Słowianie- w.sobczak

Słowianie

Wiktoria Sobczak

Początki słowian

definicja: SŁOWIANIE TO JEDNA Z EUROPEJSKICH GRUP ETNICZNYCH O PODOBNYCH JĘZYKACH I KULTURZE.

Pierwsze ślady Słowian datowane są na przełom IV i V wieku, kiedy to na ziemiach położonych między Odrą i Bugiem zaczęła się kształtować organizacja plemienna, będąca podstawą tworzenia się później państw słowiańskich. Nazwa "Słowianie" pojawiła się w 2 poł. IV w. W V w. Słowianie rozpoczęli zasiedlanie środkowej i wschodniej Europy. W wyniku migracji i przemarszu przez słowiańskie terytoria ludów celtyckich i germańskich doszło do podziału Słowian na grupę zachodnią, wschodnią i południową. Słowianie zachodni zajmowali tereny od Bugu po Łabę, Soławę i Las Czeski. Słowianie wschodni zasiedlili obszary na wschód od Bugu, a południowi tereny położone na południe od Karpat i Alp. Tworzenie się trwalszych wspólnot, obejmujących po kilka plemion, odbywało się zazwyczaj na drodze podboju wewnętrznego. Polegało to na tym, że jedno z plemion narzucało swoje zwierzchnictwo sąsiednim, tworząc w ten sposób zalążek państwa. Najliczniejszymi plemionami w IX wieku byli: Wiślanie zajmujący tereny obecnej Małopolski z ośrodkiem w Krakowie, Lędzianie zamieszkujący nad środkową Wisłą i górnym Bugiem oraz Goplanie na Kujawach z centrum w Kruszwicy.

Do Słowian zalicza się: Białorusinów, Bośniaków, Bułgarów, Chorwatów, Czarnogórców, Czechów, Kaszubów, Łemków, Łużyczan, Macedończyków, Polaków, Rosjan, Serbów, Słowaków, Słoweńców i Ukraińców.

Państwo Wielkomorawskie

Państwo Bułgarskie

Państwo Samona

. W VII wieku w wyniku powstania zbrojnego, które wybuchło przeciw dominacji Awarów, utworzone zostało państwo, na czele którego stanął frankijski kupiec Samo. Jest to pierwsze państwo słowiańskie typu patrymonialnego. Jego ośrodkiem były Morawy, ale wkrótce powiększyło się o obszary leżące nad środkowym Dunajem i górną Łabą. Śmierć Samona doprowadziła do zaburzeń wewnętrznych i rozpadu państwa.

W IX wieku na ziemiach, które przedtem wchodziły w skład państwa Samona, powstało państwo Wielkomorawskie ze stolicą w Welehradzie. Jeden z pierwszych jego władców – Rościsław, chcąc uniknąć uzależnienia się od feudałów niemieckich, poprosił cesarza bizantyjskiego o pomoc w chrystianizacji kraju. Misję tę powierzono misjonarzom znającym język słowiański – Metodemu i Konstantemu (później jako zakonnik przyjmie imię Cyryla). Bracia opracowali alfabet dostosowany do potrzeb języka słowiańskiego – tak zwaną głagolicę i dokonali przekładu, Ich uczniowie zmodyfikowali go, tworząc tak zwaną cyrylicę. Szczyt swojego rozwoju terytorialnego państwo Wielkomorawskie osiągnęło za panowania Świętopełka. W jego granicach znalazły się wtedy ziemie czeskie, słowackie, łużyckie, a zapewne również terytorium późniejszej Polski południowej. Upadło pod naporem Węgrów w pierwszych latach X wieku.

Powstało na Bałkanach w wyniku podbicia Słowian Południowych przez tak zwanych Protobułgarów – ludu pochodzenia tureckiego. W wyniku zlania się tych dwóch elementów wykształcili się mówiący językiem słowiańskim Bułgarzy. Państwo bułgarskie powstało około 680 r. W VIII i IX wieku rozprzestrzeniło się aż po dolny Dniestr, przyłączyło również obszar między Cisą a Dunajem. Po zdobyciu Tracji, Macedonii i północnej Grecji Bułgaria stała się największą potęgą na Półwyspie Bałkańskim, a jej władca przyjął tytuł cara. Bułgarzy przyjęli chrzest w obrządku wschodnim w 865 roku.

Ruś Kijowska.

