MITOLOGIA W PIGUŁCE - szybka powtórka dla klas ósmych

MITOLOGIAW PIGUŁCE

Szybka powtórka dla klas ósmych

TYCH BOHATERÓW POZNALIŚMY

Demeter i Kora

Dedal i Ikar

Orfeusz i Eurydyka

Prometeusz

Pandora

Herakles

Syzyf

Odyseusz

Tezeusz i Ariadna

MITOLOGIZMY - SPRAWDŹ SIĘ!

DEMETER I KORA

Demeter była matką plonów i całej żyjącej przyrody. Dawała życie roślinom i stworzeniom. Miała córkę Korę. Hades (bóg podziemi) zwabił piękną boginkę i porwał do Tartaru. Podstępem pojął za żonę, dziewczyna przybrała imię PERSEFONA. Zrozpaczona Demeter szukając córki przestała dbać o ziemię, gdzie zapanowały susze i klęski, rośliny umierały, nie było plonów. Zeus rozkazał Hadesowi zwrócić Persefonę matce, jednak musiała ona na część roku wracać do męża. MIT WYJAŚNIA POWSTANIE PÓR ROKU i tak przez kilka miesięcy przyroda żyje, bujnie się rozwija, by potem - kiedy matka i córka rozstają się - na kilka miesięcy zasnąć, obumrzeć. Demeter nazywana jest boginią życia, zaś Persefona (Kora) – boginią śmierci.

PROMETEUSZ

Prometeusz był jednym z tytanów. Z gliny pomieszanej ze łzami ulepił człowieka. Obdarował go duszą z ognia niebiańskiego, który wykradł z rydwanu słońca. Człowiek Prometeusza ale słaby i bezradny, dlatego tytan postanowił wykraść bogom Olimpu ogień i nauczyć człowieka używania go. Nauczył ludzi rzemiosła i sztuki. Bogowie postanowili ukarać Prometeusza podstępem z Pandorą. Za to tytan zemścił się na Zeusie. Zabił wołu, podzielił na dwie części i kazał Zeusowi wybrać, co będzie odtąd ofiarą składaną przez ludzi. Zeus wybrał tłustą część, w której ukryte były same kości. Dla ludzi pozostało dobre mięso. PROMETEUSZ TO SYMBOL BOHATERA CIERPIĄCEGO Z MIŁOŚCI DO LUDZI, bowiem kara najwyższego z bogów była okrutna. Tytan został przykuty do skał Kaukazu. Każdego dnia przylatywał wygłodniały orzeł i wyjadał wątrobę, która każdej nocy odrastała

SYZYF

Syzyf był królem Koryntu. Jako jeden z ulubieńców bogów był bywalcem olimpijskich uczt. Zdradzając poufny sekrest Zeusa stracił ich względy. Wysłany został po króla Tanatos, bożek śmierci, jednak Syzyf uwięził go, wtedy ludzie na ziemi przestali umierać. Aresa uwolnił boga śmierci, a pierwszą jego ofiarą stał się Syzyf. Był jednak przygotowany - zakazał żone pochówku, przez co nie mógł on jednak trafić do państwa cieni. Pozwolono mu wrócić na ziemię, aby mógł ukarać żonę. Król poszedł, ale nie wrócił, a ponieważ żył spokojnie bogowie zapomnieli o nim. Kiedy wreszcie ponownie wysłano Tanatosa po jego duszę, spryciarz został ukarany za swoje oszustwa. Syzyf miał wnieść wielki kamień na górę. Gdy już był u szczytu głaz wyślizgnął mu się i spadł. SYZYF JEST SYMBOLEM BEZSENSOWNEGO DZIAŁANIA, PRACY, KTÓRA NIE MA KOŃCA, NIE PRZYNIESIE SUKCESU, ponieważ za każdym razem kamień stacza się w dół i król musi zaczynać swoją pracę od nowa.

DEDAL I IKAR

Dedal był rzemieślnikiem i artystą na dworze władcy Krety. Był też wynalazcą i architektem. Dla swego syna- potwora Minotaura król Minos zlecił mu wykonanie labiryntu. Dedal tęsknił za Atenami. Król z obawy przed jego wiedzą o tajemnicach państwowych zabronił budowniczemu powrotu do ojczyzny, jednak ten wymyślił sposób ucieczki. Z ptasich piór sklejonych woskiem sporządził skrzydła dla siebie i swego syna Ikara. Przed odlotem przestrzegł chłopca, aby nie zbliżał się ani do wody, ani do słońca, bo inaczej pióra nasiąkną wodą lub wosk się stopi. IKAR STAŁ SIĘ SYMBOLEM MŁODZIEŃCZEGO ENTUZJAZMU, ALE I NADMIERNEJ AMBICJI, bowiem zachwycony lotem, zapomniał o radach ojca i wzbił się wysoko. Jego skrzydła rozpadły się i runął do morza. Wyspę, na której zrozpaczony ojciec znalazł szczątki syna, nazwano Ikarią, a morze – Ikaryjskim.

PANDORA

Zeusowi nie podobała się samowola Prometeusza. Namówił bogów do stworzenia pięknej kobiety - Pandory. Jej imię oznaczało, że była darem od wszystkich bogów dla ludzi. Została ona wyposażona w puszkę (skrzynkę, beczkę) której nie wolno było otwierać. Prometeusz spodziewał się podstępu, więc nie przyjął dziewczyny, ale jego brat, Epimeteusz, poślubił ją. Wkrótce Pandora namówiła męża do otwarcia boskiego podarunku. PUSZKA JEST SYBOLEM NIESZCZĘŚĆ, CZEGOŚ, CO WYWOŁUJE NIEPRZEWIDZIANE TRUDNOŚCI, ponieważ wypełzły z niej na świat wszystkie smutki, nieszczęścia, choroby, nędze. Na samym dnie pozostała nadzieja, jednak zanim zdążyła się wydostać, przerażona Pandora zatrzasnęła wieko.

