cyberiada

cyberiada

stanisław lem

opracowała: dorota węgrzyn

future

Stanisław Lem 1921-2006 filozof, pisarz, futurolog, miłośnik nauki i motoryzacji Proszę, kliknij na nazwisko pisarza a dowiesz się więcej

CLOUD czyli świat przedstawiony

miejsce wydarzeń - Kosmos

wydarzenia - stwarzanie światów, urządzeń jako głowne zadanie Klapaucjusza i Trurla

bohaterowie - humanoidalni, czyli mający ludzkie cechy roboty, inżynierowie

czas wydarzeń - odległa przyszłość

Utopia. W bajce "Wyprawa pierwsza, czyli pułapka Gargancjana" Lem przedstawił cudowną receptę na ustanowienie pokoju na świecie. Trurl udał się do Potworyka a Klapaucjusz do króla Magieryka. Dwa państwa szykowały się do walki dzięki metodzie Gargancjana, którą zastosowali jednocześnie sprytni czarodzieje - konstruktorzy. Fabryki państw zaczęły produkować wtyczki, którymi byli połączeni żołnierze. Tymczasem, jako że dowolnych rozmiarów oddział stał się jedną osobą o połączonej sile wielu rozumów, armia zaczęła filozofować. W końcu, na polu bitwy wyznaczonym przez skłóconych władców doszło do tego, że przeciwne armie zamiast walczyć pokojowo wzięły się pod rękę i poszły na spacer. W innych opowieściach cyklu nie jest już tak różowo. Przykładem może być tu "Bajka o trzech maszynach opowiadających", gdzie autor przedstawił antyutopię czyli niedoskonałą cywilizację

utopia i antyutopia

bajędy czyli bajki

"Jak ocalał świat" Bajka opowiada o pewnym nie dość udanym eksperymencie, w wyniku którego na niebie nie ma już murkwi i pćmów... Maszyna Trurla, robiąca wszystko na n, najpierw natworzyła materii a potem z powodu bezmyślności Klapaucjusza zaczęła ujmować ze świata wszystko, bo kazał jej zrobić Nic. W porę jednak powstrzymał destrukcyjny proces i tak ocalał świat, w którym roi się od olbrzymich czarnych dziur

Zbudować elektrybałta to nie sztuka, ale zaprogramować - oto trudność. Trzeba było natworzyć epok "kosmicznego" kamienia łupanego. Na początku był elektrybałt zaprogramowany tego nie szanowali poeci. Ponieważ "Poeci byli awangardzistami, elektrybałt natomiast tworzył w stylu klasycznym, ponieważ Trurl, mało znając się na poezji, oparł programy "natychające" na dziełach klasyków. Maszyna posiadała jednak samooprogramowanie oraz specjalny obwód wzmocnienia ambicjonalnego z bezpiecznikami na sześć kiloamperów, więc w krótkim czasie wszystko najzupełniej się odmieniło". Tak właśnie doszło do zaawansowanych procesów cybernrtycznych, które odrzuciły anachroniczne systemy analizatorów równań różniczkowych. Elektrybałt bowiem zaraz chwytał algorytm daklamującego poezję i, opierając się na nim, recytował o niebo lepsze wiersze.

"Wyprawa pierwsza a czyli elektrybałt trurla"

koncept

Wyprawa piąta czyli o figlach króla Baleryona

wyobraźnia

humor

Wyprawa szósta, czyli jak Trurl i Klapaucjusz demona drugiego rodzaju stworzyli, aby zbójcę Gębona pokonać

Wyprawa czwarta czyli o tym jak Trurl kobietron zastosował, królewicza Pantarktyka od mąk miłosnych chcąc zbawić, i jak potem do użycia dzieciomiotu przyszło

cechy bajek z cyklu Cyberiada: - bohaterami są roboty, zamiast urodzin mamy kreatywną inżynierię - zaprogramowane urządzenia są dowodem na postęp technologiczny (cybernetyczny) np. samoprogramowanie, które przewidział Lem - bohaterowie mieszkają co prawda w Kosmosie, ale powtarzalność dziejowa jest ziemska - roboty humanoidalne o sprzężeniu zwrotnym są poczciwe i swojskie niczym znani nam bohaterowie z opowieści sowizdrzalskich, w których jeden andrus wyprowadza w pole króla-kretyna - język najeżony jest neologizmami, anagramami i inteligentnymi grami słownymi oraz słownictwem technicznym

VS

maszyna myśląca robot

bladawiec człowiek

zdalnie sterowany, doskonały doradca, samoprogramująca się sztuczna inteligencja, zbudowana z atomów, neutrina bądź fotonu

VS

obdarzony "wodnym" ciałem i zbudowany z białek oraz rozumem i osobowością

zamieszkuje Kosmos, który współtworzy

zaludnia Ziemię, którą degraduje, a w Kosmosie szuka cywilizacji podobnej do ludzkiej;

CONTACT

Opowiastki filozoficzne, którymi są bajki "Cyberiady" zawierają namysł nad kondycją człowieka we Wszechświecie. Mimo ich komicznego paradygmatu gatunkowego zawierają memento Lema, które pisarz ujawnił w swoich kolejnych fabułach: "Astronautach", "Summa technologiae" czy "Solaris". Jest to nad wyraz pesymistyczna prawda o ludzkich działaniach, które zmierzają do samodestrukcji. W "Bajce o trzech maszynach opowiadających" do głosu dochodzi Majmasz-Samosyn, którego ojcem jest Traf a matką - Entropia. Powstał on przez przypadkowo wyrzucony w Kosmos przez Trurla stary garnek, który to uruchomił przedziwny proces twórczy. Gorzką tą przypowiastką Lem puentuje cykl opowiadań.

Dziękuję