Pan Tadeusz

"Pan Tadeusz" szybka powtórka

"Pan Tadeusz" szybka powtórka

Apostrofa

Litwo! Ojczyzno moja! Ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Księga pierwsza

Księga siódma

Księga druga

Księga ósma

Księga trzecia

Księga dziewiąta

Księga dziesiąta

Księga czwarta

Księga jedenasta

Księga piąta

Księga szósta

Księga dwunasta

Księga 1 Gospodarstwo

Tadeusz po latach nauki w Wilnie wraca do Soplicowa, do domu swojego stryja, gdzie się wychował. W swoim dawnym pokoju spotyka nieznajomą dziewczynę. Widzi ją tylko przez chwilę, ale jest nią oczarowany. Podczas wieczornej uczty miejsce obok Tadeusza zajmuje piękna nieznajoma - Telimena. Młodzieniec jest przekonany, że to ta sama osoba, którą zobaczył w swoim pokoju. Cały wieczór spędzają na rozmowie, nie zwracając uwagi na innych gości.

Księga 2 Zamek

Następnego ranka całe towarzystwo rusza na polowanie. Hrabia po drodze zatrzymuje się pod murami zamku. Spotyka tam Gerwazego, który opowiada mu historię związaną z tym miejscem i przekonuje, aby nie rezygnował z zamku na rzecz Sędziego. Po tej rozmowie Hrabia, chcąc dołączyć do myśliwych, przejeżdża koło sadu. Zauważa tam Zosię i zatrzymuje się zachwycony urodą dziewczyny, ale niespodziewanie przepędza go ksiądz Robak. Po polowaniu zaproszono wszystkich na śniadanie do Soplicowa. Tadeusz cały czas towarzyszy Telimenie.

Księga 3 Umizgi

Hrabia wraca do domu i znowu widzi Zosię. Jednak rozmowa z nią bardzo go rozczarowuje – tajemnicza „nimfa” okazuje się prostą, naiwną dziewczyną. Tymczasem szlachta goszcząca w Soplicowie wybiera się na grzyby. Sędzia korzysta z okazji, aby na osobności porozmawiać z Telimeną. Okazuje się, że ojciec Tadeusza pragnie, aby młodzieniec poślubił Zosię. Telimena nie zgadza się, tłumacząc, że Zosia jest za młoda, a Tadeusz powinien ożenić się z miłości. Po odejściu Sędziego do Telimeny dołącza Hrabia, a następnie Tadeusz, któremu Telimena dyskretnie wręcz klucz i liścik. Kiedy wszyscy spotykają się na obiedzie, przybywa gajowy z wiadomością, że w okolicy pojawił się niedźwiedź. Następnego ranka ma się odbyć polowanie.

Księga 4 Dyplomatyka i łowy

Po romantycznym wieczorze spędzonym u Telimeny Tadeusz zasypia na polowanie. Budzi go Zosia i wtedy chłopak uświadamia sobie, że to ją, nie Telimenę, widział w swoim pokoju. Zły sam na siebie, natychmiast wyrusza, aby dogonić myśliwych. Znajduje się akurat obok Hrabiego, gdy prosto na nich wychodzi z lasu rozwścieczony niedźwiedź. Obaj młodzieńcy strzelają równocześnie, ale pudłują. Życie ratuje im ksiądz Robak, zabijając zwierzę celnym strzałem z broni wyrwanej Gerwazemu. Bernardyn dołączył do myśliwych w ostatniej chwili, gdyż spędził poranek w karczmie Jankiela, namawiając okoliczną szlachtę do powstania.

Księga 5 Kłótnia

Gdy mężczyźni przebywają na polowaniu, Telimena postanawia przedstawić Zosię gościom i „wprowadzić ją w świat”. Pięknie czesze i stroi dziewczynę. Tadeusz, widząc je obie razem, czuje się bardzo nieszczęśliwy – wie, że popełnił błąd, który trudno mu będzie naprawić. Zdenerwowany, kłoci się z Telimeną, porzuca towarzystwo i biegnie do lasu. Po dłuższym błąkaniu się bez celu dostrzega Telimenę, próbującą się uwolnić od obłażących ją mrówek. Tadeusz pomaga jej i kochankowie się

godzą. Podczas kolacji, znów urządzonej przez Protazego w zamku, panuje nieprzyjemna atmosfera: Hrabia na złość Telimenie adoruje Zosię, co denerwuje Tadeusza. Ten z kolei krytycznie przygląda się Telimenie i zauważa, że nie jest już młoda. W dodatku do sali biesiadnej wkracza Gerwazy, aby nakręcić zegary. Wdaje się w kłótnię z Sędzią i Podkomorzym, a uczta kończy się ogólną bijatyką. Obrażony Klucznik postanawia zorganizować zajazd na Soplicowo.

