Powtórka_gramatyka

polski

powtarzamy

4 maja 2021

to, co powtarzam przed majem, to:

EPOKI

inne lektury

gatunki

słowa klucze w arkuszu

konwencje

motywy

10

gramatyka

kjp

lektury obowiązkowe

przecinki (?)

fleksja

cz. mowy

Powinieneś znać odmienne i nieodmienne części mowy, wiedzieć, czym jest dekliknacja.

video

PRZYPOMNIJ SOBIE ODMIENNE CZĘŚĆI MOWY - NIBY WIEMY, ALE...

+info

Rzeczownik:

· Odmienna część mowy - odmienia się przez liczby i przypadki - ma rodzaj.· Odpowiada na pytania: Kto? Co? · dzieli się na: własne (Kasia, Gazeta Wyborcza, Pinokio, Polska) i pospolite (krzesło, stół, dom), ale też na żywotne (Marcin, syn, pies) i nieżywotne (dąb, but, kamień) oraz osobowe (przyjaciel, chłopiec, Zosia) oraz nieosobowe (dom, lew, kwiat).

deklinacja

ważne

Odmiana przez przypadki.Mianownik: Kto? Co? Dopełniacz: Kogo? Czego? Celownik: Komu? Czemu? Biernik: Kogo? Co? Narzędnik: Z kim? Z czym? Miejscownik: O kim? O czym? Wołacz: O!

przymiotnik:

· Odmienna część mowy - odmienia się przez liczby, przypadki i rodzaje.· Odpowiada na pytania: Jaki? Jaka? Jakie? · Rodzaje: l.poj, - męski, żeński, nijaki; l.mn. - męskoosobowy, niemęskoosobowy · Podlega stopniowaniu. wesoły - weselszy - najweselszy stanowczy - bardziej stanowczy - najbardziej...

liczebnik:

· Odmienna część mowy - nazywa liczbę lub kolejność odmienia się przez liczby (porządkowe), przypadki i rodzaje (główne i porządkowe).· Odpowiada na pytania: Ile? Który z kolei? · Główne: jeden, dwa, trzy... · Porządkowe: pierwszy, drugi, trzydziesty · Zbiorowe: czworo, pięcioro · Ułamkowe: 1/4, 2/3

ZAIMEK:

· Odmienna część mowy - zastęuje odmienne części mowy - od tego, jaką część mowy zastępuje, zależy jego odmiana (rzeczowny, przymiotny, liczebny). Zaimki dzielimy ze względu na funkcję:

• osobowe (np. ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one)
• zwrotne (np. się, siebie, sobie)
• dzierżawcze (np. mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich)
• wskazujące (np. ten, ta, to, tamten, tam, tu, ów, tędy, taki, ci, tamci, owi, sam)
• pytające (np. kto? co? jaki? który? gdzie? kiedy? jak? komu? czemu? kogo?)

czasownik:

· Odmienna część mowy - odmienia się przez osoby, liczby, rodzaje, czasy, tryby, strony. Posiada aspekt.· Odpowiada na pytania: Co robi? Co się z nim dzieje? Określa stany, czynności, procesy. · Występują w formie osobowej i nieosobowej - bezokoliczniki, formy zakończone na -no, -to, imiesłowy przymiotnikowe (jaki? myślący, zapięty, zdardzony) oraz przysłówkowe (jak? idąc, zwyciężywszy).

rodzaj

czas

liczba i osoba

Liczba pojedyncza Liczba mnoga Każda z nich ma 3 osoby: 1. ja/my 2. ty/wy 3. on, ona, ono/oni, one

TERAŹNIEJSZY PRZESZŁY PRZYSZŁY PROSTY PRZYSZŁY ZŁOŻONY ("BYĆ")

Męski, żeńśki i nijaki. Męskoosbowy i niemęskoosobowy,

TRYB

TRYB OZNAJMUJĄCY:Upiekliśmy ciasto. TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY:Czy zrobiłabyś zakupy? TRYB ROZKAZUJĄCY:Otwórz okno!Niech ona pójdzie do sklepu.

STRONA CZYNNA

podmiot jest wykonawcą czynnościUczę się do egzaminu.

+info

strona bierna

czynność dotyczy podmiotu, ale nie jest on jej wykonawcąJestem uczony do egzaminu przez Kasię.

+info

tylko jedna strona?

biec,iść, hałasować, spać

Czasowniki, które mają formy obu stron - zarówno czynnej, jak i biernej, nazwamy czasownikami przechodnimi.Można je przekształćić. Natomiast czasowniki, które występują tylko w stronie czynnej albo tylko stronie biernej to czasowniki nieprzechodnie.

