Akcja "Wisła"

Akcja "WisŁa"

Marysia

start

Akcja "Wisła"

OPIS

Osiedlenia

Stefan Mossor

Akcja osiedleńcza

Akcja i przygotowania

Konsekwencje

przesiedlenia

Przyczyny

Współcześnie

Akcja "wisła"

Co to oznacza:

Akcja pacyfikacyjna o charakterze polityczno-wojskowym przeprowadzona w latach 1947–1950 przez struktury państwowe Polski Ludowej przeciwko Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów działającym na terytorium państwowym RP.

Działania:

Polegała ona na masowej deportacji - wysiedleniu całych wsi i osad oraz rozproszeniu ludności cywilnej z terenów Polski południowo-wschodniej, głównie na Ziemie Zachodnie, która objęła Ukraińców, Bojków, Dolinian i Łemków i mieszane rodziny polsko-ukraińskie.

Główna strona konfilktu:

Akcja przeprowadzona została przez ludowe Wojsko Polskie, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego i inne struktury Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego oraz agendy cywilne. Formalną decyzję o „Akcji Wisła” podjęło Biuro Polityczne KC PPR 29 marca 1947.

akcja "Wisła"

PRZYCZYNY:

Grupa operacyjna

Ur. 23 października 1896 w Krakowie, Zm. 22 września 1957 w Warszawie Generał dywizji ludowego Wojska Polskiego, teoretyk sztuki wojennej, twórca jednego z planów wojny obronnej Polski z Niemcami, zastępca szefa Sztabu Generalnego WP (1946–1949), więzień stalinowski; Główne wojny i bitwy: →I Wojna światowa: Bitwa pod Mołotkowem , Szarża pod Rokitną , →Wojna polsko-bolszewicka , →II Wojna światowa: Kampania wrześniowa , →Akcja „Wisła”

Gen. Stefan Mossor

Dowódca

Akcja "Wisła"

Akcja i Przygotowania

Bezpośrednim pretekstem do rozpoczęcia akcji była śmierć generała Karola Świerczewskiego w dniu 28 marca 1947 roku, podczas gdy sama akcja została zaplanowana już kilka miesięcy wcześniej. Generał zginął w zasadzce UPA w miejscowości Jabłonki koło Baligrodu w Bieszczadach, gdy udawał się na inspekcję posterunku wojskowego w Cisnej.

Akcja:

• Śmierć gen. Świerczewskiego – Waltera
• Przygotowania rządu
• Siły UPA
• Grupa Operacyjna „Wisła”
• Przygotowywanie list przesiedleńców

Akcja "Wisła"

Akcja i Przygotowania:

Akcja "Wisła"

Przesiedlenia

Przesiedlenia objęły około 140 tysięcy osób (86 tys. z województwa rzeszowskiego, 45 tys. z województwa lubelskiego i 10 tys. z województwa krakowskiego)[1] pozostałych po wyjazdach na Ukrainę oraz po wywózkach w głąb ZSRR po podpisaniu umowy o wymianie ludności między Polską a radziecką Ukrainą w latach 1944–1946 a zamieszkujących Polesie, Roztocze, Pogórze Przemyskie, Bieszczady, Beskid Niski, Beskid Sądecki i tzw. Ruś Szlachtowską.

Akcja "Wisła"

Punkty zborne:

Na terenie działania każdego pułku tworzono jeden lub dwa pułkowe punkty zborne. Lokalizowano je, uwzględniając odległość od stacji załadowczej, sieć dróg oraz położenie względem wysiedlanych wsi. O świcie wojsko otaczało wieś, aby nie dopuścić do ucieczki ludności do lasu. Gromadzono wszystkich mieszkańców w jednym miejscu i ogłaszano podjęcie akcji wysiedleńczej i jej warunki, czyli „Przepisy porządkowe”.

Pozostawione mienie

Instrukcja przewidywała 2 godziny na spakowanie się i opuszczenie domów. W tym czasie niemożliwością było spakowanie dorobku swego życia, ograniczeniem były też przepisy, nakazujące zmieszczenie całego dobytku maksymalnie na 2 wozach konnych. Nie pozwalało to na załadowanie większych narzędzi, mebli, zapasów ziemniaków i zboża. Z konieczności zostawiano też część zwierząt hodowlanych.

Punkty rozdzielcze

W punktach tych organizowano pomoc sanitarną i żywnościową. Decydowano również, na który punkt rozładowania ma się udać transport. W każdym punkcie rozdzielczym znajdował się oddział wojskowy liczący 50 żołnierzy, spełniający funkcje wartownicze i porządkowe.

Akcja "Wisła"

osiedlenia:

Ludność osiedlano na podstawie Planu Ewakuacyjnego z dnia 18 kwietnia 1947, opracowanego przez Ministerstwo Ziem Odzyskanych. Przewidywał on rozmieszczenie wysiedleńców w województwie szczecińskim i olsztyńskim. Zarządzenie Departamentu Osiedleńczego MZO z 27 czerwca 1947 zabraniało osiedlania przesiedleńców:

• w pasie 50 km od granic lądowych państwa
• w pasie 10 km od starych granic (z 1939 roku)
• w pasie 30 km od wybrzeża morskiego
• w odległości mniejszej niż 30 km od miast wojewódzkich

Akcja "Wisła"

Konsekwencje:

• Straty w ludziach,
• Częściowe wyludnienie obszarów Roztocza, Pogórza Przemyskiego, Bieszczadów i Beskidu Niskiego oraz zniszczenie dziedzictwa kulturowego tych regionów,
• Nieuchronna utrata dobytku ruchomego i nieruchomości przesiedleńców oraz w większości przypadków znacznym pogorszeniem warunków bytowania, jak również z całkowita dezorganizacja życia rodzinnego,

Akcja "Wisła"

Akcja osiedleńcza ludności polskiej

Jednocześnie z akcją wysiedleńczą rozpoczęto w województwie rzeszowskim akcję skupiania i osiedlania ludności polskiej. Do 30 czerwca 1946 utworzono 28 nowych posterunków MO i przystąpiono do tworzenia następnych 53. W 61 wsiach zorganizowano ORMO w sile 1778 członków

Akcja "Wisła"

Współcześnie

• 1990
• 2002
• styczeń 2007
• 24 lutego 2007
• 27 lutego 2007
• 28 kwietnia 2007
• 2017
• 28 kwietnia 2017