Hidrogen peroksid

VODONIK PEROKSID-

Interdisciplinarni pristup kroz hemiju biologiju i praktičnu nastavu

tim

Knežević Darija

Pašalić dr. Adisa

Jusić Elma

Profesorica hemije u Srednjoj zubotehničkoj školielma.jusic@szs.edu.ba

Doktor stomatologije, spcijalista bolesti usta i parodontologijeadisa.pasalic@szs.edu.ba

Profesorica biologije u Srednjoj zubotehničkoj školidarija.knezevic@szs.edu.ba

Reci mi i zaboravit ću. Pokaži mi i možda ću zapamtiti. Uključi me i razumjet ću.

Konfucije

Sadržaj

1. Osobine vodonik peroksida

8. Indikacije za upotrebu H2O2

9. Kontraindikacije za upotrebu H2O2

2. Upotreba vodonik peroksida

10. Način upotrebe H2O2

3. H2O2 kao dezinficijens i antiseptik

11. Benefiti upotrebe H2O2

4. Bakterije i virusi

12. Video-eksperiment (priprema rastvora H2O2)

5.Eksperiment-kako dezinficijensi djeluju na bakterije

13.Poster-mjere i zaštita od koronavirusa

6. Upotreba H2O2 u stomatologiji

14.Literatura

7. Djelovanje H2O2 na kožu i sluznicu

Vodonik peroksid-H2O2

Vodonik peroksid H2O2 je bezbojna tekućina koja se vrlo lahko se raspada na vodu i kiseonik, oslobađajući toplotu:2H2O2 =2H2O + O2(g) Koncentrovani rastvor H2O2 brže se raspada od razblaženog rastvora. Kad je potpuno čist stabilan je. Njegovo raspadanje ubrzavaju neke supstance: Ag,Au,Pt, MnO2, baze; koje reaguju kao katalizatori.

Zato on vrlo lahko oksiduje mnoge supstance, npr,sumporastu kiselinu u sumpornu, azotastu u azotnu, jodovodonik do joda itd.Oksidacijsko djelovanje H2O2 može lahko da se zapazi njegovom reakcijom sa rastvorom kalijum-jodida, u prisustvu male količine sumporne kiseline, pri kojoj se izdvaja jod:2KI + H2SO4 + H2O2=K2SO4 + 2H2O + I2

Zbog tih razloga otopina H2O2 čuva se u tamnim bocama , s dodacima koji inhibitorskim djelovanjem netraliziraju uticaj katalizatora. Karakteristična osobina H2O2 je njegovo jako osidacijsko djelovanje, koje se zasniva na oslobađanju kiseonika sa razvijanjem velike količine toplote.

UPOTREBA H2O2

1. Medicini

5.Domaćinstvu

6.Industriji tekstila i papira

2.Poljoprivredi

7.Kao raketno gorivo

3.Kozmetici

8.Antiseptici idezinficijensi

4.Stomatologiji

H2O2 kao dezinficijens i antiseptik

3%H202 i NH4Cl

0,5% H2O2 i 60% C2H5OH

1,5% H2O2

1,5%-H2O2 Sars-CoV-2 može opstati maksimalno do 1 min. U sljedećih nekoliko minuta neutraliziraju se i svi ostali patogeni organizmi na površinama sa H2O2.1,5% H2O2-se koristi za dezinfekciju površina ali je nježan za kožu, tj, koristi se kao antiseptik.

H2O2 u koncentraciji od 0,5% djeluje protiv korona virusa. Preporuka SZO je da se za dezinfekciju ruku koristi u kombinaciji sa alkoholom, čija je minimalna koncentracija 60%.

Bakterije i virusi

-Bakterija (Bacteria)-pripada nadcarstvu Procaryota, carstvo Monera. -Jednoćelijski su organizmi bez jedra genetički materijal im je rasut po citoplazmi i zove se nukleotid, mikroskopske veličine. One čine najjednostavniji oblik života na našem planeti Zemlji i nalaze se svuda oko nas (zrak,zemlja, voda). Cilj dezinfekcije je da se zaustave bakterije. -Virusi (Viruses)-acelularni oblici. -Bez ćelijski oblici, to su metabolički neaktivne zarazne čestice na granici žive i nežive prirode. Mnogo su manji od bakterija. Za razliku od bakterija, virusi su ovisni organizmi jer nemaju svoj metabolizam. Da bi se mogli razmnožavati (umnožavati), moraju biti u mogućnosti ući u drugu ćeliju (ćeliju domaćina). Cilj dezinfekcije je uništavanje virusa.

