Dziady IV

Adam Mickiewicz

Martyna Kamińska 2021

DziadY cz. IV

1. Gdzie i kiedy odgrywa się akcja?
2. Ilu mamy uczestników dramatu?

podstawowe informacje

• Kim jest gość?
• Jak jest nazywany w dramacie?
• Co mówią o nim dzieci?
• Jakimi słowami się przedstawia?
• Kim był za życia?
• Jaka relacja łączyła go z Księdzem?
• O co oskarża Księdza?

CharakterystykaGłównego bohatera

Dlaczego Gustaw "Cierpienia młodego Wertera" i "Żywot Heloizy" nazywa książkami zbójeckimi?Jak doszło do tego, że Gustaw się zakochał?

Gorączka miłosnych uniesień

Przedstaw w punktach historię miłosną Gustawa i maryli

Historia miłosna

Określ, o jakich uczuciach i przeżyciach wewnętrznych Gustawa świadczą podane cytaty. Tam, gdzie to możliwe, określ charakterystyczne cechy bohatera, o jakich ten cytat mówi.

Przedstaw obraz kobiety wyłaniający się z przytoczonych fragmentów IV części Dziadów.W. 1004-1050 (Kobieto, puchu...)310-317 565-586960-968 s. 40-41 w Gregu

Obraz kobiety

Zapoznaj się z przytoczonymi fragmentami utworu i określ stosunek romantyków do małżeństwa.

Obraz małżeństwa

you can write a subtitle here

TITLE YOUR SECTION HERE

you can write a subtitle here

TITLE YOUR SECTION HERE

Nazwij środki stylistyczne i uwzględnij ich funkcję, opisując treść monologu Gustawa.

Język miłości

Na czym poleGa romantyczna koncepcja bliźniaczych dusz?

Kogo przedstawia to zdjęcie? Co jest na nim chakaterystyczne?

Kim jest ksiądz i co wiemy o jego przeszłości?

Gustaw

Ksiądz

Gustaw vs. Ksiądz- Co mówią o sobie nawzajem?

W jakim sensie Gusta "nie widzi i nie słuchaw?

Ksiądz o Gustawie

Ja swoje, a on swoje - nie widzi, nie słucha"

Miłości

O czym Gustaw mówi w każdej z tych godzin?

przestrogi

Rozpaczy

Trzy godziny rozmowy

Którą śmiercią umarli bohaterowie "Dziadów" IV?

śmierć duchowa, potępienie za grzechy

Wieczną

powolną, bolesną, długą, uderza w dwie osoby na raz, ale krzywdzi tylko jedną osobę

Z Miłości

zwykłą, z powodu chorób lub starości

pospolita

trzy rodzaje śmierci według gustawa

Kto wygrywa dyskusjĘ i dlaczego?

Określ funkcję dzieci i kołatka w utworze.

Mają dostęp do świata metafizycznegowiedzą i czują więcejsą wzoremSą duszami "Pomiędzy", trochę jak upiór

Dzieci w romantyzmie

Dialog w IV części Dziadów jest jedynie pozorny, cały utwór jest tak naprawdę monologiem głównego bohatera. Chaotyczna i niespójna wewnętrznie relacja Gustawa, opowieść o wielkiej, nieszczęśliwej miłości i ogromnym cierpieniu, pełni w dramacie określone funkcje. Najważniejsze z nich to:- Monolog jako przedstawienie historii miłości Gustawa, wyjaśnienie zdarzeń i okoliczności, odnalezienie ich przyczyn. Nie poznajemy ich chronologicznie, z zachowaniem ciągu przycznowo- skutkowego. Wypowiedź Gustawa jest wyrywkowa, podyktowana przeżywanymi akurat emocjami, możemy jednak na jej podstawie zrekonstruować najważniejsze ogniwa jego historii i poukładać w logiczną całość.

Pozorny dialog

Charakterystyka postaci – sposób wypowiedzi Gustawa: chaotyczny, pełen ekspresji, urywanych zdań, niejasności pokazuje jego wewnętrzne rozdarcie, walkę, która toczy się wjego duszy. Gustaw poprzez swój monolog (nie słucha Księdza, przerywa mu) jawi się także jako indywidualista, człowiek skoncentrowany na sobie, wręcz egoista. Jego wypowiedźwskazuje na niezwykle silne przeżywanie świata przez bohatera. Gustaw staje się miejscami jedyną postacią całego dramatu, co czyni utwór podobnym do monodramatu.Monodramat – utwór dramatyczny, w którym występuje tylko jedna postać - Monolog akcentuje sprawę jednostki, odsuwając kwestie społeczne, filozoficzne czy światopoglądowe na dalszy plan. Dzięki temu IV część Dziadów zawiera pełny portretpsychologiczny bohatera – romantycznego kochanka, poznajemy historię człowieka w bezpośrednim zetknięciu się z nim. Gustaw jest tu najważniejszy – jako osoba wypowiadającaswój monolog i jako osoba, której bezpośrednio dotyczy to, o czym się mówi.

