Skarb Troi 5kl.

Skarb Troi - Olaf Fritsche

Historia wojny o Troję.

Czas : II połowa XII wieku p.n.e.Miejsce : TrojaTerytorium: TroadaPrzyczyna: Ekspansja Achajów na wybrzeża Morza EgejskiegoWynik: Zdobycie i zniszczenie Troi przez AchajówStrony konfliktu:Achajowie Trojanie Dowódcy:Agamemnon PriamMenelaos HektorAchilles Parys

Wojna trojańska – według Homera i antycznych historyków dziesięcioletnie oblężenie Troi przez Achajów. Mitycznym powodem konfliktu było porwanie Heleny, żony króla Sparty – Menelaosa, przez trojańskiego księcia Parysa, syna króla Priama. Menelaos odwołał się do pomocy swego brata Agamemnona, króla Argos i Myken oraz wszystkich książąt achajskich. Na leżącą w Anatolii i dotąd niezdobytą Troję na 1185 okrętach wyruszyli wojownicy achajscy. Część wieloletnich zmagań o Troję opisał Homer w Iliadzie. Achajowie = Grecy Zgodnie z mitologią grecką praprzyczyną wojny trojańskiej był wyrok Parysa. Eris, bogini niezgody, nie została zaproszona na zaślubiny Peleusa i Tetydy. W zemście rzuciła na stół weselny jabłko z napisem: „Najpiękniejszej”. Najbardziej zagorzała kłótnia o tytuł najpiękniejszej wybuchła pomiędzy Herą, Afrodytą i Ateną. Bogowie, nie chcąc się w to mieszać, wyznaczyli na rozjemcę Parysa. Każda z bogiń usiłowała go przekupić. Wygrała Afrodyta, która obiecała mu najpiękniejszą kobietę ówczesnego świata – Helenę, królową spartańską, żonę Menelaosa.Wojna trojańska toczyła się na dwóch płaszczyznach: ludzkiej – pod Troją i boskiej – na Olimpie. Podzieliła także bogów na dwa wrogie obozy, pomiędzy którymi ciągle wybuchały kłótnie. Płaszczyzna ludzka Za najpopularniejszą przyczynę konfliktu uważano porwanie Heleny, żony Menelaosa, i obrabowanie skarbca Sparty przez Parysa, królewicza trojańskiego. Menelaos i jego brat Agamemnon, król Myken, zwołali do Aulidy stutysięczne wojsko i flotę ze 1186 statków. W niektórych mitach wojsko Achajów było dziesięciokrotnie większe niż wojsko Troi. Przed lądowaniem w Troadzie wysłano do Priama, króla Troi, poselstwo Odysa i Menelaosa z żądaniem wydania Heleny. Gdy to nie przyniosło skutku, zaczęły się działania zbrojne.