Czechy

Swój byt państwowy rozpoczęli po upadku Państwa Wielkomorawskiego. Państwo powstawało w toku walk między rywalizującymi ze sobą rodami Przemyślidów i Sławnikowiców. Najważniejszym problemem władców czeskich było niebezpieczeństwo niemieckie. Przeciwstawiali się mu skutecznie do połowy X wieku. Bolesław I musiał jednak uznać zwierzchność cesarza Ottona I Wielkiego. Od tego momentu Czechy znalazły się w ścisłym związku politycznym z Niemcami. Najpierw popadły w zależność trybutarną (płaciły trybut świadczący o politycznej zależności), a później stały się lennikiem i weszły w skład Rzeszy Niemieckiej. Zależność od Niemiec znalazła swoje odzwierciedlenie również w organizacji kościelnej. Czechy posiadały wprawdzie dwa biskupstwa, ale z braku własnej metropolii podlegały one zwierzchnictwu arcybiskupstwa mogunckiego.

Ośrodkiem państwa ruskiego były obszary położone nad środkowym Dnieprem. W IX wieku do szczególnego znaczenia doszły dwa ośrodki: leżący nad Dnieprem Kijów i Nowogród Wielki, położony nad jeziorem Ilmeń. Obydwa ośrodki opanowane zostały przez wojowników skandynawskich – tak zwanych Waregów. Kijów zdobyty został około 882 r. Datę tę uważa się za narodziny Rusi Kijowskiej. Państwo to rządzone było przez normańską dynastię Rurykowiczów, która bardzo szybko ulegała procesowi slawizacji. Do największej potęgi politycznej Ruś Kijowska doszła za panowania Włodzimierza Wielkiego. Dzięki dokonanym wcześniej podbojom stała się największym i najsilniejszym państwem słowiańskim. Jednak wraz z rozwojem wielkiej własności feudalnej pojawiły się siły odśrodkowe, zmierzające do osłabienia władzy księcia. Pod ich naporem Jarosław Mądry w 1054 roku podzielił państwo między synów, ustanawiając jednak stanowisko księcia zwierzchniego. Księciem tym, zgodnie z zasadą senioratu (starszeństwa) miał być najstarszy spośród Rurykowiczów. Wkrótce doszło jednak do walk między książętami w wyniku których poszczególne księstwa stały się faktycznie niezależnymi państwami. Włodzimierz Wielki zdecydował się w 988 roku przyjąć chrześcijaństwo z Bizancjum, z którym Ruś utrzymywała ożywione kontakty handlowe. W ten sposób Ruś Kijowska znalazła się w strefie wpływów kultury bizantyjskiej. Za przykładem Bułgarów Ruś wprowadziła obrządek słowiański. Przyczyniło się to do rozwoju piśmiennictwa na Rusi.

Głagolica

Najstarsze znane pismo słowiańskie, którego stworzenie przypisuje się misjonarzowi-apostołowi Konstantemu zwanemu Cyrylem, który wraz z bratem Metodym zapisał w IX wieku za jego pomocą język słowiański używany w okolicach Salonik; głagolica była pierwotnym alfabetem języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, który miał być językiem liturgicznym Słowian, a w swojej późniejszej fazie rozwojowej, jako język cerkiewnosłowiański na wiele wieków pozostał językiem literackim wykształconych warstw w kręgu religii prawosławnej.

Główne zajęcia

Słowianie zaspokajali wszystkie swoich potrzeb wyrobami własnej produkcji i dążyli do samowystarczalności. Stąd, np. tkactwo i stolarka miały charakter domowy. Słowianie zajmowali się głównie rolnictwem, ale także hodowlą, rybołustwem, garncarstwem, kowalstwem i handlem. Po wycinaniu lasów zaczynali tam uprawiać proso, żyto, jęczmień, len, chmiel, pszenice, owies. Kobiety zajmowały się dziećmi, gotowały, szyły ubrania. Dzieci już od najmłodszych lat pomagały rodzicom.

Domy

Praktycznie całą powierzchnie naszego kraju zajmowały lasy, do których ludzie nawet nie wchodzili w obawie przed demonami. gdzieniegdzie były wyspy osadnictwa. Początkowo Słowianie zamieszkiwali w niewielkich, otwartych osadach złożonych z kilku domów, wewnątrz których znajdowało się palenisko lub kamienny piec. Grody obronne zaczęli budować dopiero w VII wieku. Wioske zamieszkiwało 100-200 osób, było to ok. 20-30 domów. Na każdą rodzinę pzypadała chtka max.25m^2. Domy były małe z powodu łatwiejszego ogrzewania zimą i stylu życia. Dom można było zbudować w 1 rok dla ludzi nie był on tak cenny jak, np. zwierzęta, biżuteria, srebrne ozdoby.

