POLACY NA FRONTACH II WOJNY ŚWIATOWEJ

POLACY NA FRONTACH II WOJNY ŚWIATOWEJ

Wprowadzenie

przybliżają w ten sposób szansę na wyzwolenie Polski spod okupacji. Polacy walczyli z państwami faszystowskimi zarówno u boku zachodnich sojuszników, jak i Armii Radzieckiej, co różnie później oceniano, w zależności od zapatrywań politycznych dominujących w określonych okresach historycznych.

Zapoznanie się na wstępie z terminem.

Hasło „Za waszą i naszą wolność” chyba nigdy nie było intensywniej wcielane w życie przez Polaków niż w czasie II wojny światowej. Podejmowana przez nich walka wynikała z wiary, że wszystko, co robią, służy dobru Ojczyzny i że

+info

II Wojna światowa

Droga ku wojnie

Adolf Hitler dążył do obalenia porządku wersalskiego. Po objęciu władzy powiększał armię odbudowywał potęgę Niemiec.

Największa wojna światowa w historii, trwająca od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku.

Polacy podczas II wojny światowej

kalendarz wydarzeń

25

17

SIERPNIA 1939r.

01

WRZEŚNIA 1939r.

WRZEŚNIA 1939r.

Umowa o kierowaniu Polskich jednostek pływających do Wielkiej B.

Armia Czerwona wtracza na terytorium Polski

II WOJNA ŚWIATOWA

04

18

14

STYCZNIA 1940r.

MARCA 1942r.

SIERPNIA 1941r.

Umowa o powołaniu Polskich Sił Zbrojnych

Ewakuacja Armii Andersa z ZSRR

Początek formowania Armii Andersa w ZSRR

16

00

17

MARCA 1944r.

MAJ 1943r.

STYCZNIA 1944r.

Utworzenie Ludowego Wojska Polskiego

Powstanie 1. Dywizji Piechoty i. Tadeusza Kościuszki

Bitwa pod Monte Cassino

Polskie Siły Lądowe na Zachodzie

Pierwsze oddziały zbrojne na Zachodzie zaczęły powstawać wkrótce po zakończeniu wojny obronnej. Żołnierze, którzy przekroczyli granicę z Rumunią lub Węgrami, udawali się do Francji i tam tworzyli polskie jednostki.

Stały się one podstawą Polskich Sił Zbrojnych (oficjalna umowa o ich powstaniu została podpisana między rządami francuskim i emigracyjnym 4 stycznia 1940 roku).

+info

Oprócz żołnierzy, którym udało się opuścić okupowany kraj, w skład wspomnianych sił zbrojnych weszli przedstawiciele Polonii. W momencie, kiedy doszło do ataku Hitlera na Francję, PSZ liczyły 80 tys. żołnierzy. Pierwsze walki polskie oddziały stoczyły w bitwie o Narwik. W bojach o Norwegię udział brała Samodzielna Brygada Strzelców

Podhalańskich dowodzona przez gen. Zygmunta Szyszko‑Bohusza. W zmaganiach we Francji walczyły natomiast I Dywizja Grenadierów (gen. Bronisława Ducha), II Dywizja Strzelców Pieszych (gen. Bolesława Prugara‑Ketlinga) i X Brygada Kawalerii Pancernej.

+info

Polscy Lotnicy

Wielki wkład w wygraną bitwę o Wielką Brytanię mieli polscy lotnicy. Ich działania wydatnie przeszkodziły Hitlerowi w zdobyciu panowania w powietrzu. Rekordową liczbę strąceń niemieckich samolotów odnotował polski Dywizjon 303. Wśród około 1500 pilotów walczących w bitwie o Anglię było 151 Polaków. W sumie w bitwie tej walczyło czternaście dywizjonów: myśliwskich, bombowych, rozpoznawczych (300–309, 315–318). Polacy walczyli także w dywizjonach brytyjskich. Po bitwie o Anglię Winston Churchill wypowiedział znamienne słowa: „Nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak nielicznym tak wiele”.

