Budowa i funkcjonowanie układu odpornościowego

Temat: Budowa i funkcjonowanie układu odpornościowego.

Czy wiesz, że w twoim organizmie żyje armia, której wyspecjalizowane jednostki sprawdzają każdego dnia swoje rewiry? Gdy tylko znajdą wroga, ruszają do walki! To limfocyty bronią twojego organizmu przed szkodliwymi czynnikami pochodzącymi ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego.

SŁOWNICZEK

Odporność -to zespół różnych barier i mechanizmów działających w organizmie człowieka, dzięki którym możliwa jest obrona przed przynoszącymi choroby wirusami, bakteriami, grzybami. Zakażenie (infekcja) – wniknięcie do organizmu czynnika chorobotwórczego (patogenu), np. bakterii chorobotwórczych lub wirusów. Antygeny to cząsteczki (najczęściej białek lub cukrów) występujące na powierzchni patogenu. Są rozpoznawane przez układ odpornościowy jako obce i wywołują w organizmie reakcje odpornościowe (odpowiedź immunologiczną). Patogen - to czynnik zakaźny, np. bakteria, wirusPrzeciwciała - specyficzne białka, cząsteczki wytworzone przeciwko jednemu konkretnemu antygenowi, z którym mogą się połączyć i unieszkodliwić go, ponieważ mają dopasowaną do niego budowę.

Funkcje układu odpornościowego to: - odróżnianie obcych komórek i cząsteczek organizmu od własnych, - zwalczanie infekcji, - usuwanie nieprawidłowych komórek ciała.

BUDOWA UKŁADU ODPORNOŚCIOWEGO

Układ odpornościowy (immunologiczny) tworzą narządy, tkanki, komórki oraz cząsteczki zaangażowane w mechanizmy obronne organizmu.Należą do nich: - tkanki i narządy układu limfatycznego, - komórki układu odpornościowego m.in. granulocyty, makrofagi, limfocyty oraz komórki tuczne. - pojedyncze cząsteczki, np. przeciwciała, białka ostrej fazy oraz cytokiny.

Ze względu na różnice w budowie i funkcji wyróżnia się kilka rodzajów krwinek białych.

odporność

wrodzona (nieswoista)

nabyta (swoista)

bierna

czynna

sztuczna

naturalna

sztuczna

naturalna

Swoiste i nieswoiste mechanizmy odporności uzupełniają się wzajemnie. Mechanizmy odporności wrodzonej działają natychmiast po wniknięciu czynnika chorobotwórczego do tkanek. Natomiast rozpoznanie obcych antygenowi wytworzenie przeciw nim przeciwcial, czyli reakcja swoista, jest procesem trwającym nawet kilka dni.

Szczepionka

Co zawiera szczepionka ?Szczepionka zawiera osłabione lub zabite bakterie chorobotwórcze, lub ich antygeny. Po co szczepimy ?W wyniku wprowadzenia do organizmu drobnoustrojów organizm broni się i wytwarza specyficzne przeciwciała, które cały czas są we krwi. Do tego niektóre limfocyty zapamiętują wroga i w przypadku następnego spotkania błyskawicznie go neutralizują. Kiedy szczepimy ?Warunkiem koniecznym do podania szczepionki jest dobry stan zdrowia. Organizm musi mieć siły do obrony i wytworzenia przeciwciał.Odporność nabyta w wyniku szczepienia jest długotrwała, ale trzeba je powtarzać. Tylko w niektórych chorobach zdobywamy odporność na całe życie.

Surowica

Surowica odpornościowa to preparat zawierający już gotowe przeciwciała lub antytoksyny. Surowicę odpornościową uzyskuje się z krwi zwierząt zarażonych daną chorobą. Surowicę odpornościową podaje się pacjentom zarażonym daną chorobą w celu zapobieżenia rozwoju infekcji. Odporność nabyta tą drogą jest krótkotrwała. Surowica odpornościowa to preparat zawierający już gotowe przeciwciała lub antytoksyny. Surowicę odpornościową uzyskuje się z krwi zwierząt zarażonych daną chorobą. Surowicę odpornościową podaje się pacjentom zarażonym daną chorobą w celu zapobieżenia rozwoju infekcji. Odporność nabyta tą drogą jest krótkotrwała.

Trzy linie obrony organizmu

notatka do zesztu

Odporność -to zespół różnych barier i mechanizmów działających w organizmie człowieka, dzięki którym możliwa jest obrona przed przynoszącymi choroby wirusami, bakteriami, grzybami.Immunologia - nauka zajmująca się badaniem funkcjonowania układu odpornościowego.Antygeny to cząsteczki (najczęściej białek lub cukrów) występujące na powierzchni patogenu. Są rozpoznawane przez układ odpornościowy jako obce i wywołują w organizmie reakcje odpornościowe (odpowiedź immunologiczną). Przeciwciała - specyficzne białka, cząsteczki wytworzone przeciwko jednemu konkretnemu antygenowi, z którym mogą się połączyć i unieszkodliwić go, ponieważ mają dopasowaną do niego budowę.

notatka do zesztu

Krwinki białe czyli leukocyty możemy podzielić na trzy grupy:MAKROFAGI - posiadają właściwości żerne, unieszkodliwiają i wchłaniają drobnoustroje.LIMFOCYTY T - rozpoznają i zapamiętują obce antygeny oraz przekazują informację o zagrożeniu innym krwinkom białym.LIMFOCYTY B - wytwarzają przeciwciała, potrafią zapamiętać obce antygeny i po ich ponownym wniknięciu szybciej na nie reagować. Rodzaje odporności:Odporność wrodzona - wystepuje od narodzin człowieka, jest nieswoista - rozpoznaje i walczy z każdym elemenentem uznanym za niebezpieczny. Jej elementy to: skóra, odruchy obronne, urzesione komórki, wydzieliny, komórki żerne

notatka do zesztu

Odporność nabyta - rozwija się w ciągu życia człowieka w wyniku kontaktu z obcymi antygenami, jest swoista - precyzyjnie rozpoznaje i zwalcza określone antygeny.Elementy jej to: limfocyty T, limfocyty B,Szczepionka - celowe wprowadzenie do organizmu martwych lub osłabionych drobnoustrojów, dzięki czemu układ odpornościowy może je zapamiętać i wykształcić na nie odporność.Surowica - osocze pozbawione włóknika, czyli fibrynogenu, oraz czynników krzepnięcia. Podaje się ją w przypadku braku przeciwciał w organizmie. Podaje się ją pacjentom w trakcie infekcji - po kontakcie z patogenem.

Dziękuję!