, kaszę gryczaną, warzywa strączkowe, kapustę, ziemniaki, cebulę, a także owoce sezonowe. Często sięgano po grzyby oraz zioła. W bogatszych domach wykorzystywano jajka i nabiał, a mięso tradycyjnie jadano tylko od święta. Potomkowie Łemków, którzy mimo trudności powrócili w Beskid Niski po 1956 roku, mówią, że dziś kuchnia tradycyjna towarzyszy im jedynie przy okazji świąt. Najpopularniejsze dania to zamiszku oraz mastyło. Obie nazwy odnoszą się do mącznych potraw o konsystencji budyniu. Pierwsze danie jest robione na bazie żytniej mąki razowej i wody. Drugie natomiast jest bogatszą wersją – przygotowuje się je z białej mąki rozrabianej w mleku z wodą i serwuje z roztopionym masłem oraz skwarkami.

spis treści

Muzyka

Muzyka

https://www.youtube.com/watch?v=rYtwGaaKhrk

spis treści

Zródła

Zródła

http://www.magurskiewyprawy.pl/2016/12/dawne-emkowskie-tradycje-i-zwyczaje.html

https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/lemkowie

http://www.karczma-lemkowyna.pl/kultura-lemkowska/#

https://kukbuk.pl/artykuly/w-poszukiwaniu-kuchni-lemkowskiej/

https://www.youtube.com/watch?v=rYtwGaaKhrk

spis treści

Dziekuje za uwage!

spis treści