Renesans

Renesans

Charakterystyka epoki

Opr. Monika Zaklikiewicz- Micał

Nazwa epoki

Ramy czasowe

Epoka wielkich odkryć

Renesansowe idee i hasła

Filozofia

Literatura

Nazwa epoki

fr. renaissance, wł. rinascita- odrodzenie (powtórne narodziny)= renesans

W Polsce nazywany "złotym wiekiem" ze wzgledu na ogromny rozwój kultury

Termin utrwalony dopiero w XIX w.

Włochy jako kolebka renesansu

Mówi się o odrodzeniu człowieka w renesansie, ponieważ odrzucono ideały średniowiecznej ascezy oraz pogląd, że jedyne, do czego ma dążyć człowiek, to życie wieczne. Podkreślano wartość życia ziemskiego oraz zwracano uwagę na niezwykłą godność każdego człowieka.

Odrodzenie kultury i literatury antycznej

Nazwa użyta po raz pierwszy przez Giorgio Vasariego

Odrodzenie starożytnej sztuki i architektury

Ramy czasowe

We Włoszech: II poł. XIVw.- początek XVIw.

W Europie: koniec XVw.- koniec XVIw.

1492r.- odkrycie Ameryki 1453r.- upadek Konstantynopola 1440r. lub 1450r.- wynalezienie ruchomej czcionki przez Gutenberga

W Polsce: koniec XVw.- lata 30. XVIIw.

1584r- śmierć Jana Kochanowskiego 1632r.- śmierć Zygmunta III Wazy 1629r.- śmierć Szymona Szymonowica

Epoka odkryć

1.Heliocentryczna teoria Mikołaja Kopernika i jego dzieło "O obrotach sfer niebieskich"

Read more

2.Odkrycia geograficzne: 1492- odkrycie Ameryki przez Kolumba 1498- Vasco da Gama dotarł do Indii 1519- 1522- Ferdynand Magellan opłynął kulę ziemską 1606- odkrycie Australii 1642- odkrycie Nowej Zelandii

3.Wynalezienie prasy drukarskiej w Niemczech przez Gutenberga

Renesansowe idee i hasła

*antropocentryzm- koncepcja filozoficzna stawiająca człowieka w centrum wszechświata i jako cel wszelkiej myśli *humanizm (łac. humanus- ludzki, związany z człowiekiem)- prąd umysłowy koncentrujący się na sprawach człowieka, jego godności i wolności *ad fontes (łac. do źródeł)- nawiązywanie do idei antycznych artystów, myślicieli *powrót do instytucji mecenatu *reformacja- ruch religijno- społeczny mający na celu odnowę chrześcijaństwa *zainteresowanie artystów tematami z życia codziennego *kształtowanie wizerunku Boga na podobieństwo człowieka, np. Bóg- artysta, Bóg- architekt świata *tworzenie literatury w językach narodowych *stosowanie kostiumu antycznego- mówienie o sprawach współczesnych przez odwołanie się do kultury antyku *afirmacja piękna ludzkiego ciała

info

Info

Info

*rozwój uniwersytetów w całej Europie- popularność nauk świeckich

W Polsce Akademia Krakowska

ośrodki rozwoju i wymiany mysli

*renesansowy klasycyzm: -zasada mimesis -zasada decorum -estetyczna jednorodność utworu- niełączenie przeciwstawnych kategorii eststycznych -harmonijna, uporządkowana konstrukcja dzieła

Filozofia

neoplatonizm

irenizm

sceptycyzm

makiawelizm

egalitaryzm

Literatura

*odrodzenie klasycznej łaciny *powrót do antycznych wzorców i motywów *popularnosć pism Wergiliusza, Horacego i Cycerona *wzorowanie utworów na regułach gatunkowych zawartych w "Poetyce" Arystotelesa *popularność gatunków wywodzących się z antyku: tragedia, komedia, pieśń, elegia, hymn *nowe gatunki literackie: fraszka, sonet, tren, nowela *okresy w literaturze polskiego renesansu

1584- 1629- schyłek renesansu zamknięty datą śmierci Szymona Szymonowica (ostatni poeta renesansu)

II poł. XVw. - 1506- początek polskiego drukarstwa (w 1503 Kasper Hochfeder zakłada w Krakowie drukarnię)

1506- 1543- twórczość poetów łacinskich (Jan Dantyszek, Andrzej Krzycki), wydanie dzieła Kopernika, wydanie pierwszej polskiej ksiażki ("Raj duszny" Biernata z Lublina)

1543- 1584- renesans dojrzały (twórczość Kochanowskiego, Andrzeja Frycza- Modrzewskiego, Mikołaja Reja)