Marek Edelman

Marek Edelman

"Nienawiść jest łatwa. Miłość wymaga wysiłku i poświęcenia."

Ważne wydarzenia

narodziny

1919/1922

1 stycznia, Homl

śmierć

2009

2 październik, Warszawa

Młodość

• rodzinnym miastem Edelmana był Homl (Białoruś)
• następnie z rodzicami przeprowadził się do Warszawy
• od dziecka angażował się w stowarzyszeniach socjalistycznych
• maturę uzyskał wiosną 1939 roku

+info

II Wojna Światowa

• po wybuchu wojny znalazł się w gettcie warszawskim
• w gettcie zatrudnił się jako goniec w szpitalu
• w 1942 roku był jednym z założycieli Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB)

+info

+info

Wybuch powstania w gettcie 19.04.1942 r.

Powstanie w gettcie warszawskim

• Edelman był jednym z dowódców powstania
• po samobójczej śmierci Anielewicza został jedynym przywódcą
• 10 maja wraz z grupą żydowskich bojowników przedostał się kanałami na ulicę Prostą, opuszczając teren getta

Wybuch Powstania warszawskiego 1.08.1944 r.

Powstanie warszawskie

• walczył w szeregach Armii Ludowej na Starym Mieście,a następnie na Żoliborzu
• posiadał stopień podporucznika
• pełnił funkcję zastępcy dowódcy plutonu
• po upadku powstania z grupą kolegów ukrywał się przy ulicy Promyka 43
• 15 listopada zostali ewakuowani poza Warszawę

Polska Rzeczpospolita Ludowa

• w 1946 roku na stałę osiedlił się w Łodzi
• działał w reaktywowanym Bundzie
• w 1951 roku został absolwentem Akademii Medycznej w Łodzi
• pracował w Klinice Chorób Wewnętrznych macierzystej uczelni

+info

III Rzeczpospolita

+info

• od roku 1990 działał w stowarzyszeniach demokratycznych
• Edelman był bardzo zaangażowany politycznie
• przez ostatnie dwa lata życia mieszkał w Warszawie u swojej przyjaciółki

+info

Jego żoną była Alina Margolis. Mieli dwójkę dzieci- Aleksandra i Annę.

Marek Edelman

żołnierz

Jego ojciec zmarł, gdy był małym chłopcem, a matka gdy miał 14 lat. To sprawiło, że bardzo szybko musiał stać się odpowiedzialny. Już w wieku 21 lat dowodził powstaniem w gettcie.

Walki podjął się, ponieważ uważał, że śmierć z bronią w ręku jest bardziej wartościowa i piękna, niż śmierć samobójcza lub w obozie. Edelmana zdecydowanie bardziej obchodził sukces powstania niż tragedie ludzi dookoła niego.

,,Nie poświęca się życia dla symboli."

Edelman powiedział sobie, że nigdy "nie stanie na beczce" i nie da się upokorzyć. Była to dla niego motywacja do podjęcia walki w powstaniu, ponieważ chciał, żeby świat za murem wiedział, że Żydzi nie są słabi i nie będą poddawać się zaborcy bez sprzeciwu.

Marek Edelman

lekarz

Po wojnie żona Alina zapisała go na Akademię Medyczną w Łodzi, którą skończył w 1951 roku. Na początku medycyna go nie interesowała, ale pewnego dnia zjawił się na jednym z wykładów i usłyszał słowa, które bardzo go poruszyły.

+info

„Zdążyć przed Panem Bogiem”

Edelman jako kardiolog walczył z Bogiem, próbując go przechytrzyć i wydłużyć życie swoich pacjentów.

Edelman przyczynił się do pierwszej w Polsce operacji na otwartym sercu, dokonanej przez profesora Jana Molla.

Wprowadził rewolucyjną metodę leczenia schorzeń sercowych polegającą na odwróceniu krwioobiegu, którą niedługo później zaczęli stosować lekarze na całym świecie.

"W zasadzie najważniejsze jest samo życie. A jak już jest życie, to najważniejsza jest wolność. A potem oddaje się życie za wolność. I już nie wiadomo, co jest najważniejsze."

Dziękujemy za uwagę!

Zofia Tomiak Filip Bimkiewicz