Achajowie rozbili obóz pod murami Troi i przez dziewięć lat plądrowali okolice, najeżdżając ziemie sojuszników Priama. Do przełomu w wojnie doszło w dziesiątym roku. Starcia pomiędzy Trojanami i Achajami trwały przez 41 dni. W opowieści Homera Trojanie pod dowództwem Hektora zaczęli ofensywę, gdy Achilles ze swoimi myrmidonami (żołnierzami) odmówił udziału w walce po tym, jak Agamemnon porwał jego niewolnicę Bryzeidę. Trojanie zaatakowali obóz grecki i podpalili flotę. Dopiero śmierć Patroklosa zmusiła Achillesa powrócić na pole bitwy i zabić Hektora, by dokonać zemsty za zabójstwo przyjaciela. Na pomoc Trojanom przybyły Amazonki pod dowództwem królowej Pentezylei. W starciu z wojskiem Achillesa zostały jednak powstrzymane, a królowa zginęła. Niedługo potem Achilles został zabity strzałą Parysa.Decydującym przełomem w walkach stało się zasilenie szeregów Achajów przez Filokteta z Lemnos, zabójcę Parysa, i syna Achillesa – Neoptolemosa, zabójcę Eurypylosa. Gdy dalsze walki nie przynosiły Achajom zwycięstwa, Odyseusz wymyślił podstęp. Wojsko opuściło wybrzeże Troady, pozostawiając w podarunku Trojanom rzeźbę drewnianego konia, w której ukryli się najlepsi wojownicy. Aby wnieść konia do miasta i ustanowić na placu jako pamiątkę, Trojanie rozebrali część murów. W nocy Achajowie wydostali się z rzeźby, napadli na mieszkańców i spalili miasto.Płaszczyzna boskaBogowie nieustannie ingerowali w życie bohaterów wojny trojańskiej. Ich wprowadzenie do konfliktu miało za zadanie połączenie nieracjonalnych wątków w spójną całość. Przedstawieni przez Homera boscy uczestnicy wojny mieli ludzkie zalety i wady, poszczególni bogowie zostali obdarzeni różnymi cechami indywidualnymi – tak samo żywymi, jak ludzie, w tym licznymi cechami negatywnymi, jak małostkowość, kapryśność, okrucieństwo, niesprawiedliwość.Zeus przyrzekł Tetydzie, że Achajowie będą przegrywać w wojnie dopóty, dopóki nie wynagrodzą jej synowi Achillesowi krzywdy zadanej przez Agamemnona. Zgodnie z obietnicą Zeus zesłał królowi Teb zwodniczy sen, w którym pokazał bliski upadek Troi. Następnego dnia Agamemnon wystąpił do walki z Trojanami. Gdy jego brat Menelaos już niemal zwyciężył w pojedynku z Parysem, Afrodyta porwała królewicza trojańskiego i natchnęła Pandarosa do wypuszczenia strzały w króla Sparty. Niekiedy interwencja boska w wojnie kończyła się zranieniem bogów: Diomedes dotkliwie zranił Aresa i Afrodytę.

Bogowie nieustannie kłócili się między sobą, oszukiwali i krzywdzili się nawzajem. Z różnych pobudek niektórzy z nich reprezentowali Trojan, inni – Achajów. Zeus nie miał autorytetu moralnego, był słabo zorientowany w sprawach swojego królestwa. Gdy mówił o swojej władzy, powoływał się jedynie na swoją siłę fizyczną. Łatwo go było okłamać, a w decydujących momentach nie wiedział, jak postąpić, także nie można mu było przypisać jednoznacznie strony, po której występował. Przedstawiany był jako bardzo niezdecydowany władca, na przykład, w Iliadzie wysłał Apolla, by ten przywrócił przytomność Hektorowi zranionemu przez Ajasa, a następnie sam go ocucił. Zdaniem Hektora Zeus miał zamiar udzielić pomocy Trojanom w walce o statki, choć z tekstu dzieła to nie wynikało. Zaproponował bogom przyjęcie strony w wojnie wedle własnych upodobań, ale Skamander skierował Achillesa do walki z Trojanami, zakładając, że Zeus już zadecydował o ich porażce.W otoczeniu Zeusa trwały nieustanne intrygi, często kłótnia wybuchała bez wyraźnych podstaw: zwykłe awantury domowników. Natura bogów była sprzeczna, dla przykładu, Atena w Iliadzie była tak duża i ciężka, że pękł rydwan Diomedesa, gdy na niego weszła. W Odysei natomiast była to troskliwa opiekunka, wobec której Odys nie wykazywał oddawanej zwykle bogom czci. Apollo i Ares byli pozbawieni honoru, za co byli krytykowani przez ludzi.

Odkrywca Troi - Heinrich Schliemann

W 1870 Schliemann udał się do północno-zachodniej części Azji Mniejszej. Rekonesans wzgórza koło miejscowości Bunarbaszi, które było dotychczas uważane za miejsce, gdzie stała Troja, utwierdził Schliemanna w przekonaniu, że lokalizacja ta była błędem. Przeszukiwanie okolic jednak przyniosło efekty – wskazówki od mieszkającego w tych okolicach Anglika Franka Calverta zwróciły uwagę Schliemanna na wzgórze koło wioski Hissarlik, które w połowie było własnością Anglika. Kształt i lokalizacja tego wzgórza doskonale odpowiadało jego koncepcji usytuowania Troi. Schliemann rozpoczął wykopaliska w 1871 i powracał do nich do 1873, kiedy to 14 czerwca nastąpił przełom w poszukiwaniach – odkrył tzw. skarb Priama, co stało się ukoronowaniem jego poszukiwań i, według niego, było potwierdzeniem lokalizacji Troi. Skarb ten przemycił do Grecji, a następnie, po spłaceniu rządu tureckiego, żądającego zwrotu znaleziska, ofiarował go muzeum w Berlinie. Z czasem dowiedziono, że w rzeczywistości odkrycia te pochodzą z zupełnie innego okresu niż ten, w którym żyć mogli Helena i Agamemnon, nazwy zwyczajowe jednak pozostały.

