Dzieciństwo Chopina

Dzieciństwo Fryderyka Chopina

przygotowała Iwona Pardon Chojecka

Na dzisiejszej lekcji poznamy sylwetkę, rodzinę i miejsca związane z dzieciństwem Fryderyka Chopina

Posłuchamy również muzyki Chopina

Żelazowa Wola

Fryderyk Franciszek Chopin urodził się 22 lutego 1810 r. w Żelazowej Woli nad Utratą. Dziś mieści się tu Muzeum Fryderyka Chopina.

23 kwietnia został ochrzczony w kościele w Brochowie k. Sochaczewa. Był trzecim dzieckiem w Rodzinie Państwa Chopinów.

Rodzina

Ojciec

Ojciec Fryderyka Chopina - Mikołaj (1771-1844) był z pochodzenia Francuzem. Jako młodzieniec przybył do Polski. W 1806 r. ożenił się z Justyną Krzyżanowską, krewną rodziny Skarbków, u których w Żelazowej Woli pracował.

Mama

Matka Fryderyka Chopina - Justyna Krzyżanowska (1782-1861) była muzykalna, grała na fortepianie i pięknie śpiewała. Jej wpływ na Fryderyka był najtrwalszy i najznaczniejszy. Fryderyk zaś był bardzo przywiązany do matki.

Rodzeństwo

Emilia Chopin (ur. 1812 r.) najmłodsza z sióstr Fryderyka Chopina. Obok widnieje jedyna jej podobizna. Pisywała wiersze i komedyjki po francusku i po polsku, które wraz z bratem odgrywali na rodzinnych uroczystościach. Emilka zmarła na gruźlicę w wieku zaledwie 14 lat.

Ludwika Jędrzejewiczowa z domu Chopin (ur. 1807 r.) starsza siostra Fryderyka była osobą bardzo zdolną i wykształconą. Od najmłodszych lat była niejako opiekunką Fryderyka, słuchała jego pierwszych kompozycji. Ona odwiedzała brata w Nohant i w Paryżu, ona pospieszyła na jego bolesne wezwanie, aby być przy jego śmierci.

Izabela Barcińska z domu Chopin (ur. 1811 r.) była młodszą siostrą Fryderyka. Była muzykalna, uczyła się utworów brata dla przyjemności. Po wyjeździe Chopina z Warszawy nigdy więcej go nie widziała.

Dzieciństwo Fryderyka

Po wyjeździe na stałe do Warszawy jesienią 1810 r. Fryderyk jeździł na wakacje do Żelazowej Woli. Dzieciństwo Fryderyka upłynęło zatem w Warszawie. Od najmłodszych lat mały Frycek przejawiał ogromne zdolności muzyczne. Zdarzało się często, że wśród głuchej nocnej ciszy dawało się słyszeć dźwięki fortepianu w salonie państwa Chopinów. To mały Fryderyk siedział przy instrumencie wyszukując ciekawych brzmień, próbując wygrywać melodie, które grała mu matka. Na przełomie czwartego i piątego roku życia Chopin rozpoczął naukę gry na fortepianie, początkowo u swej matki. W 1816 zaczął brać lekcje u Wojciecha Żywnego.

Wojciech Żywny

był z pochodzenia Czechem, sam nie był wybitnym muzykiem, a zdolnego i pojętnego ucznia uczył techniki palcowania i tradycyjnego ułożenia ręki. Podczas lekcji koncentrował się głównie na zaznajamianiu ucznia z dziełami muzyki barokowej i klasycznej oraz objaśnianiu budowy utworów fortepianowych Johanna Sebastiana Bacha, Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusza Mozarta. Postępy techniczne jakie czynił w grze mały uczeń, przechodziły wszelkie oczekiwania starego nauczyciela.

Młodzieńcze lata kompozytora

Gdy Fryderyk ukończył 10 lat jego nazwisko było znane nie tylko w Warszawie. Dalsze kształcenie chłopca w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie powierzono polskiemu kompozytorowi Józefowi Elsnerowi. Po ukończeniu Szkoły Głównej Muzyki okrzyknięto Fryderyka Chopina „geniuszem muzycznym”.

Józef Elsner

był polskim kompozytorem pochodzenia niemieckiego, pedagogiem, działaczem kultury muzycznej i teoretykiem muzyki. Wykładał teorię i kompozycję w prowadzonych przez siebie szkołach muzycznych: w Szkole Elementarnej Muzyki i Sztuki Dramatycznej, w Instytucie Muzyki i Deklamacji, czyli konserwatorium, a w latach 1826–1831 w Szkole Głównej Muzyki, związanej wykładami z Uniwersytetem Warszawskim. Na tej uczelni wykształcił wielu polskich kompozytorów, wśród nich Fryderyka Chopina, którego uczył już od 1822. Jako nauczyciel trafnie ocenił talent Chopina, pisząc na świadectwie szkolnym: „szczególna zdatność, geniusz muzyczny”. Z Chopinem łączyły Elsnera uczucia prawdziwej przyjaźni; świadczy o tym m.in. zachowana korespondencja: 6 listów Elsnera do Chopina i 5 listów Chopina do Elsnera.

Konstancja Gładkowska

Była wielką miłością Fryderyka Chopina

Lata 1829–1831 były dla Chopina okresem pierwszej miłości (do śpiewaczki Konstancji Gładkowskiej) i pierwszych ogromnych sukcesów kompozytorskich. Konstancja kształciła się w warszawskim konserwatorium. W 1829 podczas koncertu solistek uczelni poznała Fryderyka Chopina, dla którego stała się natchnieniem. Gdy jesienią 1830 Chopin wyjeżdżał z kraju, śpiewała na pożegnalnej uroczystości. Fryderyk podarował jej wtedy pierścień, który zachowała do końca życia.

Dziecięce i młodzieńcze kompozycje

Kiedy miał 7 lat skomponował Poloneza g-moll

Z tego okresu pochodzi także Polonez B-dur

Lata 1829–1831 były dla Chopina okresem pierwszych ogromnych sukcesów kompozytorskich. Powstały wówczas Koncerty fortepianowe f-moll op. 21 i e-moll op. 11. Słuchamy koncertu fortepianowego e-moll.

Mazurek f-moll z zbioru op. 6

Rondo à la Krakowiak, Op. 14

Wyjazd z Polski 5.XI.1830 r.

5 listopada 1830 Chopin na zawsze opuścił Polskę: wyjechał z Kalisza i przez Wrocław udał się do Drezna. W Wiedniu usłyszał śpiewaną niegdyś przez Konstancję cavatinę Rossiniego i bardzo się wzruszył. Pojechał do Monachium i w końcu udał się do Paryża. W czasie drogi Chopin napisał dziennik, przedstawiający stan jego ducha podczas pobytu w Stuttgarcie, gdzie ogarnęła go rozpacz z powodu upadku powstania listopadowego. Wedle tradycji, powstały wtedy pierwsze szkice do Etiudy „Rewolucyjnej”. Utwory tego okresu wypełnione są dramatyzmem, który z wolna zaczyna dominować w twórczości kompozytora.

Po wyjeździe z Polski Fryderyk Chopin już nigdy do niej nie wrócił.

Krzyżówka

Kliknij przycisk i rozwiąż krzyżówkę

Koniec części I