Borowski

Kat i ofiara - rozważania o człowieku zlagrowanym na podstawie opowiadania "Proszę państwa do gazu" T. Borowskiego.

literatura faktu

utwory o charakterze dokumentalnym, odrzucajace fikcję literacką, stanowiące źródło wiedzy o przedstawionych wydarzeniach i osobie twórcy

video

Przypomnijmy sobie treść opowiadania

język obozu

01

03

komando

post

oddział roboczy mający sojego kapę - nadzorującego ss-mana

wartownik

02

04

kanada

lagier

symbol obozowego dobrobytu

niemiecki obóz zagłady

wizerunek strażników

relacje między więźniami i straźnikami

obraz więźniów

relacja między wieźniami

- Słuchaj, Henri, czy my jesteśmy dobrzy ludzie? - Czemu się głupio pytasz? - Widzisz, przyjacielu, wzbiera we mnie zupełnie niezrozumiała złość na tych ludzi, że przez nich muszę tu być. Nie współczuję im wcale, że idą do gazu. Żeby się ziemia pod nimi wszystkimi rozstąpiła. rzuciłbym się na nich z pięściami. Przecież to jest patologiczne chyba, nie mogę zrozumieć. - Och, wprost przeciwnie, to normalne, przewidziane i obliczone.

zasady płynące z dekalogu / obozowa moralność

trzeba być wrażliwym /

Trzeba być obojętnym na cierpienie innych

trzeba pomagać innym /

Trzeba być egoistą - myśleć tylko o sobie

wszyscy ludzie są sobie równi /

Kto silniejszy, ten stoi wyzej w hierarchii wieźniów i ma większe szanse na przetrwanie

Człowiek jest przedmiotem - stanowi tylko numer w obozie.

człowiek jest podmiotem /

Kat czy ofiara?

Zlagrowanie następuje stopniowo. Borowski pokazuje obóz jako miejsce, w którym da się żyć, ale zawsze kosztem drugiego człowieka. Niemcy pozwalają na to - specjalnie tworzą atmosferę rywalizacji. Borowski nie unika opisu upodlenia człowieka, nie przemilcza tego, że człowiek ulega zezwierzęceniu. Za cenę własnego życia jest w stanie wyrzec się swego człowieczeństwa i moralności.