SUKIENNICE

zabytkowy budynek sukiennc znajdujący się w centralnej części Rynku Głównego w Krakowie.

PLASTYKA

Sukiennice

PLASTYKA

Historia Sukiennic

Sukiennice podlegały przez wieki wielu przemianom i ich obecny kształt w niczym nie przypomina dawnych sukiennic. Już w roku 1257 książę Bolesław Wstydliwy przy lokacji Krakowa zobowiązał się postawić kamienne kramy sukienne. Stanowiły one podwójny rząd kramów, tworzących jakby uliczkę pośrodku Rynku. Sukiennice w tej postaci przetrwały do połowy XIV stulecia.

+ info

Kamienne Sukiennice do połowy XIV w.

Pierwowzorem Sukiennic były drewniane kramy sukienne otoczone dookoła budami, jatkami i straganami. W akcie lokacyjnym książę zobowiązał się do wystawienia sukiennic kamiennych. Stanowiły one podwójny rząd kramów z uliczką pośrodku, która na noc była zamykana z obydwu stron. Około roku 1300 pasaż z kramami zadaszono, co nadało im wygląd hali targowej. W takiej formie przetrwały do połowy XIV wieku.

+ info

Gotyckie Sukiennice 1358–1555

Nowe, gotyckie sukiennice wystawił król Kazimierz III Wielki przed 1358. Środkowa hala o długości 108 m i szerokości 10 m z dwóch stron miała dostawione dwa rzędy kramów na głębokość 7,5 m. W osi długiej było to 18 kramów, które nakryte były sklepieniami, a otwarte do wnętrza ostrołukowymi lub półkolistymi portalami. Od strony południowej i północnej wybudowano zdwojone, ostrołukowe arkady. Przypominały one już kształtem obecne sukiennice. Budowla ta przetrwała jako gotycka do 1555 roku, kiedy spłonęła.

"Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat"

+ info

Renesansowe Sukiennice od 1559

W latach 1556–1559 przystąpiono do odnowienia spalonych sukiennic. Pracami kierował mistrz Pankracy, który zasklepił kolebkowo wielką halę budynku. Wtedy budynek zwieńczono attyką o podziałach arkadowych i grzebieniu z maszkaronami projektu Santi Gucciego. Dobudowano także kolumnowe loggie, które zaprojektował Jan Maria Padovano. W roku 1601 przebito przejście w poprzek Sukiennic i ozdobiono je ryzalitami.

XIX-wieczna przebudowa

W ramach porządkowania Rynku w latach 1875–1879 sukiennice przebudowano według projektu Tomasza Prylińskiego. Dolna hala została przekształcona w ciąg drewnianych kramów handlowych, rozlokowanych wzdłuż ścian. Dobudowano ryzality na osi wschód-zachód oraz parterowe arkadowe podcienia. Na szczytach ryzalitów od strony wschodniej umieszczono maszkarony przedstawiające karykatury prezydentów Krakowa - Józefa Dietla i Mikołaja Zyblikiewicza (autor: Walery Gadomski na podstawie rysunku Jana Matejki). Hala dolna została udekorowana w 1895 herbami miast polskich, godłami cechowymi i pieczęciami, sala górna została zaadaptowana na potrzeby muzeum.

"Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat"

+ info

Współczesność

Wizerunek Sukiennic w czasie okupacji niemieckiej został umieszczony na banknotach o nominale 50 złotych emitowanych przez Bank Emisyjny w Polsce.Współcześnie w Sukiennicach znajdują się dwa rzędy kramów, głównie z biżuterią, pamiątkami czy rękodziełami. Obecnie na piętrze Sukiennic (w dawnym szmatruzie) znajduje się Galeria Polskiego Malarstwa i Rzeźby XIX wieku. Stanowi ona oddział Muzeum Narodowego. Na parterze Sukiennic znajduje się również słynna kawiarnia Noworolski. Pod zewnętrzną częścią sukiennic jako ciekawostkę obejrzeć można zachowane zabytkowe i sprawne oświetlenie gazowe.W 2010 r. otwarto oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Podziemia Rynku Głównego, do którego wejście znajduje się w Sukiennicach. Zwiedzający wędrują pod ziemią wokół Sukiennic szklanymi pochylniami i kładkami, zawieszonymi ponad dawnymi traktami, w tym brukami średniowiecznych Sukiennic.

Filmik

Obejrzyj filmik o historii sukiennic

Koniec!

Bibliografia