Quo vadis

Quo vadis

Henryk sienkiewicz

START

Index

04. Elementy historyczne

07. plan wydarzeń

01. geneza

02. gatunek

08. najważniejsze wątki

05. czas i miejsce akcji

09. motywy do wypracowania

03. wyjaśnienie tytułu

06. bohaterowie

Geneza

Przed napisaniem Quo vadis Sienkiewicz dokładnie zwiedził Rzym w towarzystwie malarza- Henryka Siemiradzkiego. Pisarz był zafascynowany historią miasta, zwłaszcza najdawniejszą. Rozmowy z przyjacielem, lektura powieści historycznej "Ben Hur" Lewisa Wallace'a i dramatu "Irydion" Zygmunta Krasińskiego (ich akcja rozgrywa się w starożytnym Rzymie) oraz pomysł ukazania prześladowań chrześcijan natchnęły go do napisania powieści.

Gatunek

Quo vadis to powieść historyczna. Ukazany został w niej Rzym za czasów panowania cesarza Nerona oraz początki chrześcijaństwa. Wydarzenia i bohaterowie fikcyjni współistnieją w powieści z bohaterami i wydarzeniami historycznymi. Realia epoki zostały oddane niezwykle starannie.

Elementy historyczne

• postacie: Neron, Poppea, Petroniusz, Aulus Plaucjusz, Pomponia Grecyna
• miejsca: starożytny Rzym z jego ulicami i budowlami
• wydarzenia: Wielki Pożar Rzymu w 64 r., prześladowania chrześcijan, uczta na stawie Agryppy.

Wyjaśnienie tytułu

Quo vadis po łacinie to “Dokąd idziesz?”. Według legendy zadał takie pytanie św. Piotr, uciekający z Rzymu z powodu prześladowań chrześcijan, Chrystusowi spotkanemu na drodze. Jezus odpowiedział: gdy ty opuszczasz lud mój, do Rzymu idę, by ukrzyżowano mnie po raz wtóry. Wtedy św Piotr zawrócił i wkrótce został ukrzyżowany. Na pamiątkę tego wydarzenia nieopodal dawnej bramy Kapeńskiej wzniesiono kapliczkę, nad drzwiami której widnieje napis “Quo vadis, Domine?”

Czas i miejsce akcji

• Miejscem akcji w większości jest Rzym, a w nim dzielnice zamieszkane przez bogaczy, gdzie znajdują się: willa Petroniusza, dom Winicjusza, pałac Nerona, amfiteatr, Cyrk Nerona i jego ogrody; dzielnica biedoty - Zatybrze. Niektóre wypadki mają miejsce w Ancjum - miejscowości położonej nieopodal Rzymu. W powieści pojawiają się liczne nazwy ulic, placów, dzielnic i miejsc. Sienkiewicz stara się drobiazgowo oddać obraz miasta jak i wnętrz budynków.

• Akcja powieści rozgrywa się w I w n.e., w latach 63-64, epilog przypada zaś na rok 68 (śmierć cesarza rzymskiego - Nerona).

Bohaterowie

Petroniusz (postać historyczna)

• elegancki patrycjusz
• doradca Nerona
• z dystansem i ironią traktuje otoczenie
• kpi z Nerona prawiąc mu komplementy
• nikomu nie daje się podporząddkować
• tolerancyjny, pomocny, inteligentny i przenikliwy
• bogaty, interesuje się sztuką

Bohaterowie

Marek Winicjusz

• młody patrycjusz, żołnierz, przyjaciel Petroniusza
• wesołym, towarzyski, chętnie bierze udział w ucztach Nerona
• lubi towarzystwo kobiet, ale nie ceni sobie miłosci
• porywczy, skory do gniewu, niecierpliwy
• nie potrafił pojąć wybaczenia i miłości do każdego człowieka
• po przyjęciu chrześcijaństwa staje się spokojny, opanowany, cierpliwy, skłonny do refleksji
• myśli o Ligii jako ukochanej kobiecie
• jest dobry i wyrozumiały dla swoich niewolników

Bohaterowie

Ligia Kallina

• córka króla Ligów
• rzymska zakładniczka wychowana w domu Aulusa Placjusza
• chrześcijanka
• ukochana Winicjusza
• cicha, skromna, wesoła, mądra, nieśmiała i skromna
• niezwykle piękna i zgrabna
• głęboko wierzy w Boga

Bohaterowie

• Neron ( postać historyczna) - cesarz rzymski w latach 54-68. znany z okrucieństwa, prawdopodobnie chory psychicznie. w powieści ma rysy szaleńca, jest niespełnionym, pozbawionym talentu artystą i okrutnym, bezwzględnym, nieobliczalnym człowiekiem. jego żoną była Poppea Sabina.
• Paweł z Tarsu - kiedyś był jednym z najbardziej zaciekłych wrogów chrześcijan. W czasie akcji powieści jest jednym z najważniejszych z nich. Jego nauki pomagają Winicjuszowi odnaleźć sens życia, to on przyjmuje Chilonidesa do grona chrześcijan

