Części mowy kl. 5

Temat: Części mowy - powtórzenie wiadomości.

Wszystkie formy czasownika (osobowe i nieosobowe - bezokolicznik - pić, jeść, spać; - no, -to) z negacją ,,nie'' piszemy rozdzielnie np. nie wyrzuciły, nie brać.

Harry trzyma różdżkę. Różdżka jest trzymana przez Harrego.

Turyści odwiedzają Wawel. Wawel jest odwiedzany przez turystów.

Wit Stwosz wyrzeźbił figury ołtarza. Figury ołtarza zostały wyrzeźbione przez Wita Stwosza.

Poetka zapisała wiersze. Wiersze zostały zapisane przez poetkę.

1. Czasownik

Zadanie:

Przykłady czasowników nieprzechodnich (nie mają strony biernej): leżeć, patrzeć, siedzieć, marzyć, śmiać się. Przykłady czasowników przechodnich: wynaleźć, oglądać, zamykać. Oto dowody: Kot leży na łóżku. – Kot jest (leżany?) na łóżku. (Oj, nie…) Bell wynalazł telefon. – Telefon został wynaleziony przez Bella.

Dlatego też jezioro nie może zostać ani obszednięte, ani obejdzione. I nic na tę lukę gramatyczną nie poradzimy.

Trudne formy czasu przeszłego.IŚĆ ja szedłem, ty szedłeś, on szedł ja szłam, ty szłaś, ona szła.

2. Przysłówek

Przysłówki najczęściej są tworzone od przymiotników.

Przysłówki najczęściej są tworzone od przymiotników.

3. Rzeczownik

Przysłówki najczęściej są tworzone od przymiotników.

Zadanie (kliknij, aby rozpocząć):

Temat rzeczownika to część wyrazu, która nie zmienia się podczas odmiany. ZAZNACZONO NA NIEBIESKO. Końcówka to końcowa część wyrazu, która zmienia się podczas odmiany i zależy od określonego przypadka. ZAZNACZONO NA RÓŻOWO.

W wielu rzeczownikach podczas deklinacji następuje wymiana głosek w temacie tzw. OBOCZNOŚCI.Miód, miodem, miodzie - ó:o, d:dz.

• r wymienia się na rz (mur - murze, góra - górze)
• ó na o ( lód - lodem, ogród - ogrodzie)
• ch na sz (mucha - musze)
• ą na ę (ząb - zęby, gołąb - gołębie)
• k na c (ręka - ręce)
• st na ść (most - moście)
• e na 0 (lew - lwu)
• 0 na e (matka - matek)

4. Przyimek

Przyimek to nieodmienna część mowy, która nie występuje samodzielnie, ale zawsze łączy się z innym wyrazem, najczęście z rzeczownikiem, z którym tworzy wyrażenie przyimkowe np. dla turysty, pod wodą, na Wawelu, po północy,

Przykładowe wyrażenia przyimkowe:w szafie, do Nowego Jorku, dla relaksu, po Nowym Roku, na koncert, bez smaku, w stolicy, nad poziomem, u Bartka, w sieci, ku słońcu, dla babci.

Ze względu na budowę przyimki dzielimy na: proste i złożone.

Subtitle

5. Przymiotnik

Związek rzeczownika z przymiotnikiem (nazywa cechy i właściwości)

6. Liczebnik

Przymiotnik odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje.

Liczebniki porządkowe możemy zapisać cyframi arabskimi, po których zwykle stawiamy kropkę, np. Zajął 3. miejsce.