Księga 6 Zaścianek

Oburzony awanturą podczas uczty Sędzia wysyła woźnego Protazego z pozwem do Hrabiego. Gdy dowiaduje się o tym ksiądz Robak, jest bardzo niezadowolony. Boi się, że waśnie między szlachtą przeszkodzą mu w organizacji powstania na Litwie. Postanawia odwiedzić Hrabiego i przekonać go do zgody. Przed dworem Hrabiego bernardyn spotyka się z Protazym. Okazuje się że gospodarza nie ma w domu – na czele uzbrojonej drużyny wyruszył do Dobrzyna.

Księga 7 Rada

Do Dobrzyna dotarły wieści o szykującym się powstaniu. Mieszkańcy zaścianka zebrali się na radzie i zawzięcie dyskutują. Gerwazy wykorzystuje ich bojowe nastroje i namawia ich do ataku na Soplicowo. Przypomina, że brat Sędziego w zmowie z Rosjanami zamordował Stolnika. Część szlachty jest gotowa wziąć udział w zajeździe, inni bronią Soplicy. Kiedy jednak w zaścianku pojawia się Hrabia na czele zbrojnego oddziału, Dobrzyńscy decydują się ruszyć na Soplicowo.

Księga 8 Zajazd

Po kolacji ksiądz Robak spotyka się sam na sam z Sędzią. Wyznaje mu, że jest jego bratem, Jackiem. Postanawia spróbować zatrzymać Dobrzyńskich. Gdyby zginął, Sędzia ma kontynuować jego działalność. Następnie do pokoju stryja przychodzi Tadeusz. Mówi, że musi natychmiast wyjechać, ale bardzo pokrętnie tłumaczy przyczyny swojej decyzji. Sędzia zaczyna podejrzewać, że jego bratanek uwiódł Zosię i teraz chce uciec. Zaraz po tej rozmowie Tadeusz spotyka Telimenę; kłócą się,

wreszcie kochanka zarzuca mu podłość i kłamstwo. Zrozpaczony Tadeusz postanawia utopić się w pobliskim stawie, jednak nad brzegiem wpada w ręce Hrabiego, zmierzającego do Soplicowa. Po chwili, bez większego oporu, zostają wzięci do niewoli pozostali mieszkańcy dworu. Tylko Protazemu udaje się uciec. Zwycięzcy opróżniają spiżarnię, zabijają drób, włamują się do piwnicy z winem. Zmęczeni i pijani zasypiają mocnym snem.

Księga 9 Bitwa

W Soplicowie pojawiają się rosyjscy żołnierze zawiadomieni przez kogoś o zajeździe i biorą do niewoli pijanych zwycięzców. Sędzia próbuje przekonać dowódcę Rosjan, majora Płuta, aby wypuścił pojmanych, ale ten się nie zgadza. Wtedy na dziedziniec wjeżdża ksiądz Robak, prowadzący kilka wyładowanych wozów, na których ukryta jest broń. Serdecznie wita się z Rosjanami i namawia ich do poczęstowania żołnierzy wódką. Gdy Płut obraża Telimenę, Tadeusz

uderza go w twarz i zaczyna się bitwa. Okazuje się, że Dobrzyńscy zostali rozkuci, więc mogą stanąć do walki. Ksiądz Robak zasłania Gerwazego przed rosyjską kulą i zostaje ciężko ranny. Ostatecznie zwyciężają Polacy i Podkomorzy przekonuje kapitana Rykowa do kapitulacji.

Księga 10 Emigracja / Jacek

Po bitwie spotykają się na naradzie Sędzia, Podkomorzy, ksiądz Robak i kapitan Ryków. Postanawiają ogłosić, że Rosjanie byli w Soplicowie z wizytą, upili się i Płut przypadkowo kazał żołnierzom strzelać. Majora, który mógłby świadczyć przeciwko szlachcie, zabił potajemnie Gerwazy. Ci, którzy brali najaktywniejszy udział w bitwie, mają wyjechać do Księstwa Warszawskiego. Sędzia proponuje, aby przed wyjazdem Tadeusz zaręczył się z Zosią, ale młodzieniec odmawia, nie chcąc wiązać dziewczyny.

Ksiądz Robak przywołuje do siebie Gerwazego, mówi mu, że jest Jackiem Soplicą i prosi go o prze baczenie. Opowieścią o swoim życiu przełamuje niechęć Klucznika, który w końcu wyznaje, że Stolnik przed śmiercią również przebaczył swojemu zabójcy. Nad ranem Jacek umiera.

