Archaizmy
Słowa nieobecne, przestarzałe czy nadal istniejące?
ARCHAIZMY to wyrazy, wyrażenia, ich znaczenia i konstrukcje składniowe, które wyszły z użycia. Współcześnie tych wyrazów się nie używa bądź są stosowane nadal, ale w zmienionej formie gramatycznej lub znaczeniu. Najczęściej archaizmy można spotkać w tekstach pisanych wiele lat temu. Współcześni autorzy również używają archaizmów w celach stylizatorskich lub ekspresywnych.
Wyrazy, które wyszły z użycia: ochędóstwo = ubranie świekra = teściowa
Wyrazy, które zmieniły formę gramatyczną lub znaczenie: zamkniona = zamknięta dziewka = dziewczyna mdły =[dawniej: słaby, pozbawiony sił; ] obecnie: pozbawiony smaku
Co w języku może być archaiczne?
np. chędogi = schludny
np. będziem = będziemy
np. jam jest = ja jestem
np. inteligientny = inteligentny
Rodzaje archaizmów
Archaizmy fonetyczne
Archaizmy leksykalne
np. sumnienie = sumienie
np. rąbek = chusta
Archaizmy znaczeniowe
Archaizmy fleksyjne
np. sklep = dawniej: piwnica znajdująca się pod podłogą domu
np. ptacy = ptaki
Podział archaizmów
Archaizmy całkowite
Archaizmy częściowe
Słowa zrozumiałe dla współczesnego użytkownika języka w całości lub częściowo, lecz mogą być postrzegane za przestarzałe. np.jenerał = generał, inszy = inny
Wyrazy niezrozumiałe dla większości użytkowników języka. np. jątrew = bratowa
Czy wiesz, że...
We współczesnej polszczyźnie istnieje wiele wyrazów, które choć występują w takiej samej postaci jak dawniej, mają inne znaczenie.
flejtuch - dziś: człowiek brudny, zaniedbany; dawniej: opatrunek zakładany z maścią na rany; grat - dziś: zniszczony sprzęt, rupieć; dawniej: każdy zprzęt w domu, mebel, itp. pustynia - dziś: obszerny piaszczysty teren; dawniej: synonim słowa puszcza, pustkowie
Sprawdź się!
zadanie 1
zadanie 2
zadanie 3
Archaizmy
lenarti
Created on January 7, 2021
Start designing with a free template
Discover more than 1500 professional designs like these:
View
Audio tutorial
View
Pechakucha Presentation
View
Desktop Workspace
View
Decades Presentation
View
Psychology Presentation
View
Medical Dna Presentation
View
Geometric Project Presentation
Explore all templates
Transcript
Archaizmy
Słowa nieobecne, przestarzałe czy nadal istniejące?
ARCHAIZMY to wyrazy, wyrażenia, ich znaczenia i konstrukcje składniowe, które wyszły z użycia. Współcześnie tych wyrazów się nie używa bądź są stosowane nadal, ale w zmienionej formie gramatycznej lub znaczeniu. Najczęściej archaizmy można spotkać w tekstach pisanych wiele lat temu. Współcześni autorzy również używają archaizmów w celach stylizatorskich lub ekspresywnych.
Wyrazy, które wyszły z użycia: ochędóstwo = ubranie świekra = teściowa
Wyrazy, które zmieniły formę gramatyczną lub znaczenie: zamkniona = zamknięta dziewka = dziewczyna mdły =[dawniej: słaby, pozbawiony sił; ] obecnie: pozbawiony smaku
Co w języku może być archaiczne?
np. chędogi = schludny
np. będziem = będziemy
np. jam jest = ja jestem
np. inteligientny = inteligentny
Rodzaje archaizmów
Archaizmy fonetyczne
Archaizmy leksykalne
np. sumnienie = sumienie
np. rąbek = chusta
Archaizmy znaczeniowe
Archaizmy fleksyjne
np. sklep = dawniej: piwnica znajdująca się pod podłogą domu
np. ptacy = ptaki
Podział archaizmów
Archaizmy całkowite
Archaizmy częściowe
Słowa zrozumiałe dla współczesnego użytkownika języka w całości lub częściowo, lecz mogą być postrzegane za przestarzałe. np.jenerał = generał, inszy = inny
Wyrazy niezrozumiałe dla większości użytkowników języka. np. jątrew = bratowa
Czy wiesz, że...
We współczesnej polszczyźnie istnieje wiele wyrazów, które choć występują w takiej samej postaci jak dawniej, mają inne znaczenie.
flejtuch - dziś: człowiek brudny, zaniedbany; dawniej: opatrunek zakładany z maścią na rany; grat - dziś: zniszczony sprzęt, rupieć; dawniej: każdy zprzęt w domu, mebel, itp. pustynia - dziś: obszerny piaszczysty teren; dawniej: synonim słowa puszcza, pustkowie
Sprawdź się!
zadanie 1
zadanie 2
zadanie 3