"Balladyna" Juliusz Słowacki, klasa 7

Balladyna

Juliusz Słowacki

Cykl lekcji

Spis treści

Juliusz Słowacki - twórca i jego dzieło. Poznajemy życie i twórczość pisarza.

temat 1

Świat przedstawiony w Balladynie Juliusza Słowackiego

temat 2

temat 3

Fatalna siła miłości, żądzy i władzy.

Alina i Balladyna - porównanie postaci.

temat 4

temat 5

Dramat o władzy, winie i karze.

Temat 1

Juliusz Słowacki - twórca i jego dzieło. Poznajemy życie i twórczość pisarza.

Cele lekcji: * zredagujesz notatkę na temat pisarza * skorzystasz z różnych, źródeł wiedzy, aby poznać życie i twórczość słowackiego.

Czy książka ci się podobała i dlaczego?

Jak ci się czytało "balladynę"?

Co myślisz o bohaterach utworu?

pytania do Ciebie

Jaką scenę najlepiej pamiętasz i dlaczego?

Juliusz Słowacki

1809-1849

Pochodził z rodziny mieszczanskiej o tradycjach szlacheckich. Poeta miał szczególne relacje z matką – był z nią bardzo mocno związany. Po ukończeniu studiów Słowacki wyjechał do Warszawy. W czasie powstania listopadowego pracował jako urzędnik w powstańczym Biurze Dyplomatycznym, ponieważ słabe zdrowie nie pozwoliło mu zaciągnać się do armii. W 1831 r. wyjechał w misji dyplomatycznej do Paryża i Londynu. Postanowił zostać na emigracji – najpierw osiadł we Francji, pózniej w Szwajcarii, w pobliżu Jeziora Genewskiego. W kolejnych latach dużo podrózował (m.in. do Egiptu, Palestyny i Grecji). Następnie powrócił do Paryża, gdzie mieszkał aż do śmierci.

CIEKAWOSTKI

Zadanie dla Ciebie

Dokończ pytania, zapisując odpowiedzi w zeszycie.

1. Najbardziej w Balladynie podobało mi się...
2. Uważam, że lektura jest...
3. Najciekawszą postacią utworu jest...
4. Scena z utworu, która najbardziej zapadła mi w pamięci, to...
5. Gdyby miał powstać współczesny film na podstawie Balladyny, to...
6. Moim zdaniem zakończenie utworu...

Temat 2

Świat przedstawiony w Balladynie Juliusza Słowackiego

O czym jest Balladyna?

Quiz ukryty w obrazku.Sprawdź się:)

Balladyna

kontekst

Słowacki napisał Balladynę w Szwajcarii w 1834 r., ale opublikował ją dopiero w 1839 r., po powrocie z podrózy na Bliski Wschód. W zamierzeniu poety dzieło miało stanowić pierwszą część cyklu sześciu dramatów poświęconych legendarnym dziejom Polski. Oprócz tego utworu powstała jednak tylko Lilla Weneda. Tytuł dramatu i zarazem imię głównej bohaterki Balladyny nawiązuja do popularnego w pierwszej połowie XIX w. gatunku literackiego – ballady romantycznej. Podobnie jak w innych utworach tego typu w dramacie świat rzeczywisty współistnieje z nadprzyrodzonym. Postacie i fabuła zostały zaczerpnięte z folkloru, głównym tematem jest miłość i zbrodnia, a zasady moralne odwołują się do ludowego pojęcia sprawiedliwości.

Geneza utworu

Pierwsza wzmianka o Balladynie pojawiła się w liście do matki z 18 grudnia 1834. Dramat został ostatecznie ukończony w roku 1834. Przez parę lat przeleżał w rękopisie, a drukiem ukazał się dopiero w lipcu 1839 r.

(...) Od ostatniego mego listu (...) napisałem nową sztukę teatralną - niby tragedię pod tytułem Balladina. Z wszystkich rzeczy, które dotychczas moja mózgownica urodziła, ta tragedia jest najlepszą - zwłaszcza że otworzyła mi nową drogę, nowy kraj poetyczny, nietknięty ludzką stopą, kraj obszerniejszy niż ta biedna ziemia, bo idealny. Zobaczysz kiedyś, Mamo kochana, co to za dziwna kraina - i czasy. Tragedia cała podobna do starej ballady, ułożona tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu do prawdy. Ludzie jednak, starałem się, aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca...

Informacje o lekturze

Rodzaj literacki

czas akcji

gatunek literacki

miejsce akcji

Bohaterowie

postacie fantastyczne

Postacie realistyczne

• nimfa wodna Goplana,
• elfy Skierka i Chochlik.

• Balladyna,
• Alina,
• Wdowa,
• książę Kirkor,
• Pustelnik (król Popiel III),
• Grabiec,
• pasterz Filon,
• Kostryn – dowódca zamkowej straży;

Najważniejsze motywy

miłość

wŁADZA

Wina i kara

Przyroda

Temat 3

Fatalna siła miłości, żądzy i władzy.

