Stepy akermańskie

Więcej wyobrażeń jak rymów, więcej uczuć niż słów

Adam Mickiewicz

"Stepy akermańskie"

Zapoznaj się z biografią Adama Mickiewicza

Ważnym elementem biografii Adama Mickiewicza jest zesłanie w głąb Rosji za działalność w tajnych stowarzyszeniach młodzieżowych. Na zesłaniu poeta mógł podejmować pracę i prowadzić życie towarzyskie, nie wolno mu było jednak przekraczać granicy z Litwą. W 1825 roku przybył do Odessy, by rozpocząć tam pracę nauczyciela. Tego samego roku latem odbył w gronie znajomych wycieczkę na Krym. Zafascynowany pięknem orientalnej przyrody, utrwalił swoje obserwacje i przeżycia w cyklu "Sonety krymskie", na który złożyło się osiemnaście utworów. Pierwszym sonetem tego tomu są "Stepy akermańskie".

Geneza

"Stepy akermańskie"

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi? To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła; Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie, Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła. W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie, Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła.

Co wiemy o podmiocie lirycznym?

Bohater wiersza ma w sobie cechy:

• wędrowca (odbywa ciekawą podróż w celu poznania nowych miejsc),
• tułacza (czuje się zagubiony, nie ma własnego miejsca, nawet w otoczeniu pięknej przyrody tęskni za ojczyzną),
• pielgrzyma (miejsca, które odwiedza, mają niemal sakralny charakter, co znajduje odbicie w jego przeżyciach).

Osobiste przeżycia są dla niego impulsem do snucia refleksji egzystencjalnych na temat człowieka i jego miejsca w świecie. Ma to związek z uczuciami Adama Mickiewicza zmuszonego do przebywania na emigracji, poza rodzinnymi stronami, tęskniącego do ojczyzny.

suchego przestwór oceanu,

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi? To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła; Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie, Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła. W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie, Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła.

środki poetyckie

SONET

Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu, Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi, Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi, Omijam koralowe ostrowy burzanu. Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu; Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi; Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi? To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie, Których by nie dościgły źrenice sokoła; Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie, Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła. W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie, Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła.

• Sonet – utwór czternastowersowy podzielony na cztery zwrotki.

• Dwie pierwsze (czterowersowe) mają charakter opisowo-narracyjny,

• Dwie następne (trzywersowe) zawierają refleksje lub filozoficzne uogólnienia.

4 + 4 + 3 +3

ZADANIE 1.

Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Prawda czy fałsz?

Przenośnia Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu wskazuje na podobieństwo jazdy po stepie do podróży po nieprzebytych morskich głębinach.

PRAWDA

FAŁSZ

Pytania sformułowane w drugiej strofie wyrażają zagubienie podmiotu lirycznego w stepowej przestrzeni po zapadnięciu zmroku.

PRAWDA

FAŁSZ

ZADANIE 2.

Do każdego z podanych przykładów z utworu dopisz nazwę środka stylistycznego i określ funkcję, jaką pełni on w utworze.

funkcja w tekście

środek stylistyczny

przykład z tekstu

przedstawienie stepu jako morza a wozu jako łódki oddaje niezmierzoną przestrzeń, po której podróżuje podmiot liryczny

Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi

porównanie

wskazanie na intensywną barwę roślinności porastającej step;zwrócenie uwagi na piękno akermańskiego krajobrazu

epitet

koralowe ostrowy burzanu

Dziękuję

Anita Czernik-Kubiak