ADAM ASNYK WIERSZE WYBRANE

WIERSZE wybrane

ADAM ASNYK

Adam Prot Asnyk (1838- 1897) był po­etą, pu­bli­cy­stą, dzia­ła­czem pa­trio­tycz­nym oraz człon­kiem Rzą­du Na­ro­do­we­go Po­wsta­nia Stycz­nio­we­go. Ze wzglę­du na re­flek­syj­ność swych wier­szy, od­zwier­cie­dla­ją­cych prze­ży­wa­ny kry­zys świa­to­po­glą­do­wy wy­wo­ła­ny m.in. upad­kiem Po­wsta­nia 1863 roku, bywa zwa­ny po­etą-fi­lo­zo­fem (zw. w kon­tek­ście zbio­ru so­ne­tów Nad głębiami). Jego li­ry­ka wy­ra­ża­ła, na­wią­zu­jąc do ro­man­ty­zmu, tę­sk­no­tę za „siłą du­cha” i ocze­ki­wa­nie od­ro­dze­nia i uzdro­wie­nia „du­szy współ­cze­snej”. Za ży­cia okre­śla­no go jako naj­lep­sze­go po­etę pol­skie­go po­zy­ty­wi­zmu, now­sza na­uka za­li­cza Ada­ma Asny­ka do dru­gie­go po­ko­le­nia ro­man­ty­ków.

ADAM ASNYK

01

02

OKRAKIEM NA BARYKADZIE

PRZESTAŃMY WŁASNĄ PIEŚCIĆ SIĘ BOLEŚCIĄ...

03

KONTEKST - "OSTATNI DZWONEK"

04

OSTATNIA SCENA

CAŁY FILM

PODOBIEŃSTWA Z "FERDYDURKE"

EPOKA WIELKICH WYNALAZKÓW

05

"DO MŁODYCH"

06

O wierszu Do młodych z 1880 roku mówi się, że to jeden z utworów, który składa się na liryczne credo poety. Jest także ważnym głosem w dyskusji pokoleń, w sporze „starych” i „młodych” – nie neguje bowiem przeszłości, wzywa do patrzenia przed siebie, do pójścia „w nowe, nieznane, godne odkrycia”, ale z szacunkiem dla tego, co „stare, znane, odkryte”. Utwór ten bywa określany mianem „Marsylianki pozytywistów”.

POETYCKI MANIFEST

07

ROMANTYCZNE SZALEŃSTWO MILITARNE

08

Miejmy nadzieję!

„Miejmy odwagę!... nie tę jednodniową, Co w rozpaczliwym przedsięwzięciu pryska”

„nie tę tchnącą szałem, Która na oślep leci bez oręża”

„Lecz się nie strójmy w płaszcz męczeństwa krwawy”

„Miejmy pogardę dla pychy zwycięskiej I przyklaskiwać przemocy nie idźmy!”

„Przestańmy ciągłym lamentem się poić”

Do młodych

Przedstawiona we fragmencie Popiołów w reż. A. Wajdy szarża kawalerii w wąwozie Somosierra łatwo mogła zakończyć się klęską, ponieważ opierała się na brawurze. Wynotuj z wierszy Asnyka przestrogi odnoszące się do takiego pojmowania odwagi. Jak tę potyczkę rozegraliby pozytywiści?

Każda epoka ma swe własne cele I zapomina o wczorajszych snach...

Ze światem, który w ciemność już zachodzi Wraz z całą tęczą idealnych snów,

CNOTA CIERPLIWOŚCI- SONET XIII

09

W poezji romantycznej dominowało uwielbienie szybkości działania, gwałtownego zrywu, dynamicznych czynów. W pozytywizmie- wprost przeciwnie- już sam postulat pracy u podstaw mówił o mozolnym, długim wysiłku.

Wypisz z wierszy Asnyka „Miejmy nadzieję!”, „Do młodych” i z „Sonetu XIII” sformułowania, które pochwalają cierpliwość i długą perspektywę czasu.

POZYTYWNIE O PRZEMIJANIU - SONET IV

10

słowa klucze

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!