Powstanie kozackie

Powstanie kozackie

Oś czasu

1649 ugoda zborowska

1654 ugoda perejasławska

1660 bitwa pod Cudnowem

1651 bitwa pod Beresteczkiem

1648 wybuch powstania Chmielnickiego

1658 unia w Hadziaczu

1667 rozejm w Andruszowie

1.Wymień przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego

Mapa

Na kresach Rzeczypospolitej

Dzikie Pola- Zaporoże - siedziby Kozaków

Kozacy - myśliwi, rybacy, zbiegli chlopi, awanturnicy. Szukali na Zaporożu wolności oraz łupów z organizowanych wypraw grabieżczych

Na kresach Rzeczypospolitej

Organizacja Kozaków: hetman kozacki atamani kozaccy- dowódcy mniejszych oddziałów starszyzna- rada składająca się z elity kozackiej stolica - Sicz- obóz na jednej z wysp Dniepru

Jak walczyli Kozacy?

Przyczyny powstania

- społeczno-ekonomiczne - ograniczenie rejestru kozackiego - kwestie wyznaniowe

Bohdan Chmielnicki

wódz największego powstania kozackiego

1648

Wybuch powstania- przyczyny bezpośrednie

plany Władysława IV dotyczące powiększenia rejestru kozackiego ( do 40 tysięcy) w związku z wojną z Turcją

spór Chmielnickiego z polskim szlachcicem poparcie Kozaków zawarcie sojuszu z chanem krymskim

Przebieg działań

Klęska armii koronnej nad Żółtymi Wodami pod Korsuniem do niewoli dostali się polscy hetmani pod Piławcami polskie pospolite ruszenie uciekło z pola walki

Korsuń

Piławce

oblężenie Lwowa i Zamościa- miasta zapłaciły okup Kozakom

Ocalenie Lwowa przed wojskami Chmielnickiego wiązano z cudowną interwencją św. Jana z Dukli, czczonego we Lwowie zakonnika

Od Zbaraża do Batoha

-elekcja Jana Kazimierza- nowy władca zwolennikiem pojednania z Kozakami - oblężenie Zbaraża

Obroną Zbaraża dowodził książę Jeremi Wiśniowiecki

-odsiecz ze strony króla- bitwa pod Zborowem -rokowania - ugoda zborowska-

opis bitwy; podr. s. 182

Jakie były ustalenia?

- bitwa pod Beresteczkiem 1651 r. -klęska Kozaków pod Białą Cerkwią -klęska polskiej armii pod Batohem 1652 r.- wymordowanie polskich jeńców - podpisanie przez Polaków sojuszu z Tatarami

Wojna z Moskwą

-ugoda w Perejasławiu 1654 r.- wypowiedzenie wojny Rzeczypospolitej przez Rosję -zajęcie Smoleńska -najazd Szwecji na Polskę- wstrzymanie działań

1658 r. nowy hetman kozacki Iwan Wyhowski dąży do porozumienia z Polakami- unia w Hadziaczu- Rzeczpospolita Trojga Narodów

2.Opisz skutki powstania Chmielnickiego

Skutki powstania:

- słabość państwa polskiego - utrata części Ukrainy na rzecz Rosji -zwrot Moskwie ziemi smoleńskiej, siewierskiej i czernihowskiej

3. Wyjaśnij, w jaki sposób państwo moskiewskie wykorzystało konflikt Rzeczypospolitej z Kozakami

- osłabienie państwa polskiego -podsycanie konfliktów wewnętrznych -zagarnięcie części ziem polskich

Quizziz