Jest on ponadto sporem światopoglądowym z innymi sposobami myślenia i postrzegania rzeczywistości. Wypowiedź Gustawa sytuuje się przez cały czas w opozycji do postawy i sposobu myślenia Księdza i stanowi przez to konfrontację światopoglądu romantycznego z realistycznym (spór „czucia” i „rozumu”). Szerokie wypowiedzi Gustawa dają przede wszystkim wyobrażenie o romantycznym sposobie odczuwania miłości, wyobrażeniu o relacjach między kobietą i mężczyzną. To również koncepcja sposobu postrzegania świata, odrzucenie jedynie chłodnego poznania naukowego i otwarcie się „czucie i wiarę”, na inny, głębszy wymiar bytu.

you can write a subtitle here

EST.2021

Zinterpretuj zdjęcie

Ja! nic nie potrzebuję, jest potrzebnych tylu! łowi koło świecy motylaA tuś mi, panie motylu! do Księdza, pokazując motyla Ten migający wkoło oćmy rój skrzydlaty Za życia gasił każdy promyczek oświaty, Za to po strasznym sądzie ciemność ich zagarnie; Tymczasem z potępioną błąkając się duszą, Chociaż nie lubią światła, w światło lecieć muszą, To są dla ciemnych duchów najsroższe męczarnie!(...)Bo słuchajcie i zważcie u siebie, Że według bożego rozkazu: Kto za życia choć raz był w niebie, Ten po śmierci nie trafi od razu. Zegar kończy bić, kur pieje, lampa przed obrazem gaśnie, Gustaw znika

Wyjaśnij znaczenie przestrogi pozostawionej przez Gustawa

Czy "Dziady" IV są dzisiaj aktualną lekturą?

PODSUMOWANIE

Alina Witkowska, Ryszard Przybylski, RomantyzmKulminacyjnym momentem tej młodzieńczej biografii jest miłość do romantycznej kochanki, uwznioślonej i uświęconej, określanej jako „nadludzka dziewica”, istota boska, jako idealne dopełnienie osobowości młodzieńca […]. Taka miłość ma za sobą, zdaniem bohatera, sankcje wyższych przeznaczeń, jest więc wyróżnieniem, darem i zrządzeniem niemal nadprzyrodzonym. Stąd tak wiele mówi Gustaw o niezniszczalnych łańcuchach łączących bliźniacze dusze, którym udało się odnaleźć w świecie. Zerwanie tego metafizycznego łańcucha nie jest możliwe, ale można przeciąć jego ziemskie ogniwa i w życiu rozdzielić ludzi nawzajem sobie przeznaczonych. To właśnie los Gustawa, którego ukochaną poślubia ktoś utytułowany i bogaty. Od tego momentu rozpoczyna się Gustawa „godzina rozpaczy” pełna udręk, zazdrości, cierpienia miłosnego, egzaltacji uczuć rozpiętych między uwielbieniem dla ukochanej a gwałtowanymi oskarżeniami tej kobiety i innych o brak serca, interesowność, ziemskość. Cierpienie i rozpacz wyrażone zostały wspaniałym, nowoczesnym językiem lirycznym, a postać Gustawa staje się zarazem dociekliwym studium psychologicznym osoby owładniętej pasją miłosną. Opowieść Gustawa o dziejach jego uczucia utrzymana została w tonie namiętnym, w tonie polemik i oskarżeń także z tego powodu, iż słuchacz jego historii – Ksiądz, jest stałym obiektem krytycznych ataków swego osobliwego gościa. […] Ksiądz, w pojęciu Gustawa, uosabia filozoficzne grzechy wszystkich mędrców – racjonalistów, zdroworozsądkowców i konformistów, uczących godzenia się z życiem i wyrokami losu. […] Wypowiedzi Gustawa mają więc podwójną dynamikę: liryczno‑emocjonalną i filozoficzno‑polemiczną. Ów cierpiący kochanek jest bowiem zarazem obrońcą romantycznego spirytualizmu, dziwów natury nieznanych filozofom, praw „oka duszy”, którymi przeniknąć można do tajemnic bytu. Jako polemista Gustaw odnosi zwycięstwo nad Księdzem. Demonstracją niezwykłych zjawisk (cios sztyletem, który nie powoduje rany, głos z kantorka potraktowany jako głos pokutującej duszy) łamie zdroworozsądkowe zasady porządkowania świata. Wszakże Gustaw nie jest bohaterem triumfującym. Jak sam mówi, dla nauki życie swe ścisnął „w krótkie trzy godziny” – miłości, rozpaczy, przestrogi (przedzielone kolejnym gaśnięciem świec) – i sumuje je moralistyczną sentencją na wzór tych, które padają w Dziadów części II: „Kto za życia choć raz był w niebie, Ten po śmierci nie trafi od razu”. Ryszard Przybylski, Alina Witkowska, Romantyzm, Warszawa 1997, s. 255–257.