WOS Władza wykonawcza

Władza wykonawcza: Prezydent RP i Rada Ministrów

Zagadnienia

Co to jest republikańska forma rządów?

kto sprawuje w Polsce władzę wykonawczą?

Jak wybieramy prezydenta?

Jakie kompetencjie ma prezydent?

kto wchodzi w skład rządu?

Jakie kompetencje ma Rada Ministrów?

Republikańska forma rządów

Republika- rzecz publiczna. Rzecz wspólna. Polska jest republiką. Mówi o tym sama nazwa i art.1 Konstytucji. Art. 1. Konst.Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Władza wykonawcza

Władza wykonawcza (egzekutywa) bezpośrednio zarządza sprawami państwa lub samorządu. Wykonuje prawo, które uchwalone przez władzę ustawodawczą. Realizuje zadania państwowe w dziedzinie polityki wewnętrznej i zewnetrznej państwa.

Cel lekcji

1. Dowiesz się, kto w Polsce sprawujewładzę wykonawczą 2. Poznasz kompetencje prezydenta i premiera

Władza wykonawcza w Polsce

Prezes (premier)i Rada Monistrów (rząd)

Prezydent

Wybór

Prezydent

• Prezydentem może zostać każdy obywatel polski, który ukończył 35 rok życia i posiada pełnię praw wyborczych.
• Prawo zgłaszania kandydatów na stanowisko prezydenta przysługuje organizacjom politycznym, społecznym oraz grupie co najmniej 100 tys. obywateli (podpisy).
• Wybory są przeprowadzane w sposób większościowy – za wybranego uważa się kandydata, który otrzymał więcej niż połowę ważnych głosów (nie liczy się frekwencja wyborcza).
• Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości, przeprowadza się II turę wyborów, 14 dni po pierwszej.
• Do II tury przechodzi 2 kandydatów, którzy w pierwszej turze uzyskali największą liczbę głosów.
• Wygrywa ten kandydat, który uzyskał większą ilość ważnych głosów
• Ważność wyboru stwierdza Sąd Najwyższy.

Kompetencje prezydenta RP:

• jako głowy państwa
• nadaje obywatelstwo polskie,
• nadaje ordery i odznaczenia,
• nadaje tytuły naukowe profesora zwyczajnego,
• ma prawo łaski,

• wobec Rady Ministrów – w zakresie władzy wykonawczej
• desygnuje premiera a na jego wniosek ministrów, na wniosek premiera dokonuje zmian w składzie rządu,
• występuje z wnioskiem do Sejmu o pociągniecie członka rządu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu,
• w określonych przypadkach zwołuje nadzwyczajne posiedzenie rządu, któremu przewodniczy (Jest to Rada Gabinetowa – nie przysługują jej kompetencje Rady Ministrów)

• w stosunku do Sejmu i Senatu
• – w zakresie władzy ustawodawczej
• zarządza wybory do Sejmu i Senatu,
• zwołuje pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu,
• ma prawo rozwiązać parlament w przypadku nie uchwalenia przez Sejm ustawy budżetowej w określonym czasie oraz gdy nie zostanie powołany rząd w procedurze trzech kroków,
• podpisuje ustawy i zarządza ich ogłoszenie w Dzienniku Ustaw,
• posiada prawo weta ustawodawczego,
• ma prawo wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją,
• ma prawo inicjatywy ustawodawczej,
• wydaje rozporządzenia i zarządzenia w celu wykonania ustaw

Kompetencje prezydenta

wobec władzy sądowniczej - powołuje sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa - powołuje prezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz 1 członka Krajowej rady Sądownictwa

Rada Ministrów - rząd

skład Rady Ministrów – wskład Rady Ministrów wchodzą Prezes Rady Ministrów (premier), wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie oraz przewodniczący określonych w ustawie komitetów. Rada Ministrów działa kolegialnie (jest wieloosobowa).

2.Rada Ministrów - rząd

• prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa,

• zapewnia wykonanie ustaw i wydaje rozporządzenia,

• kieruje całością administracji rządowej oraz koordynuje jej działania,

• sporządza projekt budżetu państwa oraz kieruje ich wykonaniem,

• sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności, zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne,

• nadzoruje działania samorządu terytorialnego.

3. Premier i rząd ponoszą odpowiedzialność polityczną i konstytucyjną.

Rada Ministrów ponosi odpowiedzialność polityczną przed Sejmem za swoją działalność.

• Może zostać odwołana przez Sejm za podejmowane decyzje (negatywna ocena działalności rządu).
• Sejm może przegłosować wotum nieufności wobec rządu lub poszczególnego ministra, bezwzględną większością głosów.
• Konstruktywne wotum nieufności - uchwała o wotum nieufności wobec rządu, która zawiera nazwisko kandydata na premiera . W tym przypadku odwołanie rządu łączy się jednocześnie z powołaniem nowego premiera.
• Premier i ministrowie ponoszą odpowiedzialność konstytucyjną – za naruszenie konstytucji lub ustaw.

4. Warunki wcześniejszego opróżnienia urzędu Prezydenta RP

Opróżnienie urzędu Prezydenta może nastąpić wskutek:

- śmierci Prezydenta, - zrzeczenia się urzędu,

• uznanie przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia.,
• złożenia z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu, w przypadku złamania przez Prezydenta RP konstytucji . Prezydent może przejściowo nie pełnić swoich obowiązków, wówczas jego funkcje przejmuje marszałek Sejmu.

+info

Dziękuję!