Księga 11 Rok 1812

Jest wiosna następnego, 1812 roku. Do Soplicowa przybywają wojska napoleońskie, witane entuzjastycznie przez szlachtę. We dworze gości między innymi generał Dąbrowski. O poranku w kaplicy zostaje odprawiona msza, podczas której Podkomorzy ogłasza rehabilitację Jacka Soplicy. Tadeusz upewnia się, czy Zosia rzeczywiście go kocha i chce zostać jego żoną, nie chcąc, aby dziewczyna poślubiła go, kierując się tylko posłuszeństwem wobec opiekunów.Wszyscy szykują się do uczty zaręczynowej trzech par: Zosi i Tadeusza, Telimeny i Rejenta oraz Asesora i córki Wojskiego, Tekli.

Księga 12 Kochajmy się!

W Soplicowie odbywa się wielka uczta, podczas której Gerwazy ofiarowuje swój Scyzoryk generałowi Kniaziewiczowi. Tadeusz, jako nowy gospodarz Soplicowa, postanawia uwłaszczyć swoich poddanych (dać im wolność oraz ziemię). Wszyscy szykują się do uroczystego poloneza. Zosia prosi Żyda Jankiela, uznawanego za najlepszego cymbalistę, aby zagrał na jej zaręczynach. Jankiel najpierw wygrywa na cymbałach historię Polski – od Konstytucji 3 maja,

przez zabory, powstania, aż do przybycia wojsk napoleońskich. Wreszcie, przy dźwiękach poloneza, wszystkie pary ruszają do tańca na dziedzińcu soplicowskiego dworu.

Hmmm... Może jednak warto dla przypomnienia obejrzeć film...

Co powinniśmy wiedzieć?

• Jak wyglądał dwór w Soplicowie?
• Kto jest właścicielem dworu?
• Kim są inni mieszkańcy i goście?
• Czego dotyczyła kłótnia Asesora z Rejentem podczas wieczornej uczty?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Kim jest Hrabia?
• Jaką historię opowiedział Gerwazy Hrabiemu?
• Jakie uczucia łączą Tadeusza i Telimenę?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Czemu spotkanie z Zosią tak bardzo rozczarowało Hrabiego?
• Czemu Telimena odwleka decyzję o ślubie Zosi z Tadeuszem, zamiast zdecydowanie odmówić Sędziemu?
• O co kłócą się Tadeusz i Hrabia?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Kim był Jankiel?
• Jak, zgodnie z tradycją, zakończyło się polowanie?
• Jaką historię opowiedział Wojski myśliwym?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Dlaczego Protazy postanowił urządzić ucztę w zamku?
• Kto próbował obronić Gerwazego przed atakującą szlachtą?
• Co oznaczało słowo „zajazd”?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Kim byli Dobrzyńscy?
• Jakie zwyczaje panowały w Dobrzynie?
• Jak wyglądał Zaścianek Dobrzyńskich?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Na czyje słowa powołał się Gerwazy, nawołując do zajazdu?
• Kto sprzeciwiał się atakowi na Soplicowo?
• Jak nazywano przywódcę rodu Dobrzyńskich?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Jak Tadeusz tłumaczy stryjowi konieczność wyjazdu?
• Co proponuje Telimena Tadeuszowi?
• Jak Tadeusz reaguje na propozycje Telimeny?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Kim był major Płut?
• Dlaczego nikogo nie zdziwiło przybycie księdza Robaka z wozami?
• Jaką rolę odegrała w bitwie stara sernica?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Kim był kapitan Ryków?
• Dlaczego Hrabia również wyjeżdża z Litwy?
• O czym opowiedział Jacek Gerwazemu na łożu śmierci?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Co, oprócz rehabilitacji Jacka, ogłasza Podkomorzy po mszy?
• Dlaczego Tadeusz mógł zostać dłużej na Litwie, zamiast ruszyć z resztą wojska na Moskwę?
• Dlaczego Zosia zachwyciła wszystkich zebranych?
• Czyj spór zakończył się wreszcie w dniu uczty?

Co powinniśmy wiedzieć?

• Co pokazuje gościom podczas uczty Wojski?
• Dlaczego Rejent był nieszczęśliwy w dniu swoich zaręczyn?
• Dlaczego Hrabia wywołał skandal podczas uczty?
• Jaką tajemnicę wyjawił Gerwazy Zosi i Tadeuszowi?
• Jak kończy się „Pan Tadeusz”? Do czego w tym zakończeniu nawiązuje Mickiewicz?

Pomoc dla nadal zagubionych w gąszczu postaci by A.Kałamarska & S. Oszczyk

Pomoc dla zagubionych w gąszczu postaci (by Aneta Kałamarska & Sylwia Oszczyk)