Grzyby kl 5

porosty

Budowa i różnorodność grzybów

Przekonacie się, że do królestwa grzybów zaliczamy bardzo różnorodne organizmy...

Aneta Stępniewska

Sędzia Prokurator

Obrońcy kucharz (wartości, borowik, pieczarka, drożdże) sprzedawca ((sery, drożdże) leśnik i ogrodnik (porosty, destuenci, borowik) lekarz (pędzlak, drożdze)

Oskarżyciele Kucharz (pleśniak, muchomor sromotnikowy) Sprzedawca (pleśniak, pleśnie w ścianach) Ogrodnik i leśnik (huba, rdza źdzbłowa, grzybice, muchomor) Lekarz (muchomor, grzybica)

Aneta Stępniewska

Przerysuj tabelę do zeszytu, uzupełnij ją na podstawie prezentacji i tematu z podręcznika str. 75-80

Data Table

Cechy królestwa grzybów

Mogą być jedno i wielokomórkowe są plechowcami – ich ciało nie jest zróżnicowane na organy

Nie mają chloroplastów

W ścianie komórkowej grzybów występuje chityna – substancja budująca również pancerze owadów.

Są cudzo- żywne

Mają w komórce jedno lub więcej niż jedno jądro komórkowe (komórczaki)

Rozmnażają się płciowo za pomocą komórek rozrodczych lub bezpłciowo np. przez pączkowanie

Czynności życiowe grzybów

Oddychanie:1. tlenowe2. beztlenowe (fermentacja alkoholowa)

Sposoby odżywiania: 1. Są cudzożywne, wiele z nich odżywia się szczątkami roślin - odżywiają się martwą materią organiczną, która pochodzi ze spróchniałych pni drzew, opadłych liści, szczątków zwierząt lub produktów żywnościowych - DESTRUENCI (SAPROFITY). Grzyby rozkładają pokarm, wydzielając do środowiska enzymy trawienne. Powstałe dzięki nim proste substancje organiczne wchłaniają do wnętrza komórek. Sposób zdobywania substancji pokarmowych występujący u grzybów to trawienie pozakomórkowe. 2. Niektóre są pasożytami, np. huby 3. Niektóre żyją w symbiozie z korzeniami drzew (MIKORYZA)

Grzyby pasożytnicze rozwijają się kosztem innych organizmów. Strzępki pasożyta wrastają do ciała żywiciela i bezpośrednio z jego komórek pobierają substancje odżywcze. Pobrany pokarm grzyby wykorzystują do produkowania energii w procesie oddychania komórkowego.

Grzyby jednokomórkowe

Drożdże

jednokomórkowe, naturalnie żyją w owocach, np. na skórce winogron

wykorzystywane są do wypieku ciast i pieczywa i produkcji alkoholu

są cudzożywne

mogą oddychać tlenowo lub poprzez fermentację alkoholową

drożdże rozmnażają się przez pączkowanie

jądro komórkowe kieruje pracą całej komórki

Pleśniak biały

jednokomórkowe

wytwarzają zarodnie z zarodnikami służącymi do rozmnażania

ciało pleśniaka to pojedyncza długa komórka tworząca rozgałęziającą się strzepkę

ma wiele jąder (komórczak)

odżywia sie cudzożywnie,

powoduje psucie się żywności

Kropidlak i pędzlak

niektóre kropidlaki powodują psucie się żywności inne powoduja grzybice

z jednego z gatunków pędzlaka otrzymano pierwszy antybiotyk o nazwie penicylina a inne powodują psucie się owoców, jeszcze inne grzybice

Grzyby wielokomórkowe

Borowik szlachetny

CZĘŚĆ NADZIEMNA owocnik - ciasno ułożone strzępki

Ciało ich zbudowane z cienkich, nitkowatych strzępek (długie, cienkie nitki) tworzących grzybnię (nazwa ciała grzybów).

kapelusz, pod spodem którego są rurki, tam powstają zarodniki

trzon

żyje w symbiozie - mikoryzie z korzeniami drzew np. dębu

CZĘŚĆ PODZIEMNA luźne strzępki grzybni

Czubajka kania

CZĘŚĆ NADZIEMNA owocnik - ciasno ułożone strzępki

Ciało ich zbudowane z cienkich, nitkowatych strzępek (długie, cienkie nitki) tworzących grzybnię (nazwa ciała grzybów).