Czas i miejsce akcji:Akcja „Skarbu Troi” toczy się równolegle w teraźniejszości (bohaterowie czerpią wiedzę z Internetu) i przeszłości. Trwają wakacje (lipiec jest wyjątkowo upalny), gdy Lilly, Magnus i Albert dowiadują się o istnieniu skarbu króla Priama, który, jak informuje ich ojciec Alberta, został odkopany ponad sto lat wcześniej. W czasie pierwszej podróży młodzi poszukiwacze przenoszą się do roku 1180 p.n.e. Trafiają do oblężonej Troi (Azja Mniejsza, współcześnie Turcja, nad rzeką Skamander) w dziesiątym roku wojny. W czasie drugiej podróży odwiedzają stanowisko archeologiczne w Troi w maju 1873 r., czyli w roku odnalezienia kosztowności rzekomo należących do króla Priama.

Bohaterowie:

Lilly, Albert i Magnus mają po 10 lat. Są przyjaciółmi. Wspólnie spędzają czas, a od czasu odkrycia magicznego tunelu, podróżują w czasie. Są odważni, ciekawi świata, energiczni. Troszczą się o siebie, wspierają w trudnych chwilach. Lilly (Lilith) ma włosy rudoblond i błękitne oczy. Nie rozstaje się z kowbojskim kapeluszem, który zdobyła w czasie wyprawy na Dziki Zachód. Jest sprytna, energiczna i pewna siebie. Zwinnością dorównuje swoim kolegom. Dziewczyny – twierdzi – nie są wcale gorsze od chłopaków. Nie ma niczego, czego nie umiałybyśmy równie dobrze (…) Wspinamy się na drzewa, ścigamy się, skaczemy z trampoliny (…) Doskonale gra w piłkę nożną. Zawsze ma sporo do powiedzenia. Nie lubi prac ręcznych, dlatego tak niechętnie podejmuje się uszycia strojów dla siebie i Magnusa. Jej mama, krawcowa w teatrze, jest dla Lilly niewyczarpanym źródłem informacji o modzie różnych epok.

Albert przed trzema laty na skutek wypadku samochodowego utracił władzę w nogach. Porusza się na wózku inwalidzkim. W wypadku zginęła jego mama, co było dla chłopca ogromnym ciosem. Ogromnym wsparciem w tym trudnym okresie byli dla niego przyjaciele – Lilly i Magnus. Mieszka z tatą w willi, w piwnicy której znajduje się magiczny tunel do przeszłości. Z powodu kalectwa nie uczestniczy w podróżach. Zajmuje się natomiast zbieraniem informacji, planowaniem, przygotowaniami do wypraw. Jest doskonałym organizatorem, potrafi przewidzieć trudności, z jakimi mogą borykać się jego przyjaciele i stara się im zapobiegać. Nosi okulary oraz aparat ortodontyczny.

Magnusa charakteryzuje pomysłowość. Zawsze potrafi wybrnąć z trudnej sytuacji, znajdując stosowne wyjście. Trafiwszy do przeszłości, z łatwością wymyśla nową tożsamość dla siebie i Lilly. Potrafi przy tym wziąć pod uwagę zaistniałe okoliczności oraz realia historyczne. Jest również niezwykle zręczny. To urodzony majsterkowicz. Z kawałków skór i powrozu w mig konstruuje piłkę na prośbę swojej przyjaciółki. Mama Lilly jest krawcową. Pracuje w teatrze. Chętnie dzieli się z córką swoją wiedzą na temat mody panującej w dawnych czasach. Stara się nauczyć córkę szacunku dla pracy, motywuje ją do samodzielnego przygotowania kostiumów.

