Potop

"Potop"

Henryk Sienkiewicz

01 Henryk Sienkiewicz

06 Najważniejsze cechy "Potopu" jako powieści historycznej

02 O lekturze

07 Obraz Polaków

03 Motywy

04 Wydarzenia historyczne

08 Główni bohaterowie

05 Elementy różnych gatunków

09 Streszczenie

HENRYK SIENKIEWICZ

• Urodzony 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej na Podlasiu w rodzinie szlacheckiej, Zmarł 15 listopada 1916 w Vevey w Szwajcarii;
• Wybitny powieściopisarz, publicysta, nowelista i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, za całokształt twórczości;
• Często przedstawiał się pod pseudonimem Litwos;
• Należy do najpopularniejszych polskich pisarzy na świecie.

Najważniejsze powieści

Znane nowele

Inne utwory

O LEKTURZE

Gatunek: powieść historyczna Epoka: pozytywizm"Potop" to środkowa część Trylogii Sienkiewicza, w której tytule pojawia się określenie wątku historycznego - najazdu Szwedów na Rzeczpospolitą w 1655.Powieść została napisana "ku pokrzepieniu serc". Autor pragnął podnieść na duchu podległy zaborcy naród, odrodzić wiarę, nadzieję i uczucia patriotyczne Polaków. Utwór miał na celu budowanie poczucia narodowej tożsamości. Jest typowym dla Sienkiewicza połączeniem tradycji dumasowskiej, walterskotowskiej oraz cech wielu gatunków literackich.

Główna problematyka

Czas i miejsce akcji

Sarmatyzm

MOTYWY

01 Motyw podróży

07 Motyw pojedynków

08 Motyw listu

02 Motyw zdrady

09 Motyw ojczyzny

03 Motyw trójkąta miłosnego

10 Motyw szlachty

04 Motyw przebrania

11 Motyw władcy

05 Motyw przemiany duchowej

06 Motyw porwania

WYDARZENIA HISTORYCZNE

• wkroczenie wojsk Szwedzkich do Polski;
• pospolite ruszenie pod Ujściem;
• poddanie Wielkopolski pod panowanie Karola Gustawa;
• uczta w Kiejdanach;
• zawiązanie konfederacji;
• obrona Jasnej Góry;
• wypadki dotyczące Jana Kazimierza: jego ucieczka na Śląsk, powrót króla na wieść o walce Polaków z najeźdźcą;
• stopniowe wycofanie się Szwedów z ziem Polski i Litwy.

ELEMENTY RÓŻNYCH GATUNKÓW

Powieść Walterskotowska

Powieść historyczna

Epopeja

Powieść Dumasowska

Western

Kronika

Epos

Baśń

NAJWAŻNIEJSZE CECHY "POTOPU" JAKO POWIEŚCI HISTORYCZNEJ

• położenie szczególnego nacisku na wątek walki z najeźdźcą;
• umieszczenie świata przedstawionego w XVII-wiecznej Rzeczpospolitej w czasie konfliktu ze Szwedami;
• urozmaicenie historycznych ram przez: wprowadzenie fikcyjnych i historycznych postaci, opowieści o miłości i liczne zwroty akcji;
• dokładne opisanie panujących obyczajów tamtych czasów;
• wierne oddanie wzajemnych relacji między postaciami.

OBRAZ POLAKÓW

Szlachta

Magnateria

Lud

GŁÓWNI BOHATEROWIE

Postacie historyczne

Postacie fikcyjne

Janusz Radziwiłł

Andrzej Kmicic

Bogusław Radziwiłł

Oleńka Billewiczówna

Jerzy Michał Wołodyjowski

Jan Onufry Zagłoba

Bohaterzy drugoplanowi

STRESZCZENIE

W styczniu 1655 roku Andrzej Kmicic, przybył do Wodoktów, aby poznać Aleksandrę Billewiczównę - swoją przyszłą żonę. Bardzo się sobie spodobali, lecz awanturnicza natura Kmicica zdenerwowała Oleńkę. Próbował on porwać dziewczynę, ale przeszkodził mu w tym Michał Wołodyjowski. W tym czasie na Rzeczpospolitą najechali Szwedzi. Kmicic w dobrej wierze przysiągł wierność litewskiemu magnatowi, księciu Januszowi Radziwiłłowi, lecz ten okazał się być zdrajcą. Młody rycerz zmuszony był zmienić nazwisko. Jako Babinicz wytrwale bronił Jasnej Góry, wysadził wtedy wielkie działo bojowe. Potem towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi powracającemu do kraju i dzielnie go bronił. W końcu udało mu się odzyskać dobre imię ,honor i szacunek Wielką przemianę Kmicica uznała także Oleńka Billewiczówna, która po rehabilitacji rycerza w kościele w Upicie, została jego żoną.

Dziękuję za uwagę