"Udział Polaków w bitwie o Wielką Brytanię"

Ogółem w bitwie o Wielką Brytanię myśliwcy operujący w polskich dywizjonach 302 i 303 oraz w dywizjonach brytyjskich zestrzelili na pewno 203 samoloty nieprzyjacielskie, prawdopodobnie 35 i uszkodzili 36. Wynik ten stanowił 11,7% ogólnej liczby zestrzelonych wrogich samolotów w bitwie o Wielką Brytanię. Straty Polaków były niższe niż Brytyjczyków – na jednego poległego pilota polskiego przypadło sześć zniszczonych samolotów nieprzyjacielskich, podczas gdy w dywizjonach brytyjskich trzy.

"Udział Polaków w bitwie o Wielką Brytanię"

+info

Marynarka Wojenna

Po wojnie obronnej kilka okrętów polskich udało się uratować, część zaś – w obawie przed zatopieniem – na podstawie umowy z Wielką Brytanią z 25 sierpnia 1939 roku skierowano od razu na Wyspy (m.in. niszczyciele „Błyskawica”, „Burza”, „Grom”). Już w trakcie wojny polską marynarkę wojenną odbudowano dzięki wsparciu Brytyjczyków, którzy podarowali Polakom kilka jednostek („Sokół”, „Jastrząb”, „Dzik”, „Piorun”), aby spożytkować umiejętności polskich marynarzy. W efekcie polskie okręty podwodne wzięły udział w walkach o Norwegię (w bitwie o Narwik zatonął „Grom”), w działaniach na Morzu Śródziemnym, Polacy osłaniali

konwoje na Atlantyku czy transporty wysyłane do Archangielska i Murmańska z pomocą sprzętową dla ZSRR. Sławę zdobyła załoga „Orła”. Okręt internowano w stolicy Estonii Tallinie, ale załodze udało się zbiec i bez map dopłynąć do Wielkiej Brytanii. Dziełem „Orła” było zatopienie niemieckiego transportowca „Rio de Janeiro”, wiozącego niemieckich żołnierzy. Niestety, ostatecznie zaginął na patrolu – prawdopodobnie zatopiony przez okręt sojuszniczy. Natomiast podarowany przez Brytyjczyków „Piorun” brał udział w pościgu i walce z największym niemieckim pancernikiem „Bismarckiem”.

+info

W maju 1943 roku w Sielcach nad Oką rozpoczęło się formowanie dywizji. Jednostka operacyjnie podlegała radzieckiemu dowództwu, ale miała jednak polski charakter. Żołnierze otrzymali polskie mundury i symbole (m.in. orzełki, choć bez korony). Do wojska wstępowali głównie Polacy z Kresów Wschodnich wywiezieni w głąb ZSRR. Oficerami byli przede wszystkim Rosjanie. Dowódcą został płk Zygmunt Berling, dezerter z armii Andersa. Był jednym z tych, którzy przeżyli radziecką niewolę i zdecydowali się na współpracę z reżimem Stalina. Chrzest bojowy polska jednostka przeszła pod Lenino 12 października 1943 roku.

Na miejsce tworzenia armii wyznaczono rejon Buzułuku (Powołże). Zakładano, że będzie liczyć sześć dywizji i formacji pomocniczych. W rzeczywistości rząd radziecki od początku utrudniał proces formowania się armii polskiej, wyznaczając ośrodki do których mieli przybywać rekruci w trudno dostępnych miejscach czy wręcz dezinformując chętnych. Były również problemy z zaopatrzeniem w żywność i uzbrojenie, a do tego do ośrodków formowania przybywali cywile (najczęściej rodziny rekrutów), Stalin natomiast odmówił jednoznacznie żywienia innych osób oprócz żołnierzy.

