2.2 - Zmiana liczby ludności Polski i Europy - 7SP

ZMIANA LICZBY LUDNOŚCI POLSKI I EUROPY

Grafonotatka

NACOBEZU (z podstawy programowej):

Uczeń:

• zna najwazniejsze obiekty geograficzne na mapie Europy oraz położenie niektórych państw wraz z ich stolicami,
• wskazuje na mapie politycznej Europy największe i najmniejsze państwa Europy,
• wskazuje na mapie administracyjnej Polski poszczególne województwa i ich stolice,
• szereguje województwa pod względem ich powierzchni od największego do najmniejszego,
• omawia zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX wieku,
• omawia zmiany, które zaszyły w podziale administracyjnym Polski po 1 stycznia 1999 roku.

Demografia - dziedzina nauki zajmująca się powstawaniem, życiem i przemijaniem społeczności ludzkiej.

Demografowie ostrzegają, że w 2050 roku Europa będzie jedynym kontynentem, na którym zmniejszy się populacja. W Polsce również!

Zmiana liczby ludności Europy i Polski

Liczba ludności całego świata rośnie w bardzo szybkim tempie. W Polsce i większości państw Europy ta liczba zmienia się bardzo niewiele.

Dlaczego tak się dzieje?

Zmiana liczby ludności Polski

• od zakończenia II wojny światowej do połowy lat 90-tych XX wieku liczba ludności naszego kraju rosła - przez dłuższy czas nawet szybciej niż liczba mieszkańców Europy
• 1999 - 2007 - spadek w liczbie ludności
• 2008 - 2011 - liczba ludności wzrasta ponownie
• 2012 - 2018 - ponowny (niewielki) spadek w liczbie ludności

Pomimo wahań w liczbie ludności LUDNOŚĆ POLSKI NIEWIELE SIĘ ZMIENIA!

W 2018 roku Polskę zamieszkiwało 38,4 mln osób, a w 2021 roku było to 37,9 mln osób...

W 2021 roku - 37,9 mln mieszkańców Polski

Według prognoz demograficznych liczba ludności Polski w 2030 roku wyniesie 37,2 mln, a w 2050 roku - zaledwie 34 mln.

Wiosną 2022 roku,w związku z wybuchem wojny w Ukrainie, polską granicę przekroczyło kilkamilionów Ukraińców. Część z nich udała się do innych krajów, np. do Niemiec, jednak większość pozostała w naszym kraju. W efekcie liczba ludności Polski po raz pierwszy w historii przekroczyła 40 mln. W połowie 2022 roku na terenie naszego kraju nadal przebywało około 1,4 mln osób, które uciekły z ogarniętej wojną Ukrainy.

Dlaczego liczba ludności Polski prawie się nie zmienia?

Na zmiany liczby ludności wpływa przede wszystkim PRZYROST NATURALNY, czyli różnica pomiędzy liczbą urodzeń i zgonów.

Liczba urodzeń i zgonów w Polsce w ostatnich latach jest bardzo podobna, dlatego przyrost naturalny jest bliski 0.

Przyrost naturalny przeliczony na 1000 mieszkańców to WSPÓŁCZYNNIK PRZYROSTU NATURALNEGO. Wyrażamy go w promilach ‰.

Dlaczego liczba ludności Polski prawie się nie zmienia?

Przyrost naturalny w Polsce nie zawsze był taki niski.

Jak widać na wykresie obok, w latach 1950-1955 miał miejsce największy wyż w powojennej Polsce.

Współczynnik przyrostu naturalnego wynosił wtedy prawie 20‰. W latach 60 XX wieku liczba urodzeń spadła . DLACZEGO???

W tych latach rodziły się dzieci osób urodzonych w czasie okupacji. Dleczego nie było ich dużo?

W latach 1972-1982 pokolenie wyżu demograficznego z lat 50-tych weszło w dorosłe życie i nastąpił kolejny wyż demograficzny.

• Od połowy lat 80-tych XX wieku w Polsce malała liczba urodzeń, a liczba zgonów nie ulegała większym zmianom.
• W 2002 roku po raz pierwszy od II wojny światowej WSPÓŁCZYNNIK PRZYROSTU NATURALNEGO był ujemny (-0,1‰)
• W latach 2003 - 2018 jego wartość wynosiła od -0,7‰ do 0,9‰.
• W Polsce w pierwszej połowie 2019 roku przyrost naturalny był ujemny, a w czasie pandemii COVID-19 osiągnął bardzo niski poziom.

Wartość współczynnika przyrostu naturalnego jest bardzo zróżnicowany pod względem przestrzennym. Wpływa na to struktura wiekowa mieszkańców i ich przemieszczania, ale także względy kulturowe i sytuacja ekonomiczna w poszczególnych regionach.

Dlaczego w Polsce rodzi się mało dzieci?

Czynniki wpływające na ograniczenie liczby urodzeń w Polsce:

• SYTUACJA EKONOMICZNA (np. brak środków na utrzymanie dużej rodziny; złe warunki mieszkaniowe)
• WZGLĘDY SPOŁECZNE (lepsza znajomość metod planowania rodziny, robienie kariery zawodowej, świadoma decyzja późnego macierzyństwa)

POLITYKA PAŃSTWA ma duży wpływ na kształtowanie przyrostu naturalnego.

Zwiększanie przywilejów rodzin z dziećmi:

• wydłużony urlop macierzyński i rodzicielski,
• świadczenia wychowawcze: 800+, 300+ (kredkowe),
• karta dużej rodziny
• zapewnianie dzieciom miejsc w żłobkach i przedszkolach

Prepared by Daria Płatek

THAT'S ALL! :)

Prezentacja wykonana na podstawie podręcznika Nowa Era: Planeta Nowa 7, bazy Internetu, prezentacji p. Izy Kleinszmidt, portalu geografia24.pl.