Pajęczaki

Dlaczego cykady "cykają"?

Wyłącznie samce cykad wytwarzają te charakterystyczne dźwięki. Służą one ważnej potrzebie - aby po prostu zwabić samice. Cykady posiadają na bokach odwłoku membrany, zwane timbalami. Wprowadzają je w wibracje za pomocą mięśni, a dźwięki wzmacniane są przez specjalne poduszki powietrzne. Dzięki takiej konstrukcji cykanie słyszalne jest nawet z odległości kilometra, a poziom natężenia dźwięku przekracza 100 dB. Jego moc jest więc porównywalna do siły dźwięku motocykla bez tłumika lub piły łańcuchowej!

Pajęczaki - stawonogi, które mają cztery pary odnóży.

cechy Charakterystyczne

1. Zwierzęta głównie lądowe.

2. Budowa zewnętrzna.

Topik to pająk stale żyjący pod powierzchnią wody. Oczywiście to wciąż pająk i nie wykształcił żadnych skrzelotchawek. Ale dzięki swoim przystosowaniom nie ma on żadnych problemów ani z oddychaniem, poruszaniem się, polowaniem ani z każdą inną czynnością życiową które odbywają się pod wodą. Aby to wszystko było możliwe, topik rozpina między roślinami wodnymi gęsto utkaną płachtowatą sieć. Następnie wychodzi na powierzchnie i wynurza z wody koniec odwłoka, krzyżując dodatkowo tylne nogi między którymi znajdują się nici pajęczyny. Dzięki szybkiemu zejściu pod wodę, zabiera za sobą bańkę powietrza, która przylepia się do odwłoka i utrzymuje się dzięki specjalnym włoskom. Pająk transportuje ją do swojej sieci tworząc powietrzny domek w kształcie dzwona lub kopuły. Wejście do środka znajduje się od dołu, tam też topik czyha na przepływające owady wodne: kijanki, larwy ryb i inne drobne stworzenia. Schwytaną ofiarę pająk zjada w swoim powietrznym lokum.

budowa ciała

1. Ciało zbudowane z głowotułowia i odwłoka. 2. Brak czułków. 3. Cztery pary odnóży krocznych. 4. Dwie pary odnóży gębowych. 4. Ciało pokryte chitynowym oskórkiem.

tygrzyk paskowany

bagnik nadwodny

Nogogłaszczki

Szczękoczułki

Nogogłaszczki To odnóża gębowe, które służą do chwytania i rozdrabniania pokarmu. Pełnią również funkcję narządów dotyku.

Szczękoczułki To odnóża gębowe, które służą do ataku i obrony. Są zakończone ostrym, ruchomym pazurem z ujściem gruczołów jadowych.

Odnóża Gębowe

Ile i jakie oczy mają pająki?

Większość gatunków pająków ma 4 pary oczu, czyli ma ich osiem. U innych gatunków oczu może być mniej (3 lub 2 pary). Są to oczy proste. Zazwyczaj jedna para jest duża, a pozostałe mniejsze, rozmieszczone w różnych miejscach na głowie. Występuje kilka prymitywnych pająków które oczu nie posiadają wcale np. te które żyją w jaskiniach.

Znajdują się w tylnej części odwłoka pająków, po brzusznej stronie. Mają tam ujścia gruczoły przędne, produkujące ciekłą, białkową substancję, która po zetknięciu z powietrzem krzepnie w postaci nici pajęczej.

Skorpiony posiadają na końcu odwłoka charakterystyczny kolec jadowy, dzięki któremu drapieżnik uśmierca ofiarę.

Co to są kądziołki przędne?

Odżywianie Pajęczaków

Większość pajęczaków jest drapieżnikami, do zabijania ofiary używają jadu. Potrafią chwytać swoje ofiary na różne sposoby: ścigają je, atakują z ukrycia lub łowią do samodzielnie zbudowanych sieci. Polują na inne stawonogi, a nawet na ptaki czy ryby. U pająków wstępne trawienie odbywa się na zewnątrz ciała.

krzyżak ogrodowy

tygrzyk paskowany

Pajęczaki są rozdzielnopłciowe, często występuje dymorfizm płciowy (samica większa). Większość pajęczaków jest jajorodna (wyjątek: niektóre skorpiony). W rozwoju nie występuje larwa (wyjątek: roztocza). Zapłodnienie najczęściej jest wewnętrzne.

rozmnażanie pajęczaków

krzyżak ogrodowy

Znaczenie pajęczaków

przędziorek chmielowiec

Przenoszą i wywołują choroby.

Element sieci pokarmowej.

Jad pająków i skorpionów jest niebezpieczny dla człowieka.

Są sprzymierzeńcami w walce z owadami, zjadają komary i muchy.

Pasożyty roślin i zwierząt wyrządzają szkody gospodarcze: wywołują choroby, niszczą uprawy i magazyny żywności.

czarna wdowa

• Nić pajęcza jest bardzo mocna i wytrzymała, dlatego człowiek wykorzystuje ją w operacjach chirurgicznych oka.
• Pajęczyna krzyżaka jest w zasadzie jednorazowego użytku. Każdej nocy krzyżak pożera własną sieć, a na jej miejsce plecie zupełnie nową.
• Prawdziwym rekordzistą jest tu madagaskarski krzyżak, u którego średnica sieci sięga 2,8 m, a skrajne nici dochodzą do... 25 m długości!
• Zaleszczotek książkowy jest często spotykany w ulach, gdzie zjada szkodniki pasiek, oraz w domach, w których żywi się szkodnikami zjadającymi papier.

Jakie pająki żyją w Polsce i czy są groźne?

W naszym kraju żyje ponad 820 gatunków pająków. Które z nich są jadowite? Odpowiedź brzmi – prawie wszystkie! Tylko dwa z nich nie mają jadu. Pozostałe przy pomocy trującej wydzieliny zabijają swoje ofiary. Polskie pająki nie są bowiem groźne dla człowieka. Ugryzienie boli oczywiście przez jakiś czas, podobnie jak ukąszenia różnych owadów, niemniej jednak nie jest dla nas niebezpieczne.