Określ, co zapoczątkowało bieg wydarzeń w utworze. Jaka rolę odegrała ingerencja bohaterów fantastycznych?

Kto kogo kocha w Balladynie? Przerysuj tabelę do zeszytu i zapisz w niej odpowiedzi.

Określ relacje rodzinne panujące w chacie Wdowy.

a) W jaki sposób Wdowa traktowała swoje córki?b) Jak siostry traktuja siebie nawzajem?c) Jaki stosunek do matki ma Alina, a jaki – Balladyna?

Określ funkcję, jaką pełni przyroda w utworze Juliusza Słowackiego. Przytocz odpowiednie cytaty.

Zastanówmy się!

wojciech młynarski

Ballada o malinach

W jaki sposób ten utwór nawiazuje do Balladyny? Czym zaskakuje?

ELEMENTY BAŚNIOWE

• czas i miejsce, w którym rozgrywa się akcja – są nieokreślone, śmiało można powiedzieć – dawno dawno temu, za górami za lasami, w chatynce pod lasem mieszkała uboga wdowa z córkami;
• kontrast sióstr – dobra i zła to też cecha baśni,
• rywalizacja sióstr o rękę księcia to motyw często spotykany w baśni;
• postacie baśniowe: królowa Goplana (dziwne stworzenie z mgły i galarety), Chochlik, Skierka;
• przedmioty fantastyczne: cudowna korona Popiela;
• zjawiska fantastyczne: Grabiec zmieniony najpierw w wierzbę, a potem w króla dzwonkowego;
• natura sprzyja dobrym i odróżnia dobrych od złych: jaskółki lecą na spotkanie Aliny, a uciekają przed Balladyną;
• zła nie można ukryć przed siłami nadprzyrodzonymi i naturą;
• zło zawsze będzie ukarane: piorun zabija Balladynę;
• zakończenie – zła bohaterka musi zostać ukarana – to cecha baśni.

Temat 4

Alina i Balladyna - porównanie postaci.

Uzupełniamy Tabelkę:)

Pozostali bohaterowie

PUSTELNIK

FON KOSTRYN

KIRKOR

Pozostali bohaterowie

WDOWA

FILON

GOPLANA

GRABIEC

Temat 5

Dramat o władzy, winie i karze.

Wyjaśnij, jaka rolę w dramacie odgrywa złota korona Popielów. Czego jest symbolem?

Przedstaw etapy dochodzenia Balladyny do władzy. W swojej wypowiedzi użyj zwrotu cel uświeca środki.

Jaką władczynią chciała być Balladyna? Jak zamierzała pokierować swoim życiem po objęciu tronu? Poprzyj swoją odpowiedź odpowiednimi cytatami z ostatniej sceny dramatu.

Dlaczego – Waszym zdaniem – Balladyna, mimo że uczciwie osadziła zbrodnie, musiała zginąć?

ZAPAMIĘTAJ!

PROBLEMATYKA

Jest to tragedia o:

skomplikowanej naturze ludzkiej, podatności na pokusy zła – przecież Balladyna dojrzewa do kolejnych zbrodni, najpierw chodzi jej tylko o małżeństwo, potem zgładzi Kirkora, by rządzić niepodzielnie;

NATURA LUDZKA

prawach moralnych: Balladyna nie może zbudować państwa prawa, skoro doszła do władzy drogą zbrodni; może nawet by chciała – lecz sprawiedliwość dziejowa na to nie pozwoli;

PRAWA MORALNE

istocie zła, jego podstępnej i niszczącej sile, konsekwencjach zbrodni;

ISTOTA ZŁA

mechanizmach władzy, ofiarach, których wymaga.

mechanizmy władzy

Ważne prawdy w Balladynie

Należą do nich:

Problem moralny jest najważniejszy: morderstwo, zdrada, niewdzięczność wobec matki muszą zostać ukarane.

REFLEKSJA O WINIE I KARZE

O tym, jak żądza władzy popycha do zła. A zło pociąga za sobą następne zło.

REFLEKSJA O WŁADZY

ZWIĄZKI RODZINNE

Nakaz miłości do matki, do siostry, do męża. Pogardziwszy rodziną – Balladyna musi zginać. Miłość matczyna znajduje tu szczególne miejsce – jej uosobieniem jest matka Balladyny, która nawet torturowana nie wyznała imienia swojej córki – zbrodniarki.

PRZESTROGA

Są zbrodnie dla których nie ma wybaczenia – kiedy Balladyna sądzi, że jej czyny to przeszłość i może zacząć nowe życie – spada na nią kara z nieba. Nie da się zbudować dobrego gmachu na fundamentach z krzywdy ludzkiej.

Dziękuję za uwagę!