Kolumb odkrył Amerykę. Ameryka została odkryta przez Kolumba. Odkryć - czasownik przechodni

aspekt dokonany

Dana czynność, o której mówi czasownik, została zakończona. Nauczyłęm się do egzaminu.

+info

aspekt niedokonany

Dana czynność trwa nadal.Wciąż uczę się do egzaminu.

+zad!

Koniugacja to:

odmiana czasownika przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby, aspekty i inne kategorie gramatyczne. Formy czasownikowe, które nie posiadają określonych podanych kategorii, zwane są bezokolicznikiem.

zapamiętaj!

na następnej stronieznajdziesz zadania z portalu e-podręczniki - zrób je! Od samego patrzenia nie zapamiętasz, czym jest zaimek, a gdy na maturze poproszą Cię, abyś znalazł go w zdaniu, może zająć ci to dużo czasu. Dlatego - zapraszam do wykonania zadań!

cz. mowy NIEODMIENNE

PARTYKUŁA

SPÓJNIK

PRZYIMEK

Klik!

WYKRZYKNIK

PRZYSŁÓWEK

liczebniki (zad.1-7)

zaimki (1-7)

przyimki (zad. 1-6)

rzeczownik

Składnia

cz. zdania

Powinieneś znać odmienne i nieodmienne części mowy, wiedzieć, czym jest dekliknacja.

Wypowiedzenie Jeśli ma orzeczenie jest zdaniem - jeśli nie ma jest rónoważnikiem zdania.

Zdanie pojedyncze Z tylko jednym orzeczeniem - rozwinięte lub nierozwinięte.

Zdanie (wielokrotnie) złożone Ma więcej niż jedno orzeczenie.

Skoro wszystko zależy od orzeczenia - to co to jest orzeczenie?

Orzeczenie tworzy zdanie. Jest wyrażane osobową formą czasownika.

Obok orzeczenia (czynność) pojawia się wykonawca czynności (podmiot), który może mieć jakieś cechy (przydawka), ale i sama czynność może wydarzyć się w okreśłonych okolicznościach (okolicznik) - a i warto dopełnić informacje o tej czynności (dopełnienie).

Żeby utrwalić rozpoznawanie części zdań - zróbmy krótkie zadanka. Nastęnie napisz 10 zdań i nazwij części zdania, aby mieć pewność, że umiesz.

1. Czy Twoje słowo okreśła rzeczownik? Jeśłi tak - to PRZYDAWKA! Jeśłi nie - pytasz dalej.

1. Czy Twoje słowo odpowiada na pytanie przypadków? Jeśłi tak - to DOPEŁNIENIE! Jeśłi nie - to OKOLICZNIK (upewnij się jeszcze, czy określa czas, miejsce itd.)

Zagraj!

Zdania złożone - dzielimy na złożone współrzędnie i podrzęnie.

Popatrz:

Zdania podrzędne okolicznikowe Wprowadzają informację o okolicznościach tego, co wydarzyło się w zdaniu nadrzędnym. Sztuczka!Pojadę do rodziców (kiedy?) jutro. Pojadę do rodziców, (kiedy?) kiedy skończę czytać książkę (zd. pod. okolicznikowe)

Wybrałam (jaką?) ciekawą ksiązkę.Wybrałam książkę, (jaką?) która jest ciekawa. W zdaniu pojedynczym to przydawka - w podrzędnym - zd. podrzędne przydawkowe. Jeśli umiesz części zdania pojedynczego - umiesz też to! Wystarczy znaleźć analogię. Gdy nie wiesz, spróbuj przekształcić zdanie złożone w pojedyncze.

Na czym polega caly myk?

Wiesz? to najgorsze za nami!

Czy umiesz? 1. Wskazać i nazwać części mowy. 2. Wskazać i nazwać części zdania. 3. Rozpoznać typowe spójniki zdań podrzędnych. 4. Nazwać typ zdania podrzędnego. 5. Przekształcić zdania pojedyncze w złożone. 6. Rozpoznać aspekt czasownika. 7. Przekształcić stronę bierną/czynną. 8. Odmienić słowo przez przypadki - oddzielić temat od końcówki. Jeśli tak - to nie jest źle.

75%

gramatyka - co mi potrzebne?

Słowotwórstwo

Frazelogia

Składnia

Fleksja

Kliknij na dziewczynkę. Najpewniej zapytają Cię o wyjaśnienie zw. frazeologicznego - ale lepiej poznaj definicję!

Powinieneś już to umieć.

I to też!

Kliknij w chłopca i naucz się, czym jest:zrost, złożenie, zestawienie...

wróć do tej prezentacji w kwietniu

a potem powodzeniana maturze