• Eunice - niewolnica Petroniusza, piękna kobieta o jasnych włosach. Zakochała się w wuju Winicjusza, a kiedy ten chciał oddać ją Markowi, zdecydowanie się sprzeciwiła. Z dumą zniosła wymierzone jej razy, a później znalazła drogę do serca arbitra. W chwili popełnienia przez niego samobójstwa zdecydowała się mu towarzyszyć.
• Tygellinus - prefekt, doradca Nerona, człowiek być może okrutny jeszcze bardziej niż sam cesarz
• Akte - dawna kochanka Nerona. Dobra, uczciwa, cicha i skromna

Bohaterowie

• Poppea Sabina (postać historyczna) - żona Nerona, niegodziwa, przesiąknięta złem. Piękna i niebezpieczna.
• Aulus Plaucjusz i Pomponia Grecyna - Rzymianie, przyjęli religię chrześcijańską, wychowali Ligię, którą traktują jak córkę.
• Św. Piotr - Apostoł, uczeń i towarzysz Chrystusa. W powieści ukazuje mu się Chrystus, który zawraca go do Rzymu, gdzie św. Piotr umiera ukrzyżowany

• Ursus - na chrzcie nadano mu imię Urban. Oddany sługa i opiekun Ligii, chrześcijanin. pochodził z plemienia Ligów. Obdarzony niepospolitą siłą, dużym wzrostem, ale łagodnym usposobieniem, naiwnością.
• Chilon Chilonides - filozof i włóczęga, jest Grekiem. Przedstawia się jako lekarz, wróżbita, a naprawdę jest oszustem. Najważniejsze są dla niego pieniądze. Bohater dynamiczny - przeżywa wielkie nawrócenie i umiera jako męczennik.

Plan wydarzeń

1. Spotkanie Petroniusza i Winicjusza - opowieść Winicjusza o miłości do Ligii
2. Pomysł sprowadzenia Ligii na dwór Nerona jako zakładniczki cezara
3. Uczyta uNerona i zakonczenie jej pijacką orgią - ucieczka Ligii
4. Gniew Winicjusza, sprowadzenie Chilona celem odnalezienia Ligii
5. Ligia chrześcijanką
6. Winicjusz na kazaniu św. Piotra
7. Nieudana próba porwania Ligii przez Winicjusza
8. Winicjusz u chrześcijan - troskliwa pielęgnacja rannego

1. Pobłogosławienie przez św. Piotra miłości Winicjusza i Ligii
2. Wyjazd Winicjusza z Neronem do Ancjum
3. Podpalenie Rzymu dla rozrywki Nerona
4. Oskarżenie chrześcijan o rozmyślne podpalenie Rzymu
5. Ligia w więzieniu
6. Męczeńska śmierć chrześcijan na arenach i ogrodach Nerona
7. Ligia i Ursus na arenie. Ułaskawienie przez lud
8. Śmierć Petroniusza i Eunice
9. Śmierć Nerona

Najważniejsze wątki

• społeczny - przekrój przez przez różne warstwy społeczne Rzymu. Powieść przedstawia dwór cesarski, środowisko patrycjuszy, ubogi lud, pierwszych chrześcijan - doskonale obrazuje tygiel jakim był ówczesny Rzym
• obyczajowy - dotyczy wierzeń, zwyczajów Rzymian i chrześcijan. Powieść dzięki ukazaniu zepsucia dworu Nerona i czystego moralnie środowiska chrześcijan doskonale obrazuje różnice światopoglądowe wśród Rzymian i chrześcijan. Kontrast uwypukla inne podejście do życia, miłości i śmierci.
• Religijny - życie chrześcijan, dzieje świętych Piotra i Pawła. Powieść przedstawia tragiczne dzieje pierwszych chrześcijan, ich prześladowanie, męczeńską śmierć.

Najważniejsze wątki

• miłosny - miłość ligii i Winicjusza - to przykład miłości szczęśliwej, spełnionej, która dojrzewa. Początkowo Winicjusz tylko pożądał Ligii, chciał ją tylko mieć. Dopiero pod wpływem chrześcijan poznał czym jest prawdziwa miłość, poznał głębię tego uczucia. Miłość Eunice i Petroniusza - to również miłość spełniona Niewolnica pokazała, jak bardzo go kocha, wzruszyła go swoim oddaniem, przez co nauczyła go cenić prawdziwe uczucie.
• historyczny - dzieje Rzymu za czasów Nerona. Powieść opowiada o czasach upadku starożytnego Rzymu i narodzin chrześcijaństwa, prześladowaniach. W powieści występują bohaterowie historyczni, miejsca, wydarzenia

Motywy do wypracowania

• miłość
• przemiana bohatera
• męczeńska śmierć
• cierpienie
• obraz władzy
• tyrania wiara w Boga
• zbrodnia i kara
• odkupienie

...a teraz kilka zadań:)