Mickiewicz Sonety podsumowanie

A. Mickiewicz "Sonety krymskie" podsumowanie

„Sonety krymskie” A. Mickiewicza - cykl 18 wierszy - ukazały się w 1826 roku w Moskwie (wraz z dwudziestoma trzema „Sonetami odeskimi” – które miały charakter miłosno – erotyczny) - cykl stanowi poetyckie świadectwo podróży Adama Mickiewicza na Krym w 1825 roku (po procesie filomatów poeta zamieszkał w Odessie; wybrał się na Krym w towarzystwie przyjaciół, m.in. Karoliny Sobańskiej, Jana Witta i Henryka Rzewuskiego. Odwiedził miejsca, które wprowadził do swoich utworów, czyli: Bakczysaraj, Bajdary, Czufut‑Kale, Ałusztę, okolice Ajudahu)

Fascynująca podróż do krainy Orientu stała się wielką inspiracją poetycką. Potraktowana została ta podróż jednak w utworach dość swobodnie, dzięki czemu stała się przede wszystkim świadectwem opisu wrażeń i emocji.Podmiot liryczny to: - wygnaniec tęskniący za ojczyzną - człowiek samotny / osamotniony - turysta dostrzegający otaczające go piękno, ciekawy świata, ludzi, kultury - pielgrzym chcący poznać tajemnicę istnienia - w roli mieszkańca Krymu

Utwory cyklu nie zostały ułożone zgodnie z trasami turystycznymi, ale według wrażeń, jakie wywoływały miejsca oglądane przez poetę. Wśród sonetów: a) tematyka morska b) obraz kultury i dawnej potęgi chanów krymskich c) obraz kultury islamu d) opisy krajobrazów *każda tematyka wywołuje refleksje podmiotu lirycznego na temat człowieka, jego miejsca w świecie (nostalgia, ulotność życia ludzkiego, nieuchronność przemijania, samotność wśród ludzi)

„Sonety krymskie” – cykl obejmuje następujące utwory: Stepy akermańskie Cisza morska Żegluga Burza Widok gór ze stepów Kozłowa* Bakczysaraj Bakczysaraj w nocy Grób Potockiej Mogiły Haremu* Bajdary Ałuszta w dzień Ałuszta w nocy Czatyrdah* Pielgrzym* Droga nad przepaścią w Czufut-Kale* Góra Kikineis* Ruiny zamku w Bałakławie Ajudah*W sonetach oznaczonych gwiazdką występuje bohater liryczny – Pielgrzym, Mirza lub obaj.

Nowatorstwo „Sonetów krymskich” - ujęcie sonetów w cykl 18 utworów = wymiar dzieła epickiego - odejście od tematu miłości do wybranki / wybranka - obecność tzw. „poetyki zachwytu” = zmysłowe opisy piękna dzikiej przyrody - udramatyzowanie i urozmaicenie utworów poprzez wprowadzenie dwóch bohaterów: Pilgrzyma i Mirzy - swobodne potraktowanie granicy między częścią opisową a refleksyjną - temat poszczególnych sonetów pretekstem do wyrażenia refleksji na temat człowieka (siebie i ogółu) - zastosowanie różnych układów rymów

Pojęcia - przypomnienieSonet- utwór poetycki zbudowany z dwóch strof czterowersowych (o rymach okalających w układzie ABBA) i dwóch trzywersowych (o układzie rymów CDC DCD lub CDE CDE)- klasycznej formie dwie pierwsze strofy mają charakter opisowy, a dwie ostatnie – refleksyjnyEgzotyzm- wprowadzenie do dzieła literackiego elementów zaczerpniętych z odległych krajów i kultur; mogą to być składniki świata przedstawionego: miejsca, postacie, wątki, a także formy literackie- celem tego zabiegu jest wywołanie nastroju, efektu tajemniczości, zaspokojenie ciekawości, potrzeby inności, przeżycia przygody- odmianą egzotyzmu jest m.in. orientalizm Orientalizm- odmiana egzotyzmu- nurt w kulturze Zachodu będący wyrazem zainteresowania kulturą, religią i obyczajowością ludów Wschodu (Orientu) / zwłaszcza kulturą hinduską, japońską, arabską, perską, turecką, chińską/

Koloryt lokalny - obecność w dziele cech charakterystycznych dla opisywanego kraju czy obszaru; służy do unaoczniania inności bądź egzotyki danego miejsca i jest osiągany zazwyczaj przez stylizowanie języka pisarza na język mieszkańców opisywanej krainy- koloryt lokalny tworzą także odwołania do mentalności ludzi zamieszkujących dane miejsce, do ich sposobu widzenia świataNokturn - literatura: utwór liryczny o refleksyjnej tematyce, opisujący nocne rozmyślania lub nastrojowe nocne krajobrazyLiryka roli typ liryki, w której podmiot mówiący wciela się w wykreowaną postać, dzięki czemu może wiarygodniej przybliżyć czytelnikom mentalność osoby mówiącej i charakterystyczny dla niej sposób postrzegania świata.

Dziękuję

M. Mak-Matusiak