Odzież

i materiały

Skóry: były produktem luksusowym, najczęściej używano skór krów, koz i koni, robiono z nich ,np. czapki, buty, kaftany, pasy, płaszcze jesienne/zimowe. Wełna: idealna na każdą pore roku. łatwo dostępna, była często używana do różnego rodzaju ubrań. Len: używany głównie latem, zimą przy ciele jako podkoszulek lub kobiece giezło. Jego produkcja nie była tak opłacalna jak produkcja wełny. Jedwab: tylko dla bardzo bogatych. Ubrania miały neutralne kolory, były bardzo żadko farbowane (dodatkowy koszt) ewentualnie farbowano na kolor czerwony.

Chąśnicy

Określenie stosowane wobec słowiańskich wojowników, walczących na podobieństwo skandynawskich wikingów.

W czasie wojen formowała się wokół wodza drużyna. Gdy okres wojen się przedłużał, drużyna prze­kształcała się w grupę zawodowych wojowni­ków, popierających agresywną poli­tykę wobec sąsiadów.

Religia Słowian

Na tle innych pogańskich ludów Europy religia Słowian należy do najsłabiej poznanych

Bogowie

Obrzędy

Demony

Obrzędy słowiańskie są mocno zakorzenione w kulturze polskiej. Po przyjęciu chrześcijaństwa zostały zastąpione podobnymi świętami.

To byty nadprzyrodzone, które są między bogami a ludźmi, o cechach na wpół ludzkich i na wpół boskich.

Bogowie słowiańscy byli najczęściej uosobieniem wszechmocnej przyrody.

Pogrzeby

Ciała zmarłych palono i składano w płytkich grobach, na których sypano kopce - tzw. kurhany. Zwyczaj palenia zwłok zaczął zanikać pomiędzy IX a XI wiekiem. Wyprawiając zmarłemu pogrzeb, bliscy dbali o to, by wyposażyć go w jego dobra, które mogą być mu potrzebne w nowym świecie. Ubierano go w najlepsze szaty, czasem biżuterię, dawano mu też pieniądze i przedmioty codziennego użytku, np. broń, a następnie palono wraz z całym dobytkiem na przyszłe życie. Praktyka ta miała swoje uzasadnienie w tym, że osoba należycie wyposażona na tamtym świecie, z pewnością nie wróci do wcześniejszego świata pod zmienioną postacią jako upiór bądź inny demon.

Jedzenie

Podczas świąt jadło się kołacza, rosół, pito miód i wino. Jeśli chodzi o napoje, to najczęściej pito wodę, mleko, oskołę (sok brzozowy), kwas chlebowy, maślankę, serwatkę i piwo. Do przygotowywania potraw służyły gliniane naczynia – misy, garnki i dzbany; słowiańską zastawę uzupełniały sprzęty drewniane – talerze, łyżki i czerpaki. Gotowano na paleniskach, rzadziej w kociołkach zawieszanych nad ogniem. Ceramika Słowian musiała cieszyć się popularnością wśród sąsiednich ludów,

Ludzie byli chudzi, grubi byli tylko ludzie bogaci i nic nie robiący, np. władcy księza biskupi, wyżsi urzędnicy. ludzie jedli to co sami wyhodowali i zrobili, czyli kasze, chleby, wyroby mączne, sery, masło, jajka, mięso hodowlane, zbierano jagody i grzyby, łowiono ryby, hodowano ogórki, cebule, czosnek, bób, fasole, rzepe. Mięso dzikie (z polowań) stanowiło tylko 10% diety (polowano dla rozrywki, skór i futer). Potrawa musiała być łatwo podzielna i sycąca. Sól była wtedy bardzo cenna.

Wzmianki

• Słowianie jako pierwsi zaczęli dodawać do piwa chmielu.
• Sól, drogie materiały, broń, dobrej jakości narzędzia były trudne do zdobycia
• Ludzie starsi byli szanowani, bo byli skarbnicą wiedzy.
• To Słowianie wprowadzili do kultury europejskiej postać wampira.
• Słowianie, co było rzadkością w średniowieczu, dbali o higienę. Każda wieś posiadała przynajmniej jedną łaźnię.
• Ważne decyzje dotyczące plemienia podejmował wiec, będący zebraniem wszystkich wolnych mężczyzn.
• Ludzie praktycznie nie podróżowali podróżolali kupcy, ludzie związani z księciem i wojowie

VI w.

680 r.

882 r.

1 poł. IX w.

Wędrówka Słowian

Początek Rusi Kijowskiej

Początek państwa Wielkomorawskiego

Powstanie państwa Bułgarskiego

2 poł. IX w.

623 r.

862 r.

Początek jednoczenia ziem czeskich

Misja Konstantyna i Metodego

Powstanie państwa Samona

Bibliografia

YouTube:

Wikipedia:

Inne:

Dziękuję za uwagę!