Mięczaki - zwierzęta które mają muszlę

MIĘCZAKI – ZWIERZĘTA, KTÓRE MAJĄ MUSZLĘ

Cele lekcji: Wskażesz środowisko życia mięczaków. Wymienisz wspólne cechy mięczaków. Poznasz przedstawicieli mięczaków i ich tryb życia. Porównasz budowę zewnętrzną ślimaków, głowonogów i małży. Poznasz przykłady znaczenia mięczaków w przyrodzie i dla człowieka.

MIĘCZAKI – ŚRODOWISKO ŻYCIA

Mięczaki to zwierzęta o miękkim, delikatnym ciele, które u większości osłonięte jest muszlą. Największą grupą mięczaków są ślimaki.

Większość mięczaków żyje w wodach słonych, rzadziej słodkich. Nieliczne występują na lądzie, w miejscach wilgotnych i zacienionych.

MIĘCZAKI – BUDOWA ZEWNĘTRZNA

Ciało mięczaków jest podzielone na trzy części:

GŁOWA z czułkami

NOGA - silnie umięśniony narząd ruchu

WOREK TRZEWIOWY – zawiera większość narządów wewnętrznych, u większości chroniony przez muszlę

MIĘCZAKI – PODZIAŁ

Do mięczaków należą:

ŚLIMAKI

GŁOWONOGI

MAŁŻE

ŚLIMAKI – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Ślimaki zamieszkują zarówno środowiska lądowe, jak i wodne.

Większość ślimaków lądowych to roślinożercy, wśród gatunków wodnych dominują mięsożercy. Część ślimaków jest wszystkożerna, nieliczne są pasożytami.

Ślimak winniczek

ŚLIMAKI - BUDOWA

WOREK TRZEWIOWY

NOGA

CZĘŚCI CIAŁA:

GŁOWA

U większości ciało osłonięte muszlą.

Winniczek

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

ŚLIMAK WINNICZEK

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

WSTĘŻYK GAJOWY

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

BURSZTYNKA POSPOLITA

POZNAJ ŚLIMAKI LĄDOWE

ŚWIDRZYK LŚNIĄCY

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

ZATOCZEK ROGOWY

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

BŁOTNIARKA STAWOWA

POZNAJ ŚLIMAKI WODNE

ŻYWORÓDKA POSPOLITA

POZNAJ ŚLIMAKI MORSKIE

PORCELANKA (Cypraea chinensis)

GŁOWONOGI – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Głowonogi żyją wyłącznie w wodach mórz i oceanów.

Wszystkie są drapieżnikami polującymi najczęściej na ryby i skorupiaki.

Ośmiornica olbrzymia

GŁOWONOGI - BUDOWA

CZĘŚCI CIAŁA:

WOREK TRZEWIOWY

GŁOWA

LEJEK

RAMIONA

U większości NIE występuje muszla albo ma postać płytki ukrytej wewnątrz ciała.

Ośmiornica pospolita

POZNAJ GŁOWONOGI

MĄTWA ZWYCZAJNA

POZNAJ GŁOWONOGI

KAŁAMARNICA OLBRZYMIA

POZNAJ GŁOWONOGI

OŚMIORNICA ZWYCZAJNA

POZNAJ GŁOWONOGI

ŁODZIK PERŁOWY

MAŁŻE – ŚRODOWISKO I TRYB ŻYCIA

Występują wyłącznie w wodach, słonych i słodkich. Większość małży żyje zagrzebana w mule lub piasku.

Małże to filtratory, czyli organizmy żywiące się cząsteczkami materii organicznej i mikroorganizmami oddzielonymi z otaczającej wody.

Szczeżuja wielka

MAŁŻE - BUDOWA

WOREK TRZEWIOWY

NOGA

CZĘŚCI CIAŁA:

Ciało osłonięte dwuczęściową muszlą.

Brak głowy!

Racicznica zmienna

POZNAJ MAŁŻE

OMUŁEK JADALNY

POZNAJ MAŁŻE

SERCÓWKA POSPOLITA

POZNAJ MAŁŻE

MAŁGIEW PIASKOŁAZ

POZNAJ MAŁŻE

SZCZEŻUJA WIELKA

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW W PRZYRODZIE

Małże przyczyniają się do oczyszczania wód.

Są elementem sieci pokarmowych.

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW DLA CZŁOWIEKA

Są wykorzystywane do wyrobu pereł.

Są składnikiem pożywienia.

ZNACZENIE MIĘCZAKÓW DLA CZŁOWIEKA

Wyrządzają szkody wśród roślin uprawnych i niszczą przechowywane warzywa i owoce, np. pomrowik plamisty atakuje uprawy rzepaku.

NOTATKA: 1. Ślimaki: a) ciało składa się z głowy, nogi i worka trzewiowego, zazwyczaj jest osłonięte jednoczęściową muszlą, która zapewnia ochronę b) noga jest pokryta jest śluzem ułatwiającym pełzanie c) ślimaki wodne są zwykle mięsożerne, a lądowe roślinożerne d) przedstawiciele: wstężyk gajowy, winniczek. 2. Małże: a) ciało złożone z nogi i worka trzewiowego (brak głowy), okryte dwuczęściową muszlą b) są filtratorami c) żyją w wodzie d) przedstawiciele: sercówka jadalna, omułek jadalny. 3. Głowonogi: a) ciało zbudowane z głowy i worka trzewiowego, muszla nie występuje c) są drapieżnikami d) żyją w wodach mórz i oceanów e) przedstawiciele: kałamarnice, ośmiornice, mątwy.