Armia Polska w ZSRR

Armia Andersa

16 MARCA 1944r.

14 SIERPNIA 1941r.

Po ewakuacji armii Andersa Stalin, „na prośbę ZPP”, a zwłaszcza Wandy Wasilewskiej, utworzył polską jednostkę wojskową: I Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

Na mocy układu Sikorski‑Majski i zawartej konwencji wojskowej rozpoczęto formowanie armii polskiej w ZSRR. Na jej czele stanął zwolniony z radzieckiego więzienia gen. Władysław Anders.

+info

+info

Walki Polaków na różnych frontach

Polscy żołnierze brali udział w wyzwalaniu Europy Zachodniej w latach 1944–1945. I Dywizja Pancerna gen. Maczka zdobyła Abbeville, St. Omer, Cassel, a następnie, już w Belgii, Ypres i Gandawę. Po wspólnych z Brytyjczykami walkach o Antwerpię w połowie września 1944 roku polskie czołgi znalazły się na terenie Holandii. Dywizja wzięła na siebie trudne zadanie zdobycia silnie bronionej przez Niemców Bredy, stolicy katolickiej części Holandii, którą wyzwolono po czterech dniach walk 1 listopada 1944 roku. Tam, w bazie Wilhelmshaven, dywizja zakończyła swój szlak bojowy. I Samodzielna Brygada Spadochronowa gen. Sosabowskiego walczyła pod Arnhem w czasie operacji Market–Garden. Natomiast II Korpus walczył głównie we Włoszech, wyzwalając Ankonę, Bolonię, a zwłaszcza wsławiając się walkami o Monte Cassino.

"Zdobycie Monte Cassino"

Dowódca 2 Korpusu gen. Władysław Anders w swoich wspomnieniach tak przedstawiał okoliczności podjęcia decyzji o udziale polskich sił w tej bitwie: „23 marca przyjechał do mnie do Vinchiaturo gen. Leese i udzielił mi następujących wiadomości. Niemcy odparli ponowne natarcie na miasto Cassino. Wojska sojusznicze na przyczółku Anzio znajdują się w trudnym położeniu. Wobec tego zdecydowano wielką ofensywę na odcinku frontu włoskiego od miasta Cassino do wybrzeża Morza Tyrreńskiego. 8 Armia otrzymała zadanie przełamania linii Gustawa, której najsilniejszym punktem są wzgórza Monte Cassino, oraz linii Hitlera, której zawiasem jest Piedimonte. Dla 2 Korpusu Polskiego przewidziano najtrudniejsze zadanie zdobycia w pierwszej fazie wzgórz Monte Cassino, a następnie Piedimonte”.

+info

Dowódcy Aliantów

Mark Clark

Władysław Anders

Bernard Freyberg

Harold Alexander

Dowódcy III Rzeszy

Frido von Senger

Heinrich von Vietinghoff

Albert Kesselring

NA SAM KONIEC

Po raz pierwszy taką szansę otrzymali 15 sierpnia 1992 roku. Wówczas przedstawiciele wszystkich jednostek i formacji polskich biorących udział w II wojnie przy udziale władz Rzeczypospolitej przemaszerowali przez plac Piłsudskiego. Wszyscy, którzy dożyli… W okresie PRL bohaterami byli tylko żołnierze Ludowego Wojska Polskiego.

Po wojnie wielu żołnierzy walczących na Zachodzie nie wróciło do kraju. Ci, którzy zdecydowali się na powrót, w większości zostali wtrąceni do więzienia. Wybitni dowódcy, którzy wybrali życie emigrantów (np. gen. Anders, gen. Maczek) zostali przez władze w kraju pozbawieni obywatelstwa. Żołnierze AK byli prześladowani. Nie było im dane uczestniczyć w defiladzie zwycięstwa w Warszawie.

KONIEC

Prezentację wykonał: Marcel Jóźwiak, uczeń klasy III TG