BAROK

SARMATYZM

PASCAL

RUBENS

Temat:

Barok - wprowadzenie do epoki

DUALIZM

Źródło: https://poezja.org/utwor/170918-sinusoida-krzy%C5%BCanowskiego/

Sinusoida epok według prof. Juliana Krzyżanowskiego

Nazwa epoki pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco", którym określano perłę o nieregularnym kształcie. Prekursorami baroku u schyłku XVI wieku byli Włosi. W ich języku "barocco" kojarzy się z czymś dziwnym i przesadnym. Cezura kończąca tę epokę pełną przeciwieństw i kontrastów jest II p. XVIII w.

Barok

POLSKI BAROK ZAMYKAJĄ CZASY SASKIE

BAROK WCZESNY

1680-1740

1620-1680

1580-1620

FAZY POLSKIEGO BAROKU

BAROK DOJRZAŁY

BAROK SCHYŁKOWY

Zakończenie soboru trydenckiego.

Wydanie zbioru poezji Mikołaja Sępa Szarzyńskiego.

1697-1763

1655-1660

1633

1601

1563

PERIODYZACJA BAROKU

Proces Galileusza przed sądem inkwizycji.

Potop szwedzki.

Czasy saskie.

Przejawy działalności kontrreformacyjnej: - zanik tolerancji religijnej, - walka z innowiercami, - cenzura wydawnictw, - ogłoszenie Indeksu ksiąg zakazanych, - procesy o bluźnierstwo, - przejęcie szkolnictwa przez jezuitów, - powstanie seminariów duchownych, - podjęcie uchwały o wypędzeniu arian z kraju, - wydawanie literatury dewocyjnej.

Odpowiedzią Kościoła na ruchy reformatorskie zapoczątkowane w renesansie były obrady soboru w Trydencie (1545-1563), które uznaje się za początek kontrreformacji. Celem soboru było przywrócenie wpływów kościoła katolickiego.

Kontrreformacja

+info

+info

VS

- Barok to czas konfliktów religijnych, i politycznych, epidemii. W latach 1618-1648 miała miejsce wojna trzydziestoletnia, która swoim zasięgiem objęła większość państw zachodniej Europy. Po przeciwnych stronach stanęły kraje protestanckie (m.im. Szwecja), a po drugiej katolickie z Hiszpnią i Austrią na czele. - We Francji powstała monarchia absolutna. - Wojna domowa w Anglii.

Polskę w dobie baroku rujnowały wojny ze Szwedami, Turkami i państwem moskiewskim. Sytuacja wewnętrzna kraju również była dramatyczna: powstanie kozackie, wystąpienie chłopów w Wielkopolsce, rokosze wywołane przez możnowładców w obronie wolności szlacheckiej.

Sytuacja polityczna w Europie

Sytuacja polityczna w Polsce

ZIEMIAŃSKI (SARMACKI):

- CENIĄCY SWOJSKOŚĆ - HOŁDUJĄCY POLSKIEJ TRADYCJI - ZAMYKAJĄCY SIĘ NA NOWINKI ZAGRANICZNE

DWORSKI:

DWA NURTY W POLSKIEJ KULTURZE BAROKOWEJ

- ULEGAJĄCY WPŁYWOM ZAGRANICZNYM - CZERPIĄCY Z OBCYCH WZORCÓW

Pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej; twierdzono, że szlachta wywodzi się od starożytnego plemienia sarmatów, którym przypisywano dumę, waleczność, męstwo, wierność. W XVIII w. termin sarmatyzm nabrał pejoratywnego znaczenia. Utożsamiano go z megalomanią (przesadnym przekonaniem o swojej wartości), ksenofobią (lęk przed tym, co obce), nietolerancją religijną, awanturnictwem, skłonnością do nadużywania alkoholu.

SARMATYZM

+info

STRÓJ SZLACHECKI

+info

+info

VS

Baruch Spinoza

+info

Blaise Pascal "Człowiek jest tylko trzciną najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą".

FLIOZOFIA

+info

Kartezjusz (Rene Descartes) "Cogito, ergo sum"

+info

• niejednorodność
• obrazy miały wywoływać skrajne uczucia u odbiorców
• przesyt
• zmysłowość, patos, dramatyzm
• ostatnia faza baroku w sztuce nosi nazwę rokoko
• dynamika

• podejmowało tematy mitologiczne i biblijne
• gstunki: portret, pejzaż, martwa natura, autoportret, malarstwo ścienne, codzidnne sceny
• przewaga uczuć nad intelektem
• operowanie światłem (światłocień)
• pogłębianie ekspresji dramatycznej, lirycznej bądź psychologicznej

MALARSTWO BAROKOWE

Jeden z najsłynniejszych obrazów w dziejach malarstwa. Widz spogląda na płótno oczyma pary królewskiej, która prawdopodobnie jest portretowana (wizerunek króla i królowej można dostrzec w lustrze). Pozostałe postacie przyglądają się scenie, a sam malarz patrzy wprost na widza, czyli na króla i królową.

Diego Velazquez, "Panny dworskie", 1656.

+info

Georges de la Tour, "Pokutująca Maria Magdalena", 1656.

+info

Peter Paul Rubens, "Trzy Gracje", 1639.

+info

Caravaggio, "Męczeństwo św. Mateusza", 1599-1600.

+info

ARCHITEKTURA

Klasztor filipinów w Głogówku

Pałac w Wilanowie

ARCHITEKTURA BAROKOWA W POLSCE

Fontanna di Trevi w Rzymie

Bazylika św. Piotra w Rzymie

ARCHITEKTURA BAROKOWA WE WŁOSZECH

RZEŹBA

Antonio Vivaldi

Jerzy Fryderyk Handel

Jan Sebastian Bach

Do najbardziej znanych muzyków baroku należą:

Żródła:https://ucze.pl/zasoby/szkoly-ponadgimnazjalne-2/jezyk-polski-ponadgimnazjalne/Język polski 1 (cz.2). Sztuka wyrazu. Podręcznik w wersji dla nauczyciela, wyd. GWOZdjęcia i obrazy: Wikipedia.orgMateriały własne

Dziękuję za uwagę!

Agnieszka Kulig