Biały Mustang

LekcjaTemat: W drodze do tęczy. Sat-Okh ,,Biały Mustang" fragm.

https://www.youtube.com/watch?v=Dmebq_1q5v4

Sat-Okh (w języku Indian Długie Pióro) to syn Polki, Stanisławy Supłatowicz, i Indianina – wodza Szaunisów Leoo-Karko-Ono-Ma (Wysokiego Orła). Urodził się około 1920 roku w Kanadzie, w dorzeczu rzeki Mackenzie. Do Polski przyjechał z matką jako siedemnastolatek. Nadano mu imię Stanisław Supłatowicz, a matka ukryła jego indiańskie pochodzenie. W Polsce został żołnierzem, wstąpił do Armii Krajowej, był więziony, a po wojnie został marynarzem. Pod koniec lat 50. XX w. zaczął pisać książki o Indianach, a jednocześnie przyznawać się do swoich korzeni. Napisał kilka utworów o tematyce indiańskiej, wśród których najbardziej znany jest zbiór legend "Biały Mustang". Zmarł w 2003 roku w Gdańsku.

https://www.bryk.pl/lektury/sat-okh-stanislaw-suplatowicz/bialy-mustang.biografia-autora#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=other

Indianie

grupa ludności rdzennej, zamieszkująca oba kontynenty amerykańskie

Kronika życia

BROŃ INDIAŃSKA

W kulturze Indian największym uznaniem cieszył się wojownik, potrafiący wykraść wrogom największą ilość koni i wykazujący się odwagą na polu bitwy. Było wiele okazji, pozwalających na bohaterskie czyny wojenne, ponieważ plemiona walczyły między sobą. Niekiedy były to swego rodzaju turnieje, mające na celu wykazanie, kto jest odważniejszy i nie dochodziło wcale do przelewu krwi. Często kończyło się na tzw. zaliczeniu dotknięcia bądź uderzenia przeciwnika. Było ono uważane za największy honor, możliwy do osiągnięcia na polu walki.

Nieodłącznym elementem życia codziennego Indian były międzyplemienne walki. Walczono o tereny myśliwskie lub po prostu o prestiż plemienia. Im więcej zwycięstw i tzw. uderzeń zaliczonych na przeciwniku, tym większa chwała dla wojownika oraz dla całego narodu.

Broń, tomahawki

Łuki

Malowidła, czyli tatuaże malowane przez Indian na ciele, są dla nich tak jakby odświętnym strojem, który zakładają na ważne okazje. Nic nie jest przypadkowe każda kreska jest tradycją plemienną, w różnych plamieniach wzory ulegają modyfikacją, zależnie od upodobań. Indianie rzadko tatuują ciało na zawsze, zazwyczaj stosują czerwony barwnik z nasion onoto, który pozostaje na ciele do pierwszej kąpieli, a jeśli jest zmieszany z łojem wytrzymuje nawet kilka dni, używany jest również czarny barwnik utarty z soku owoców huito i pozostaje on na skórze nawet dwa tygodnie.

Stroje

mokasyny

Zwykły strój indiański wykonany był najczęściej ze skóry jelenia Wapiti, żyjącego w Ameryce Północnej. Codzienne stroje nie były ozdabiane. Ubrania ozdobne zakładano do ceremonii i do tańców. Wzory i kolorystyka miały znaczenie symboliczne. Ozdabianiem strojów zajmowały się kobiety.

legini

Strój męski składał się z legginów, czyli nogawic, przepaski biodrowej, oraz bluzy z długimi rękawami bądź kamizelki.

Ozdobna tarcza

Kobiety nosiły długie, skórzane sukienki, a na łydki zakładały damskie legginy, przypominające dzisiejsze getry.

opaski, pióropusze

wigwam a tipi :

Obecnie mylone jest pojecie wigwamu. Wigwam jest obłożony korą drzew którą najpierw się do tego przygotowuje. Tipi jest obłożony szytymi skórami zwierząt najczęściej bizonów lub niekiedy płótna żeglarskie zastępowały skórę.

Istnieje wiele tańców, które wykonywali Indianie. W tańcu odtwarzali m.in. sceny ze swojego życia lub życia zwierząt, dlatego pokaz tańców indiańskich przypomina raczej widowiskowy spektakl. Tak więc można zobaczyć np. taniec przedstawiający polowanie na bizona.

,,Biały mustang" to jedna z pierwszych książek autorstwa Sat-Okh. Jest to zbiór 12 opowiadań, z których możemy dowiedzieć się o legendach indiańskich. Pozwalają one spojrzeć nieco inaczej na świat – oczami człowieka mieszkającego z dala od zachodniej cywilizacji.

Bohaterowie: Niedźwiedzi Kieł – czarownik plemienia Dakotów, wychowawca Utiego Ostry Wiatr – potężny wojownik, jako chłopiec nosił imię Uti Pahajo – córka Ducha Górskich Wodospadów, bardzo piękna i dobra, mieszkająca na tęczy, władająca dzikim ptactwem Złe duchy strzegące drogi do siedziby Ducha Górskich Wodospadów – Kabinoka (władca północy), Ken Manitou (duch śmierci), Duch Górskich Lawin, Czarne Duchy Isoka – bardzo stary zły duch, oszczędzony przez Ostry Wiatr, potem próbuje mu zaszkodzić Kabeyun – władca wiatrów, właściciel Białego Mustanga Gakaskch – Duch Górskich Wodospadów, ojciec Pahajo, stawia warunek, że odda córkę tylko temu, kto złapie Białego Mustanga i przyprowadzi do niego

Jakim wojownikiem był Ostry Wiatr?

https://www.bryk.pl/lektury/sat-okh-stanislaw-suplatowicz/bialy-mustang.bialy-mustang

Plan wydarzeń:1.Wychowanie Ostrego Wiatru przez Niedźwiedziego Kła.2. Decyzja Ostrego Wiatru o poślubieniu Pahajo – córki Gakaskcha, Ducha Górskich Wodospadów. 3. Wyprawa Ostrego Wiatru do siedziby Ducha Górskich Wodospadów: a)pokonanie Złych Duchów, zostawienie w spokoju jedynie Isoki, b)warunek Ducha Górskich Wodospadów – schwytanie przez Ostrego Wiatra białego mustanga należącego do Kabeyuna, ojca wiatrów. 4. Pościg Ostrego Wiatra za białym mustangiem. 5.Pułapka Isoki i uwolnienie się Ostrego Wiatra. 6. Pomoc władcy lasów i wypłoszenie białego mustanga z lasów prosto na Ostrego Wiatra. 7. Oddanie ręki Pahajo Ostremu Wiatrowi i ostrzeżenie Gakaskcha o możliwości utraty wszystkiego w efekcie popełnienia jakiegokolwiek złego czynu.

https://www.bryk.pl/lektury/sat-okh-stanislaw-suplatowicz/bialy-mustang.bialy-mustang#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=other

Praca domowa

Dlaczego w życiu warto być wytrwałym? Jak rozumiesz ostrzeżenie ostrzeżenie Gakaskcha o możliwości utraty wszystkie w efekcie popełnienia jakiegokolwiek złego czynu?