kapelusz, pod spodem którego są blaszkii, tam powstają zarodniki

trzon

jest destruentem (sporofitem)

CZĘŚĆ PODZIEMNA luźne strzępki grzybni

Hubiak drzewny

CZĘŚĆ NADZIEMNA owocnik - ciasno ułożone strzępki

kapelusz, pod spodem którego są rurki, tam powstają zarodniki

brak trzonu

CZĘŚĆ PODZIEMNA luźne strzępki grzybni w tkance drzewa

Hubiak pospolity odgrywa ważną rolę w przyrodzie. Za pomocą enzymów rozkłada wszystkie składniki drewna (celulozę, ligninę i hemicelulozę), wywołując białą zgniliznę drewna. W leśnictwie jest to jednak działalność niepożądana, powoduje bowiem straty w drzewie. Jest saprotrofem i pasożytem słabości, atakującym drzewa stare i osłabione.

jest pasożytem i destruentem

Znaczenie grzybów

Budowa porostów

Rodzaje porostów

mutualizm

Porosty to przykład MUTUALIZMU (symbiozy) co oznacza związek dwóch organizmów, które dają sobie nawzajem korzyści. SYMBIOZA to rodzaj mutualizmu, gdzie oba organizmy bez siebie nie mogą żyć.

symbioza porosty (glon + grzyb) mikoryza (grzyb+korzenie drzew)

protokooperacja np. krab i ukwiał

Komórki grzyba ochraniają komórki glonów przed wpływami środowiska i chłoną wodę z solami mineralnymi z otoczenia, dając grzybowi

Komórki glona przeprowadzają fotosyntezę, dzięki której produkują pokarm dla siebie i partnera

Porosty to organizmy pionierskie - mogą się osiedlać na terenach pozbawionych roślin. Ze względu na swoje małe wymagania zyciowe jako pierwsze zasiedlają nowe środowiska. Można je znaleźć na skałach i kamieniach, korze drzew i glebie, na dachach, tynkach i metalowych elementach budynków.

Porosty występują na całej Ziemi. Spotykane są zarówno za kołem podbiegunowym, jak i na wypalonych słońcem pustyniach i stepach. Rosną także na szczytach wysokich gór.

Jako organizmy pionierskie przyczyniają się do procesów glebotwórczych.

Porosty to organizmy długowieczne. Wiek pospolitych w Polsce porostów naziemnych i nadrzewnych oceniany jest na kilka, kilkanaście lat.

Porosty rosną bardzo powoli. Tempo ich przyrostu zależy od gatunku oraz warunków panujących w środowisku i waha się od ułamka do kilku milimetrów na rok. Plechy porostów spotykanych w lasach tropikalnych osiągają długość do 2 m.

Te najbardziej długowieczne żyją około 50‑100 lat, a naskalne porosty skorupiaste nawet 4,5 tys. lat.

Porosty są BIOINDYKATORAMI - są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza tlenkami siarki, dlatego wykorzystuje się je do oceny stopnia zanieczyszczenia powietrza

Porosty nie potrafią wydalać wchłoniętych związków toksycznych, dlatego te powodują obumieranie ich plech. Najbardziej wrażliwe na skażenia powietrza są porosty krzaczkowate i listkowate i to one najszybciej zamierają.

Porównując porosty występujące na danym terenie ze skalą porostową, można ustalić stopień skażenia środowiska tlenkami siarki.

SKALA POROSTOWA

Praca domowa

https://flipbook.nowaera.pl/dokumenty/Flipbook/Puls-zycia-klasa_5-semestr_1-Budowa-i-roznorodnosc-grzybow-Porosty/ zadanie z ćwiczeń do zeszytu : 10 str 58 (nie wysyłamy zadań) zadanie z podręcznika do zeszytu: 4 str 87 (nie wysyłamy zadań)

Dla ciekawskich

Praca domowa

https://flipbook.nowaera.pl/dokumenty/Flipbook/Puls-zycia-klasa_5-semestr_1-Budowa-i-roznorodnosc-grzybow-Porosty/ 1. zadania z ćwiczeń: 2, 3 4, 5, 8 i 9 (nie wysyłamy zadań) dla chętnych: 6 i 7 +zdjęcie (chętni wysyłają na czacie do 12 II zdjęcie + zdania 6 i 7) 2. Drugie zadanie: https://padlet.com/stepane/5a

Dla ciekawskich

Dla ciekawskich