Poznajemy krajobraz najbliższej okolicy.

Poznajemy krajobraz najbliższej okolicy.

Dział 7

7. Podsumowanie

1. Rodzaje krajobrazów

2. Ukształtowanie terenu

8. Test

3. Czy wszystkie skały są twarde?

4. Wody słodkie i wody słone.

5. Krajobraz wczoraj i dziś.

6. Obszary i obiekty chronione.

Rodzaje krajobrazów

Podręcznik str. 134

KRAJOBRAZwygląd poszczególnych obszarów Ziemii wyróżniający się charakterysycznymi cechami

Elementy krajobrazu:

• ukształtowanie terenu
• skały
• wody
• szata roślinna
• najczęściej wystepujące zwierzęta
• wytwory działalności człowieka

Jak zmienia się krajobraz?

naturalny

Krajobraz pojezierzy

Krajobraz górski

Krajobraz leśny

kulturowy

Krajobraz przemysłowy

Krajobraz rolny

Krajobraz miejski

Ukształtowanieterenu

Podręcznik str. 137

Formy terenu

WKLĘSŁE

WYPUKŁE

RÓWNINY

Wzniesienia, czyli formy wypukłe

• wzniesienia są wszędzie, nie tylko w górach,
• bok wzniesienia to STOK
• wysokośc mierzymy od PODNÓŻA do SZCZYTU.

szczyt

stok

podnóże

Wyróżniamy 3 typy wznienień

PAGÓREKdo 50m wysykości

WZGÓRZEdo 300m wysykości

GÓRApowyżej 300m

Zagłebienia terenu, czyli formy wklęsłe

KOTLINAotoczona ze wszystkich stron górami

DOLINApodłużna, często płynie w niej rzeka

Równiny

Czy wszystkie skały są twarde?

Podręcznik str. 140

• Zewnętrzna warstwa Ziemii jest zbudowana ze SKAŁ.
• Nie są widoczne, bo pokryte są glebą i roślinnością.
• Wszystkie skały są zbudowane z MINERAŁÓW.

• Minerały przylegają do siebie mniej lub bardziej, stąd skały dzielimy na: LITEZWIĘZŁELUŹNE.

Skały lite

Minerały bardzo mocno do siebie przylegają, nie da się ich pokryszyć bez użycia narzędzi.

GRANITwyraźnie widoczne wielobarwne kawałki różnych minerałów

WAPIEŃpowstał ze szkieletów organizmów moskich żyjących przed milionami lat.

PIASKOWIECmocno zespolone ze sobą ziarenka piasku

Skały zwięzłe

Minerały słabo do siebie przylegają, przez co skały da się pokryszyć w dłoni

GLINAzlepiony ze sobą pył, piasek i żwir

LESSprobniutki pył, często tworzy wąwozy.

Skały luźne

Minerały nie są ze sobą wogóle zespolone.

ŻWIRokruchy minerałów, tzw. otoczaki

PIASEKziarna kwarcu

GLEBA

PRÓCHNICA

Warstwy gleby z dużą ilością okruchów

Skała, na której tworzy się gleba

Wody słodkie i wody słone.

Podręcznik str. 143

słodka czy słona?

Ziemia widziana z kosmosu wygląda jak błękitna kula.W większości pokryta jest wodami mórz i oceanów. Są to wody SŁONE.

OCEANwody słone pokrywające większą część kuli ziemsiej. Wszystkie oceany tworzą Ocean Światowy

OceanArktyczny

OceanAtlantycki

OceanPołudniowy

OceanIndyjski

MORZEczęści oceanów oddzielone odotwartych wód fragmentami lądu.

Morze Bałtyckie

MorzePółnocne

Morze Adriatyckie

MorzeŚródziemne

Większość wód słodkich ma postać stałą - lodowce.Niewielka część to wody powierzchniowe:wody stojące i wody płynące

Wody stojące

Bagna

Stawy

Jeziora

Obszar, na którym wierzchnia warstwa ziemi jest stale nasycona wodą.

Sztuczne zbiorniki wodne, w których najczęściej się hoduje ryby. Zazwyczaj mają kształt kwadratu.

Powstają w zgłebieniach terenu. Trafia do niego woda z rzek i opadów.

Wody płynące

Rzeki

Strumienie

Wody wpłynące w podłużnych zagłębieniach terenu. Uchodzą do większych rzek lub do morza i oceanów.

Niewielkie cieki wodne, które płyną po równinach, stąd płyną wolno. uchodzą do rzek.

Wody płynące

Potoki

Kanały śródlądowe

Niewielkie cieki wodne płynące zazwyczaj w górach. Woda w nich szybki nurt. Uchodzą do rzek.

Cieki wodne wybudowane przez człowieka. Najczęściej łączą rzeki lub jeziora.

Krajobraz wczoraj i dziś

Podręcznik str. 143

Obszary i obiekty chronione.

Podręcznik str. 152

Jak chronić obszary cenne przyrodniczo?

PARK KRAJOBRAZOWY

REZERWATPRZYRODY

PARKNARODOWY

PARK NARODOWY

1. Powierzchnia co najmniej 1 000 hektarów.
2. Chroni przyrodę obszaru oraz elementy charakterystyczne.
3. W Polsce mamy 23 PN. Najstarszy to Pieniński PN.

REZERWATPRZYRODY

Obejmuje znacznie mniesze tereny niż PN.Ochronie podlega cała przyroda, a także cenne składniki przyrody ożywionej i nieożywionej.

PARKKRAJOBRAZOWY

Obszar chroniony często większy od PN.W obrębie PK można prowadzić działalność gospodarczą pod warunkiem, że nie szkodzi to środowisku.

OCHRONACZYNNA

OCHRONAŚCISŁA

Przyroda "gospodaruje" samodzielnie! Bez udziału człowieka!

Człowiek wspiera przyrodę, aby zachować lub przywrócić jej charakterystyczne cechy.

VS

Pomnik przyrody ożywionej

Dąb Bartek

Pomnik przyrody nieożywionej

Brama Piekła

Jak się zachowywać na obszarze chronionym?