Tata Alberta to wynalazca, konstruktor. Całe dnie spędza w swoim labolatorium, opracowując kolejne wynalazki. Na swoim koncie ma kilka mniej lub bardziej udanych konstrukcji, m.in. toster do opiekania na zimno, maszynę do liczenia jesiennych liści, uniwersalny tłumacz, półautomatyczny wabik motyli. Mimo że dzieci nie wiedziały, czy tata Alberta był rzeczywiście profesorem, prawie zawsze go tak nazywały. Ponieważ był genialny i roztrzepany, jak zazwyczaj bywają profesorowie. Jeśli nie genialniejszy. A już na pewno bardziej roztrzepany.Merlin jest kawką, która jako pisklę wypadła z gniazda. Został wykarmiony przez Alberta i wytresowany tak, by przenosić informacje (zapisane na karteczkach, które przyczepia mu się do nóżki) z teraźniejszości poprzez tunel do podróżujących w czasie dzieci.

Bohaterowie z przeszłości:Odyseusz – mityczny król Itaki, uczestnik wojny trojańskiej, autor podstępu z koniem trojańskim, dzięki któremu Grekom udało się zdobyć Troję. W utworze przedstawiony jako nieporadny wódz mający problemy z orientacją w terenie, w związku z czym często zdarza mu się zabłądzić.Kasandra – mityczna królewna trojańska, wieszczka. Przepowiedziała upadek Troi, wskazując niebezpieczeństwo związane z koniem trojańskim.Sinon – mityczny uczestnik wojny trojańskiej, który podstępnie skłania Trojan do wprowadzenia drewnianego konia do miasta.Epejos – mityczny budowniczy konia trojańskiego, kompan Odyseusza.Costa – młody pasterz owiec. Ocalił życie Lilly i Magnusa, gdy znaleźli się w antycznej Troi, ukrywając ich przed żołnierzami. Zaprosił dzieci do domu, pomógł im dostać się za mury miasta. Zauroczony energiczną i bezpośrednią Lilly.

Heinrich Schliemann – niemiecki archeolog. Postać autentyczna. W 1873 r. odkrył tzw. skarb Priama, który następnie ofiarował berlińskiemu muzeum. W utworze przedstawiony jako dziwak – z jednej strony jawi się jako srogi nadzorca, który oszczędza, na czym się da, z drugiej – zaopatruje robotników i ich rodziny w leki, wykazując się dużą dozą wrażliwości na ludzkie nieszczęście. Od pracowników domaga się uczciwości, sam jednak potajemnie wynosi ze stanowiska archeologicznego różne znaleziska. W każdej odnalezionej rzeczy dopatruje się skarbu należącego do mitycznych trojańskich bohaterów.Herman Dubios jest brygadzistą i nadzorcą Troi. Chętnie oprowadza Lilly i Magnusa po wykopaliskach. Wydaje się życzliwy, sympatyczny, chętny do pomocy. Okazuje się jednak złodziejem, który kradnie skarb, obarczając winą niewinnego chłopca. Żądny zemsty za zdemaskowanie zamierza zamordować dzieci. Wykorzystując otwarty tunel, przedostaje się do teraźniejszości. Uwagę zwracają jego muskularna sylwetka, bujne wąsy zakręcone do góry oraz niewielka zygzakowata blizna na zewnętrznej stronie lewego ramienia. Włosy ma czarne, a skórę brązową od słońca. Alexios jest synem członka zespołu prowadzącego w Troi wykopaliska. Sam zarabia, wykonując drobne prace. Jest przewodnikiem Lilly i Magnusa po stanowisku archeologicznym. To chłopiec niezwykle małomówny. Oskarżony o kradzież skarbu za wszelką cenę stara się udowodnić swoją niewinność. Wskazuje prawdziwych winowajców.

Plan wydarzeń:

1. Poszukiwanie skarbów w ogrodzie Alberta.2. Wiadomość o skarbie króla Troi.3. Decyzja o podróży w czasie.4. Przygotowania.5. Wizyta w starożytnej Troi.6. Poznanie Costy.7. Spotkanie z Odysem.8. Przekroczenie murów Troi.9. Koń trojański.10. Upadek miasta.11. Powrót do teraźniejszości.12. Wyprawa do 1873 r13. W gościnie u Schliemanna.14. Odnalezienie skarbu.15. Kradzież znaleziska.16. Wskazanie winnych.17. Ucieczka przed zemstą Dubiosa.18. Dalsze losy skarbu króla Priama.19. Twarz Dubiosa w oknie.

Problematyka utworu:

Prawda i fikcja w powieści.

Motywy