TEZEUSZ I ARIADNA

Tezeusza marzył, aby stać sie podobnym do poznanego we wczesnym dzieciństwie Heraklesa. Na Krecie miał się zmierzyć z Minotaurem człowiekiem z głową byka. Co roku wybierano siedmiu młodzieńców oraz siedem dziewczat jako ofiarę dla potwora, który mieszkał w wielkim labiryncie zbudowanym przez Dedala.

Zawierał on tyle ścieżek i zakamarków, że wyjście z niego było niemożliwe. Tezeusz, aby zapobiec krwawej ofierze, postanowił wejść do labiryntu i zabić Minotaura. Królewna Ariadna, ukochana bohatera, podarowała mu kłębek nici, aby przywiązał jeden koniec u wejścia i dzięki rozwijającemu się kłębkowi mógł powrócić. NIĆ ARIADNY STAŁA SIĘ SYMBOLEM WSKAZÓWKI, ROZWIĄZANIA PROBLEMU, ponieważ po zabiciu potwora Tezeusz bez problemu wyszedł z labiryntu. Podczas powrotu bohater zapomniał wywiesić białe żagle, które miały być sygnałem dla ojca, że wraca szczęśliwie z wyprawy. Stary król z rozpaczy, rzucił się do morza i utonął.

ORFEUSZ I EURYDYKA

Król Tracji - Orfeusz - nie miał sobie równych w grze na lutni. Jego żoną była piękna Eurydyka, nimfa drzewna. Ten, kto na nią spojrzał, musiał ją pokochać. Tak stało się z synem Apollina. Nie wiedział, że jest to żona Orfeusza i zaczął ją gonić. Uciekającą nimfę śmiertelnie ukąsiła żmija. Orfeusz szukał ukochanej, ale na wołania odpowiadało tylko echo. Postanowił wybrać się do królestwa podziemi. Wziął ze sobą czarodziejską lutnię. W grze zasłuchał się Charon i przewiózł go na drugi brzeg Styksu. Swoje skargi przeobraził Orfeusz w pieśń, która poruszyła samego Hadesa. Bóg podziemi oddał mężowi Eurydykę. W czasie wyjście nie wolno mu było oglądać się na żonę. MIT JEST OPOWIEŚCIĄ O PRZEZNACZENIU I MIŁOŚCI PIĘKNEJ LECZ ZGUBNEJ, bowiem chęć ujrzenia ukochanej była silniejsza, Orfeusz obejrzał się i stracił żonę na zawsze.

HERAKLES

Herakles (Herkules) był synem Zeusa i królowej Alkmeny. Jako niemowle napił się mleka z piersi bogini Hery. Ta, nienawidząc nieślubnego syna Zeusa, wysłała węże do jego kołyski, ale dziecko udusiło je. Jako młodzieniec nie chciał się uczyć i zabił swojego nauczyciela. Po wygnaniu z miasta nosił skórę z zabitego przez siebie lwa. Wziął udział w wojnie o Teby, gdzie zdobył sławę. W chwili szaleństwa zabił żonę i dzieci. Odkupieniem win miało być wykonanie dwunastu prac u króla Myken. Było to: zabicie lwa nemejskiego, hydry lernejskiej, złapanie dzika erymantejskiego, łani kerynejskiej i byka kreteńskiego, wytępienie ptaków stymfalijskich, oczyszczenie stajni Augiasza, ujarzmienie koni króla Diomedesa, kradzież pasa Hipolity i wołów Gerionesa, zerwanie złotych jabłek Hesperyd oraz sprowadzenie na ziemię Cerbera. HERAKLES STAŁ SIĘ WIĘC SYMBOLEM WYTRWAŁOŚCI I PRACOWITOŚCI. Niestety, kolejna miłość stała się przyczyną śmierci bohatera.

ODYSEUSZ

Odyseusz był królem Itaki, mężem Penelopy. Brał udział w wojnie trojańskiej, która trwała dziesięć lat. W drodze powrotnej statki Odysa trafiały w różne miejsca, za oślepienie Polifema rzucono na niego klątwę i odtąd droga do domu zmieniła się w dziesięcioletnią tułaczkę.

• Pobyt w kraju Lotofagów.
• Przygoda w pieczarze cyklopa.
• Klątwa i zemsta Posejdona.
• Niepomyślne wiatry Eola.
• Utrata jedenastu statków.
• Wyspa Kirke.
• Kraina Kimeryjczyków.
• Spotkanie z syrenami.
• Przeprawa między Scyllą a Charybdą.
• Pobyt na wyspie Boga słońca.
• Niewola u nimfy Kalipso.
• Wyspa Feaków

Powrót do Itaki - pokonanie zalotników PENELOPY, KTÓRA STAŁA SIĘ SYMBOLEM WIERNOŚCI.

MITOLOGIZMY - SPRAWDŹ SIĘ!

SPRAWDŹ SIĘ!

SPRAWDŹ SIĘ!

SPRAWDŹ SIĘ!

dziękuję!

Katarzyna Łukaszewska