Ako se proizvod za dezinfekciju definira kao ograničeno virucidno,tada je između ostalog djelotvorno protiv svih zaštićenih virusa sa ovojnicom.Nezaštićeni virusi (bez ovojnice) virusi bez zaštite vrlo su otporni na utjecaje iz okoliša i dezinfekcijska sredstva. Oni opstaju na neživim površinama poput tekstila ili u smrznutoj hrani tokom nekoliko sedmica. Dezinficijensi moraju imati vrlo visok udio etanola (alkohol) ili imati posebne aktivne sastojke (aldehide, perokside).

Da li dovoljno dezinficiramo površine koje često koristimo?

Vodonik peroksid u stomatologiji

U stomatološkoj praksi H2O2 se koristi kao dezinfekciono sredstvo za dezinfekciju radnih površina i kao antiseptik za upotrebu na koži i sluznicama. Osnovna razlika između dezinficijensa i antiseptika je koncentracija. Za dezinfekciju se koristi veće koncetracije (do 30% ), dok koncentracije za atiseptik su od 0,5-3%.

H2O2 na koži i sluzinici djeluje:

4. Dezodorantno

1. Antiseptički

5. Hemostatski

2. Adstrigentno

3. Mehanički

6. Izbjeljuje

Indikacije za upotrebu H2O2:

5. Krvarenje desni

1. Gingivitis

2. Stomatitis

6. Kontrola plaka

3. Parodontitis

7. Halitoza(neugodan zadah)

4. Nekroze

Kontraindikacije za upotrebu H2O2:-Djeca mlađa od 12 godina (H2O2 se smije samo površinski koristiti , ne smije se unositi u organizam jer može izazvati teške posljedice po zdravlje) Zbog pomalo neugodnog okusa i mirisa (kiselina) djeca ga mogu slučajno progutati. -alergija na proizvod (izuzetno rijetka) -oprez pri istovremenoj upotrebi sa sistemskim antibioticima

Način upotrebe

· Upotreba H2O2 mora bti ograničena jer zbog aktivnosti O može doći do slabljenja cakline zuba i njenog oštećenja, te podražajnog uvečanja jezičnih papila koje postaju duge i tamne što nazivamo lingua villosa nigra(crni dlakavi jezik).Takođe je bitan oprez kod izbora koncentracije, jer visoke koncentracije djeluju kaustički, izazivaju bijele mrlje na koži ili sluznici zbog epitelne vakuolizacije i ljuštenje epitela (slično opekotinama) H2O2 je siguran proizvod sve dok se koristi kontrolisano.

· U profesionalnom radu stomatologa obično se koristi 1,5-3% H2O2 direktno za ispiranje pomoću šprice i igle, za kućnu upotrebu pacijentima se preporučuje da naprave otopinu u istom omjeru 3% H2O2 i i H2O npr, 1 supena kašika H2O2 i kašika H2O za grgljanje 2-3 puta u toku dana, ne duže od 10 dana.

Benefiti upotrebe H2O2:-Ekološki prihvatljiv jer se razgrađuje na H2O i O (biorazgradiv), te ne zagađuje okoline niti utječe na čovjeka biljke i životinje u negativnom smislu. -Lako dostupan, u apotekama u slobodnoj prodaji. -Prihvatljive cijene -Širok spektar djelovanja na većini mikroorganizmima. -nije ga potrebno ispirati sa površina(koristan za dezinfekciju igračaka) -Nije alergen i mutagen.

Literatura:

1. Opća i anorganska kemij (kemijski elemnti i njihovi spojevi)-Ivan Filipović, Stjepan Lipanović

4. Farmakologija za stomatologe-Ileana Linčir

2. Praktikum iz mikrobiologije: bakteriologija-doc.dr.sc. Goran Palijan

5. Priručnik za liječenje infekcije izazvane novim virusom korona-Ranko Škrbić i autori

3. Parodontologija-Berisalv Topić

Hvala na pažnji!